Facebook: μια οικειοθελής εκχώρηση της ελευθερίας μας;

 Από την Έλενα

Αυτό το άρθρο, γίνεται με αφορμή τα τελευταία, σχετικά με την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια.
Είχα δημιουργήσει παλιότερα έναν λογαριασμό στο TheFacebook, όπως λεγόταν τότε (δυο- τρεις μήνες αργότερα έγινε Facebook). Είδα το Facebook, κάπου στις αρχές του και ανθρώπινες συμπεριφορές που μας οδήγησαν στο να απαιτούμε σήμερα στοιχειώδη, όπως η ιδιωτικότητα.
Αν και λόγω προηγούμενων γνώσεων, ήμουν υποψιασμένη και δεν ανέβασα ποτέ κάτι προσωπικό, ούτε μετείχα σε “συζητήσεις” δημόσιες (κυρίως το χρησιμοποίησα με μηνύματα, με παλιούς συμμαθητές/συμφοιτητές και γνωστούς της πραγματικής ζωής), καποια στιγμη θέλησα να διαγράψω τον λογαριασμό μου. Εκεί ανακάλυψα πως αυτό δεν ήταν εφικτό.
Ακολούθησε μια αλληλογραφία με το Facebook, μέρος της οποίας τότε, διοχέτευσα και σε κάποιες πιο μεγάλες ξένες σελίδες.Κάποια στιγμη, θα τα μεταφράσω όλα και θα τ’ ανεβάσω και εδώ, να καταλάβετε πως δεν υπήρχε καμία απολύτως προφύλαξη και μάλιστα η ομάδα του Facebook, ήταν “εχθρική” σε αυτό.
Κάποια σημεία της ιστορίας θα βρείτε και στο άρθρο, μέσα από το οποίο αποτυπώνεται εύλογα, για το πόσο εύκολα μπορούν να ξεγελαστούν μαζικά οι άνθρωποι και το γιατί οδηγούμαστε στον απόλυτο έλεγχο, με την στέρηση σκέψης και πρωτοβουλίας.

Πριν κάποια χρόνια, το 2006 η 2007 συνάντησα τυχαία μια παλιά συμμαθήτρια. Με χαρά μου ανακοίνωσε, ανάμεσα στα άλλα, πως είχαν κανονίσει ένα reunion, όλοι οι παλιοί συμμαθητές, για το προσεχές διάστημα.
Η συνάντηση μου είπε, κανονίστηκε κυρίως μέσω του TheFacebook (έτσι λεγόταν τότε). Ήταν οι εποχές που οι ευρυζωνικές συνδέσεις είχαν αρχίσει να διαδίδονται στην Ελλάδα και να υπαρχουν αξιοπρεπείς ταχύτητες και με το Facebook, να μην είναι ακομα τόσο γνωστό στους Έλληνες χρήστες.
Αν και το γνώριζα το Facebook η φύση της δουλειάς μου, με συνεχείς μετακινησεις και ταξίδια, δεν μου έδιναν το περιθώριο να δημιουργήσω κάποιον λογαριασμό σε τέτοιες υπηρεσίες.
Εν’ τούτοις η ιδέα της επαφής με παλιούς συμμαθητές η και ακομα παλιότερους από το δημοτικό, μου άρεσε!
Εδω να σημειώσω, ότι η φύση της εργασιας μου, είναι θεωρητική. Για την ακρίβεια οι γνώσεις του αντικειμένου μου. Εxοντας λοιπόν, ενημέρωση από αρκετά παλιότερα σχετικά με το τι είναι το Facebook και με καποια ταξίδια στις ΗΠΑ, γνώριζα την πραγματική δύναμη του διαδικτύου και την προοπτική μεγάλων κερδών σε όλους τους τομείς που μπορούσε ν’ αποδώσει και που ήδη στις ΗΠΑ, έφερνε μεγάλα έσοδα σε εταιρείες.
Ενώ γνώριζα τι είναι το Facebook και πως είχε δημιουργηθεί, θυμήθηκα κάτι που μας είχαν αναφέρει πιο παλιά σε καποια ημερίδα:
Το Facebook χτίστηκε πάνω στην αρχή της πραγματικής ταυτότητας…
Αυτό εκείνη την εποχή που ανθούσαν τα nice-names, ακουγόταν πολύ παράξενο ως μη πιστευτό.
Κάτι άλλο που ανθούσε εκείνο το διάστημα η μάλλον είχε γίνει πλέον μια μεγάλη βιομηχανία με τους ισχυρους να κυριαρχούν, ήταν οι φυλλάδες του λεγόμενου “κίτρινου τύπου”.
Οι λεγόμενες παπαράτσι ειδήσεις και φωτογραφιες από την ζωή των αποκαλούμενων “επωνύμων”. Μετά από 10-12 χρόνια έντονης παρουσίας αυτών των φυλλάδων και με τις αναρίθμητες εκπομπές αντίστοιχου περιεχομένου στα κανάλια, οι άνθρωποι είχαν αφομοιώσει καποια πρότυπα.
Τα νέα παιδιά ως προς την μόδα, σχετικά με το τι φορούν οι “επώνυμοι” και τίλος πάντων όλοι, στο ότι η ιδιωτική ζωή των “επωνύμων” εκτίθεται.
Στην ίδια ημερίδα που ανέφερα προηγουμένως, είχε αναφερθεί πως σε μεγαλο βαθμό το Facebook, μα και άλλες υπηρεσίες του διαδικτύου, θα βασιστούν και θα εκμεταλλευτούν καποιες αναγκες (τεχνίτες) των ανθρωπων, οι οποίες βασίζονται σε αυτά τα πρότυπα της προβολής στιγμών των “επωνύμων”.
Και πάλι όμως, κάποιος, όπως ένας Έλληνας πολίτης που δεν ήξερε και δεν είχε κατανοήσει ακομα το διαδίκτυο, δεν μπορούσε να το αντιληφθεί αυτό.
Ας μην τα πολυλογώ, μετά από καποιες ημέρες, δημιούργησα ενόν λογαριασμό στο Facebook.
Διαφορετικό τότε σε εμφάνιση και χαρακτηριστικά, μα πάντα με την προτροπή να μοιραστείς στιγμές της πραγματικής σου ζωής:

Μάλλον πρόλαβα το Facebook, στην μεταβατική περίοδο που τελικά κατέληξε σε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα, δικαιώνοντας τον Όργουελ.
Εκείνη την εποχή, δεν γινόταν όλο αυτό που συμβαίνει σήμερα και αν το έβλεπες το Facebook εντελώς ανυποψίαστα, παρατηρούσες τις θετικές πτυχές του.
Δεν υπήρχαν καν τα κουμπιά Likes και όλος αυτός ο ορυμαγδός με τα παιχνιδια και τις fan pages.
Ήταν σχετικά εύκολο να βρεις τους ανθρώπους που έψαχνες (σε λιγότερο από μισή ώρα, είχα εντοπίσει συμμαθητές από δημοτικό, λύκειο, μα και συμφοιτητές).
Γενικότερα η αίσθηση που έδινε εκείνη την εποχή το Facebook, ήταν ενός reunion. Είτε για παλιούς συμμαθητές/συμφοιτητές, είτε για συγγενείς που έμεναν σε διαφορετικά σημεία της Γης, μα ακομα για ανθρώπους που δεν γνωριζόντουσαν, μα είχαν κάτι κοινό, σε χόμπι, ιδεολογία, κλπ.
Μέσα σε έναν χρόνο που είχα τον λογαριασμό, οι αλλαγές ήταν πολλές. Και στο ίδιο το Facebook μα και στην προσέλευση και συμπεριφορά των ανθρωπων.

Ήταν το διάστημα που το Facebook είχε γίνει τρέντυ και ως συνήθως τα τρέντυ και τα μοδάτα, προσπαθούν με κάθε τρόπο να τ’ αποκτήσουν υπανάπτυκτοι άνθρωποι σε υποανάπτυκτες χώρες.
Άνθρωποι που δεν είχαν ιδέα του πως ανοιγει ένας υπολογιστής, δημιουργούσαν λογαριασμούς στο Facebook. Άνθρωποι που αφού κατάφερναν ν’ ανοίξουν τον υπολογιστή και μετά από πολύ κόπο ν’ ανακαλύψουν τον IE και το πως λειτουργεί (ναι, υπήρχαν άνθρωποι που δεν είχαν ιδέα από url και τα σχετικά), ζητούσαν από αυτούς που “ήξεραν από υπολογιστές”, να τους πουν τον τρόπο να δημιουργήσουν έναν λογαριασμό στο Facebook!
Και κάπου εκεί ξέφυγε η κατάσταση. Οι πληθυσμοί σιγά-σιγά εξοικειώθηκαν με την “τεχνολογία” του Facebook και η μια φωτογραφία που υπήρχε υπερ-πολλαπλασιάστηκε, αποτυπώνοντας πλέον τα πάντα!
Τα παιδιά τους, το σπίτι τους, το νέο τους απόκτημα (αυτοκίνητο, ρολόι, τηλέφωνο η ότι άλλο). Φωτογραφίες από μέρη που διασκέδαζαν και ακομα φωτογραφιες που η απλή λογική έλεγε, ότι ήταν εντελώς προσωπικές.
Όλα αυτά στον αέρα. Μπορούσε να τα δει ο καθένας και ανά πάσα στιγμη.
Η όλη η αίσθηση ήταν πως οι άνθρωποι ήθελαν να εντυπωσιάσουν τους άλλους, με τα υλικά τους αγαθά, τις διακοπές τους και το πως διασκέδαζαν. Να κανουν αυτό ακριβώς που συνέβαινε με τους “επωνύμους”…

Φυσικά λόγος για ιδιωτικό απόρρητο η καποιες προειδοποιήσεις πως αυτά είναι εκτεθειμένα σε κοινή θεά, δεν υπήρξαν ποτέ. Το Facebook, είχε αρχίσει ήδη να γινεται μια επιχείρηση εκμετάλλευσης των ανθρωπων και των προσωπικών τους δεδομένων.
Λόγω σπουδών, επαγγέλματος, μα κυρίως λόγω του περιβάλλοντος που μεγάλωσα, ήμουν αρκετά υποψιασμένη, ώστε αφ’ ενός να μην εχω δημοσιεύσει καμία μου πληροφορία, αφ’ ετέρου να βλέπω έκπληκτη, κάθε μέρα όλο και περισσότερους ανθρώπους να κανουν μεν πράγματα που έκαναν και στην πραγματική ζωή (όπως η επίδειξη), μα το πιο σοβαρό, να καταπατούν ατομικά δικαιώματα. Να δίνουν το δικαίωμα με τις πράξεις τους, ώστε να μπορεί η κάθε κυβέρνηση και ο κάθε νομοθέτης,  ν’ αποφασίζει με τρόπο κατασταλτικό και ασκώντας τον έλεγχο.
Μιλαμε βέβαια για τα Προσωπικά δεδομένα:
Προσωπικά δεδομένα, είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο πρόσωπο του κάθε ατόμου, όπως: το όνομα και το επάγγελμά του, η οικογενειακή του κατάσταση, η ηλικία του, ο τόπος κατοικίας, η φυλετική του προέλευση, τα πολιτικά του φρονήματα, η θρησκεία που πιστεύει, οι φιλοσοφικές του απόψεις, η συνδικαλιστική του δράση, η υγεία του, η ερωτική του ζωή και οι τυχόν ποινικές του διώξεις και καταδίκες.
Και για να είμαστε ακομα πιο ακριβείς και για Ευαίσθητα Προσωπικά Δεδομένα:
Από τα παραπάνω προσωπικά δεδομένα πολλά είναι ευαίσθητα, έχουν δηλαδή ιδιαίτερη βαρύτητα για το σχηματισμό της εικόνας της προσωπικότητάς του ατόμου. Αυτά είναι η φυλετική ή εθνική προέλευση, τα πολιτικά φρονήματα, οι θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, η συμμετοχή σε ένωση, σωματείο και συνδικαλιστική οργάνωση, η υγεία, η κοινωνική πρόνοια και η ερωτική ζωή καθώς και τα σχετικά με ποινικές διώξεις ή καταδίκες.
Μια σειρά από δεδομένα κάθε είδους, τα οποία χωρίς καμία αμφιβολία, σχημάτιζαν το Υποκείμενο των Δεδομένων:
Ως Υποκείμενο των δεδομένων ορίζεται το φυσικό πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται τα δεδομένα, και του οποίου η ταυτότητα είναι γνωστή ή μπορεί να εξακριβωθεί, δηλαδή μπορεί να προσδιορισθεί αμέσως ή εμμέσως, ιδίως βάσει αριθμού ταυτότητας ή βάσει ενός η περισσότερων συγκεκριμένων στοιχείων που χαρακτηρίζουν την υπόστασή του από άποψη φυσική, βιολογική, ψυχική, οικονομική, πολιτιστική, πολιτική ή κοινωνική.
Οι ίδιοι άνθρωποι οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την ακρίβεια, που χρωστούσαν δόσεις σε τράπεζες και είχαν απλήρωτους λογαριασμούς ήταν πάντα εφοδιασμένοι με το τελευταίας τεχνολογίας κινητό και με τον φραπέ προέκταση του μπράτσου τους.
Και με τον pixel-ατη κάμερα του κινητού τους, κατέγραφαν τα πάντα. Την χέστρα που πήγαν, το πιάτο πριν το φάνε το φαγητό τους μα και αφού το έφαγαν.
Τα παιδιά τους στην θάλασσα, στο σπίτι, τις διακοπές τους, τα αυτοκίνητα τους, τα σπίτια τους, τα κοσμήματα τους, τα xtreme η μη σπορ τους… Την διπλανή τους σε απόκρυφα σημεία, τους γείτονες, οτιδηποτε…
Όλα πίσω από μια τζαμαρία, μια βιτρίνα που ο καθένας μπορούσε να σταθεί, μα και να πάρει το περιεχόμενο. Τις ιδιωτικές τους στιγμές. Τα παιδιά τους, τα δεδομένα τους και να τα χρησιμοποιήσει όπως θέλει.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο στην “φιλοσοφία” του Facebook και ότι συνέβαινε εκείνα τα χρόνια στο διαδίκτυο. Την πενταετία 2000 με 2005 ανθούσαν οι σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου με ιδιωτικό περιεχόμενο.
Φωτογραφίες και βιντεάκια εντελώς προσωπικών στιγμών των ανθρωπων κυκλοφορούσαν στο διαδίκτυο. Υπήρχαν τότε ιστοσελίδες, ακομα και εδώ στην Ελλάδα που έκαναν θραύση εκείνα τα χρόνια. Εν γνώση η όχι των εμφανιζόμενων.
Το Facebook ήρθε και “απενοχοποίησε” αυτή την κλειδαρότρυπα. Κοινό μυστικό είναι άλλωστε πως τέτοιου είδους βίντεο και φωτογραφιες, έκαναν μεγάλη θραύση στην αρχή του Facebook και τώρα συνεχίζουν, μα τέλος πάντων τότε ήταν πιο “χύμα” και πιο ορατά.
Aν συμπεριλάβουμε, ΟΧΙ την φύση του ανθρώπου, όπως εσκεμμένα λέγεται, μα την αντίληψη που έχει διαμορφωθεί στον άνθρωπο, σχετικά με την ηδονή του να κοιτάει από την κλειδαρότρυπα και αυτά που κανονικά δεν θα έπρεπε να βλέπει η επιτυχία του Facebook μα και του “ανανεωμένου” MySpace στην συνέχεια, που δεκαεξάχρονα φωτογραφίζονταν γυμνά και τα παρουσίαζαν στο προφίλ τους, ήταν αναμενόμενη η μετέπειτα άνθιση τους.
Όλα αυτά όμως, ήταν κατάλοιπα που η ριζωμένη πλέον στο υποσυνείδητο, τεχνητή αναγκη του καταναλωτισμού, “επέβαλε” στον άνθρωπο και την επίδειξη.
Μα είπαμε και πριν. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, ήταν ψεύτικα. Ένας χαζο-ανταγωνισμός του στυλ το ποιος έχει πιο πολλά, ποιος έχει το πιο μεγαλο (οτιδήποτε)…
Εντυπωσιασμός τρίτων ανθρώπων που στο φινάλε μας είναι και παντελώς αδιάφοροι η δεν γνωρίζουμε καν!
-Πρόσφατα είχα διαβάσει κάποιο pdf, με μια έρευνα, όπου έδειχνε, ότι όσο πιο χαμηλό πνευματικό/οικονομικό επίπεδο έχει μια χώρα, τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδειξη προβολής που κανουν οι πολίτες της. Είναι ίσως μια προφανής απάντηση του γιατί το Facebook, έχει τόσους πολλούς ενεργούς χρήστες στην Ελλάδα, μα και σε άλλες Βαλκανικές χώρες (και όχι μόνο).
Καμία αμφιβολία πως όλα αυτά ήταν αποτελέσματα βιομηχανιών, όπως της μόδας, θεάματος, κατανάλωσης και άλλων που μέσω των ΜΜΕ και των διαφημίσεων η τηλεοπτικών εκπομπών μα και ταινιών, επέβαλαν στις κοινωνίες έναν πλασματικό τρόπο ζωής, βασισμένο στην κατανάλωση και στα συμφέροντα.
Μια πολύ καλή διάσπαση της κοινωνίας που ίσως εύλογα κάποιοι λένε, είναι αποτελέσματα μιας προπαγάνδας στους ανθρώπους και τις ζωές τους.
Άλλωστε ήδη οι μυστικές υπηρεσίες είχαν ενδιαφερθεί άμεσα για το Facebook. Και δικαιολογημένα. Ήταν μια τεράστια επιτυχία, μέσα στο ίδιο το “οχυρό” της Ανωνυμίας που ήταν το διαδίκτυο να μπορουν πλέον να εντοπίζουν εύκολα τους ανθρώπους (το Υποκείμενο των Δεδομένων, που αναφέραμε προηγουμένως).

Αυτό που έλειπε από το Facebook, με τα παραπάνω δεδομένα, ήταν η πλήρης ικανοποίηση της φιλαρέσκειας. Ήταν η εποχή που ήρθε το κουμπί “Like“.
Εκεί ήταν ο απόλυτος οργασμός. Οι δημοσιεύσεις και τα status πηγαίναν σύννεφο. Ο καθένας και η κάθε μια ανέβαζε ότι ήθελε.
Πάω για φαγητό
Πάω για κατούρημα
Πάω για ψώνια
Και άλλα τέτοια “ενδιαφέροντα” και φυσικά με πιο “ευφάνταστες” φωτογραφίες. Το παιδί τους με μαγιό, το πότο τους (πριν και μετά), το τασάκι με το τσιγάρο τους, με φόντο/θάλασσα/βουνό/δρόμο/σκουπιδοτενεκέ, κάτι που δείχνει “τέχνη” και “άποψη”, βρε αδελφέ!
Και με τα Likes, ασήμαντοι/ες, ένοιωθαν κάτι ανάμεσα σε βασιλιά και ημίθεο…
Και φυσικά δεν σταμάτησε εκεί. Οχι! Ήρθε και η γεωγραφική επισήμανση:
Ο Μητσάρας, είναι στο κολόμπαρο “Τα Μπουτάκια”, στην τοποθεσία Κουρουμασουνίτσα, μαζί με την Τούλα και πίνουν Τζόνι τον Περπατητό…
Στην συνέχεια ακολούθησαν τα quests. Ααααα, άλλη φοβερή ικανοποίηση του τίποτα και αυτή. Χαρακτηριστικό ένα status που είδα κάπου:
Ρε χαζοβιόλα, δεν σου φτάνει ο δικός σου χαρακτήρας;
Πρέπει να βρεις και ποιος είναι ο “celebrity” χαρακτήρας σου στο ελεεινό quiz του FB;
Τώρα που σε έβγαλε Angelina Jolie νιώθεις πιο ολοκληρωμένη σαν άνθρωπος;
Και βέβαια μετά απορούμε πως άδειασαν το σπίτι του Μητσάρα, πως το παιδί του καθενός, βρεθήκαν οι φωτογραφίες του να διακινούνται από κυκλώματα παιδεραστίας και παιδικής πορνογραφίας, πως πήραν τις φωτογραφίες που η άλλη ήταν ημίγυμνη/γυμνή και τις ανέβασαν στο τάδε πορνό site και ένα σωρό άλλα.
Και το χειρότερο είναι πως τώρα απορούμε γιατί μας στερούν την ιδιωτικότητα. Γιατί δεν είμαστε ελεύθεροι και γιατί γινόμαστε ολοένα φτωχότεροι σε πνεύμα και ποιότητα ζωής.
Αμφιβάλετε; Κακώς. Αν αυτά δεν συνέβαιναν, ΔΕΝ έπρεπε σήμερα, σε μια υποτίθεται, ελεύθερη κοινωνία, με ώριμα σκεπτόμενους, με καλή ποιότητα ζωής (τα έχετε αυτά, αλήθεια;),   να υπήρχαν άρθρα, στην ουσία προειδοποιήσεις, όπως αυτό η αυτό η και αυτό, μα και ένα σωρό ακόμα.
-Τι σημασία έχει να λαμβάνεις μέτρα, όταν εσύ ο ίδιος/α τα καταστρατηγείς;
Όταν εσύ ο ίδιος/α εκτίθεσαι;
Φτάνεις μετά να διεκδικείς τα αυτονόητα, τα οποία όμως, τα έχεις ήδη χάσει, απλά δεν το ξέρεις ακόμα….
Εντάξει κατανοητό πως αρκετοί δεν ήξεραν και έπεσαν θύματα. Τώρα όμως; Τώρα που ξέρουμε; Μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε κάτι;
Δεν πρόκειται απλά για ένα social, για το “διαδίκτυο”. Πρόκειται για τις ίδιες της ζωές μας!

http://osarena.net/opinions/i-zoi-sou-se-kini-thea-giati.html

Σχόλια