Θεατρικό ημερολόγιο 2015

Εν όψει του αποχαιρετισμού της πιο περίεργης χρονιάς απ’ όταν ξεκίνησε η περίοδος της «κρίσης», αυτής που μέτρησε μάλλον τις περισσότερες πολιτικές εναλλαγές και ψυχολογικές μεταπτώσεις, μετράμε τα θεατρικά της ίχνη.
Ιανουάριος. Ο μήνας της αναγέννησης, της υπόσχεσης -ακόμη κι αν απομείνει ανεκπλήρωτη ή, το χειρότερο, αδούλευτη- ότι θα προσπαθήσουμε για κάτι καλύτερο, προσωπικά και συλλογικά. Αυτόν τον Γενάρη, η υπόσχεση ματαιώθηκε νωρίς. Στο μεταξύ, η Ελλάδα κινείται σε εκλογικούς ρυθμούς. Γρήγορα θα αποδεχθεί πως το 2015 είναι η «χρονιά της κάλπης».
Στο θέατρο, διανύουμε ήδη σεζόν Τσέχωφ· τέσσερις παραστάσεις βασισμένες στο έργο του μεγάλου δραματουργού μάς υπενθυμίζουν πως έχουμε πολύ δρόμο και δουλειά ακόμη για μια καλύτερη ανθρωπότητα. Ο Γιάννης Χουβαρδάς ανεβάζει «Άμλετ» και κλείνει την παράσταση με τα λόγια του ήρωα: «Να είσαι ή να μην είσαι; Ποια είναι η φύση του ανθρώπου; Να υπομένει ή να πάρει τα όπλα;»

Φεβρουάριος. Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού φέρνει ανακατανομές και νέους προγραμματισμούς (και) στο πολιτιστικό πεδίο. Το Φεστιβάλ Αθηνών ανακοινώνει το πρόγραμμά του, έχοντας στο πλευρό του τη συμπαράσταση της νέας πολιτικής ηγεσίας. Fast forward: βλ. Δεκέμβριο.
Το θέατρο της Οδού Κυκλάδων ξαναμπαίνει δυναμικά στο θεατρικό χάρτη και ο Δημήτρης Καραντζάς καταθέτει την καλύτερη δουλειά του: «Φαέθων» του Δημήτρη Δημητριάδη.

Μάρτιος. Πεθαίνει ο Διαγόρας Χρονόπουλος. Στο επί δέκα χρόνια πνευματικό «παιδί» του, παίζεται το «μη-έργο» της Λένας Κιτσοπούλου, που, με πρώτη ύλη την αφόρητη πεζολογία, καταδεικνύει την κενότητα της καθημερινότητάς μας.
Απρίλιος. Μετά από «σίριαλ» διαμάχης μεταξύ Υπουργού Πολιτισμού και Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, ο Σωτήρης Χατζάκης παύεται από τη θέση. Νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του πρώτου θεάτρου της χώρας ορίζεται ο Στάθης Λιβαθινός, σε μια δυσχερέστατη -όπως θα αποδειχθεί- συγκυρία για τη χώρα αλλά και για τις εσωτερικές σχέσεις του Θεάτρου.
Στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ο Νίκος Καραθάνος καταθέτει την οπτική του για τον τσεχωφικό «Βυσσινόκηπο» σε μια παράσταση που συζητιέται έντονα – και που εντέλει μένει στη θεατρική μας μνήμη περισσότερο ως (μια ακόμη) δημιουργία της Λένας Κιτσοπούλου παρά του σκηνοθέτη της.

Μάιος. Η θεατρική δραστηριότητα συνεχίζει ακάθεκτη και μόνο κατ’ όνομα οδεύουμε προς το κλείσιμο της χειμερινής περιόδου, αφού εδώ και λίγα χρόνια η εναλλαγή από τη χειμερινή στη θερινή σεζόν γίνεται χωρίς διακοπή. Ευκαιρία, πάντως, για έναν απολογισμό· άλλωστε, αυτή η σεζόν ήταν κάπως διαφορετική από τις προηγούμενες.
Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών βγάζει το θέατρο έξω στην πόλη και, μέσα από έναν διαδραστικό περίπατο, μας οδηγεί στις ιστορίες που κρύβουν τα διαμερίσματα του πολύπαθου κέντρου της. Αφορμή για συζητήσεις σχετικά με το θέατρο που βασίζεται στην προσωπική μαρτυρία και τον τρόπο που τη μεταχειρίζεται.

Ιούνιος. Έναρξη του Φεστιβάλ Αθηνών· η Γιολάντα Μαρκοπούλου ανεβάζει επί σκηνής τους πρόσφυγες που συμμετέχουν στο καλλιτεχνικό-θεατρικό εργαστήρι Station Athens και οι οποίοι, αναμιγνύοντας τα λόγια του Αισχύλου με τη δική τους συνταρακτική εμπειρία από τον ξεριζωμό και τη μετεγκατάσταση στην Ελλάδα, θα φωνάξουν: «Είμαστε οι Πέρσες!». Ο μήνας θα κλείσει με ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις και την ανακοίνωση ενός δημοψηφίσματος που μας καλεί «να πάρουμε μιαν απόφαση»· το θεατρικό ρεπερτόριο αποκτάει, ξαφνικά, ειδικό βάρος και τα λόγια του Μπέκετ ηχούν διαφορετικά στ’ αυτιά μας.

Ιούλιος-Αύγουστος. Παρά το μούδιασμα, η θεατρική δραστηριότητα συνεχίζεται, όχι όμως χωρίς ηθικές ή οικονομικές απώλειες. Παραστάσεις -και περιοδείες- ακυρώνονται ή μετατίθενται, οι θεατές μειώνονται, ακόμη και οι κατά κανόνα sold out παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών μετρούν άδεια καθίσματα.
Το ελληνικό ρεπερτόριο, που κατέχει εξέχουσα θέση στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών, αποδεικνύεται απολύτως συντονισμένο με τις ανάγκες της εποχής, με την ελληνική και παγκόσμια κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα: ο Άρης Μπινιάρης παραδίδει με ηλεκτρισμένο πάθος μια εκρηκτική ιστορική αφήγηση, ένα λοξό μάθημα ελληνικής ιστορίας, για έναν λαό που ύψωσε ανάστημα αλλά προδόθηκε από συμμάχους, βασιλείς και βουλευτάδες· ο Ανέστης Αζάς ανασυνθέτει την «Υπόθεση Φαρμακονήσι», φέρνοντας για πρώτη φορά στο φως μαρτυρίες και ντοκουμέντα· ο Πρόδρομος Τσινικόρης δίνει βήμα στους «αόρατους» συμπολίτες μας, τους άστεγους της Αθήνας, για να αφηγηθούν την ιστορία τους μοιραζόμενοι τη διαδρομή τους στην πόλη με έναν θεατή-συνοδοιπόρο· η Μαριάννα Κάλμπαρη σκηνοθετεί το τελευταίο έργο του Ανδρέα Φλουράκη με τον εύγλωττο τίτλο «Θέλω μια χώρα», ένα «χορικό» της νέας γενιάς με σταθερή επωδό το ερώτημα: «Να φύγω ή να επανεφεύρω τη χώρα;»

Σεπτέμβριος-Οκτώβριος. Εκλογές, ξανά. Τέλος των ψευδαισθήσεων. Ανασυγκρότηση. Ετοιμασία για τη χειμερινή σεζόν. Τα θέατρα ανακοινώνουν τον προγραμματισμό τους. Όσον αφορά το Εθνικό Θέατρο, ο Στάθης Λιβαθινός, δεσμευμένος ως προς το ρεπερτόριο από αυτό που είχε ήδη ανακοινωθεί από τον Χατζάκη, καταθέτει τη δική του σφραγίδα με την επανασύσταση της Πειραματικής Σκηνής και αφήνει -προς το παρόν;- τα οράματά του για την Ίδρυση Σχολής Σκηνοθεσίας και την αλλαγή της λειτουργίας της Δραματικής Σχολής ανεκπλήρωτα. Η σεζόν ξεκινάει δυσοίωνα με έντονες διαφωνίες μεταξύ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Διοικητικού Συμβουλίου καθώς και μεταξύ των μελών του Δ.Σ., που κορυφώνονται με την παραίτηση της Αμαλίας Μουτούση.
Νοέμβριος. Στην εκπνοή του μήνα, δύο αποχαιρετισμοί: στον Κώστα Νίτσο, υπόδειγμα δημοσιογράφου και δημιουργού του περιοδικού «Θέατρο», σημείου αναφοράς για κάθε επιστήμονα του θεάτρου· και στον Μηνά Χατζησάββα, που με τον θάνατό του άνοιξε πολύτιμες συζητήσεις για την κοινωνία που θέλουμε.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η χρονιά κλείνει το ίδιο σπαραχτικά όπως ξεκίνησε.
Σιωπή.

Δεκέμβριος. Ο Γιώργος Λούκος βρίσκεται στο στόχαστρο της (ίδιας) πολιτικής ηγεσίας, κατηγορούμενος για οικονομική κακοδιαχείριση, σε μια θολή υπόθεση που δεν έχει τελεσιδικήσει. Πλέον, το μέλλον του στο τιμόνι του Φεστιβάλ είναι αβέβαιο.

Ας παραμείνουμε αισιόδοξοι. Καλή χρονιά!

http://www.elculture.gr/blog/article/%CE%B8%CE%B5%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF-2015/

Σχόλια