Τσίμερμαν και Ντε Περό

Είναι Ελβετοί. Ο ένας ακροβάτης και ο άλλος μουσικός. Γνωρίστηκαν σε ένα πάρτι. Κι έγιναν σε 15 χρόνια οι εφευρέτες ενός ιδιαίτερου είδους βωβού χοροθεάτρου. Τους συνάντησα στην Κωνσταντινούπολη, όπου είδα το νέο θέαμά τους «Hans was Heiri», με το οποίο θα ανοίξει και το δικό μας Φεστιβάλ Αθηνών. Κι αν η Πόλη μου φάνηκε γι’ ακόμη μία φορά μαγική, αντιφατική και μοναδική, αυτή είναι η εντύπωσή μου και για τη δουλειά των Τσίμερμαν και Ντε Περό. Όρθιοι χειροκροτούσαν οι Τούρκοι θεατές το «Hans was Heiri» στο Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης την προηγούμενη εβδομάδα. Κι εγώ αναρωτιόμουν: άραγε θα καταφέρουν οι δύο Ελβετοί να κάνουν και τους κατηφείς Αθηναίους να αναθαρρήσουν όταν παιχτεί η παράστασή τους στην Πειραιώς 260; Το βωβό θέαμα είναι μια παράσταση –οπωσδήποτε– τριών και αστέρων. Ο αινιγματικός τίτλος («Γιάννης όπως Ερρίκος») είναι μια έκφραση η οποία σημαίνει «Τελικά όλοι είμαστε ίδιοι». Και διαθέτει όλα τα προσόντα για να προσφέρει μια ξεχωριστή βραδιά: ακροβατικά που κόβουν την ανάσα, έξι κα-τα-πληκ-τι-κούς περφόρμερ υπό τις οδηγίες τού –παρόντος στη σκηνή– ακροβάτη/χορογράφου Μάρτιν Τσίμερμαν με το λιπόσαρκο παρουσιαστικό κι έναν DJ/συνθέτη μπροστά στις κονσόλες, τον βραβευμένο Ντμίτρι ντε Περό, ο οποίος αποδεικνύεται one-man-band, «ένας ζογκλέρ του βινιλίου» όπως τον έχουν αποκαλέσει. Πάνω απ’ όλα όμως το «Hans was Heiri» εμφορείται από μια αξιολάτρευτη ευαισθησία που απηχεί τη θέση πως είμαστε οι θεοί των μικρών μας πραγμάτων: δηλαδή εμείς ορίζουμε την καθημερινότητα, τις σχέσεις, τις πράξεις και τις αντιδράσεις μας – όλα όσα συνιστούν εντέλει την ύπαρξή μας. Όπως χαρακτηριστικά μου είπαν οι Τσίμερμαν και Ντε Περό: «Η δική μας Βίβλος είναι το μαγικό βιβλιαράκι ενός άλλου ελβετικού διδύμου, των εικαστικών Πίτερ Φίσλι και Ντέιβιντ Βάις “Will happiness find me?” (“Θα με βρει η ευτυχία;”). Ταυτιζόμαστε με την αγωνία τους – κι εμείς την ευτυχία αναζητούμε. Λατρεύουμε τη λεπτομέρεια. Παρατηρούμε διαρκώς εμάς και τους άλλους. Και τελικά εμπιστευόμαστε μόνο τα μικρά πράγματα: πιστεύουμε πως μονάχα σε αυτά μπορεί κάποιος να βρει την ευτυχία. Τα μεγάλα πράγματα μας φέρνουν χασμουρητά ή μας μπλοκάρουν χωρίς λόγο. Γιατί, διάολε, εμείς οι άνθρωποι είμαστε τόσο μπερδεμένοι; Αφού κατά βάθος είμαστε όλοι ίδιοι. Όλοι γεννιόμαστε με… καλή καρδιά, όμως το θέατρο της ζωής μάς μεταμορφώνει σε κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είμαστε». Σαν ζαλισμένες μαριονέτες τις οποίες εγκατέλειψε κάποιος άσπλαχνος κουκλοπαίκτης-θεός στο μαύρο κουτί του θεάτρου, οι επτά ερμηνευτές του «Hans was Heiri» παραπαίουν και σκουντουφλούν ο ένας πάνω στον άλλον, ισορροπούν μέσα στα τέσσερα δωμάτια-κουτιά του περιστρεφόμενου διώροφου σκηνικού… Το κορίτσι-λάστιχο με το κόκκινο σακάκι σαρώνει τη σκηνή με τις κωλοτούμπες και τα σκέρτσα του, ενώ ο αστείος τύπος με το ριγέ μπλουζάκι και την ασύλληπτη σωματικότητα αψηφά τον ίλιγγο και τον κίνδυνο της πτώσης, τρέχοντας σαν τρελαμένο χάμστερ στο διαρκώς περιστρεφόμενο σκηνικό. Κάποιος άλλος μας τραγουδά γκόσπελ σαν πάστορας της Μασαχουσέτης και μένει με το εσώρουχο, παριστάνοντας πως επιδίδεται σε σεξουαλική πράξη με κάποιον αόρατο παρτενέρ, σαν πρωταγωνιστής νεανικής σεξο-κωμωδίας τύπου «Hangover». Ο κόσμος έρχεται ανάποδα γι’ αυτούς τους αλλόκοτους τύπους που περιφέρονται δίχως φανερό σκοπό στη σκηνή, κάποτε «κακοποιώντας» ο ένας τον άλλον και δέρνοντας μέχρι θανάτου τον πιο αδύναμο. Οι ταυτότητές τους διασαλεύονται, τα ρούχα τους μπερδεύονται, η φωνή του Μάικλ Τζάκσον μπλέκεται με εκείνη του Τζόνι Κας και τη γιορταστική ατμόσφαιρα κλοουνερί διαδέχεται η μελαγχολία. Η σκηνογραφική αναφορά, αλλά με ευτελή υλικά εδώ, στο «Playtime» του Τατί είναι προφανής, ενώ τα διαρκή γκαγκ, οι πόζες και οι κλοτσοπατινάδες παραπέμπουν ευθέως στο βωβό κινηματογράφο αλλά και στο juggling των κλόουν και των καλλιτεχνών του δρόμου. Κάποτε αφάνταστα αστείο και άλλοτε υποτονικά μελαγχολικό, το «Hans was Heiri» έρχεται να μας θυμίσει πως τα λόγια είναι περιττά. Στο οπτικό σύμπαν των Τσίμερμαν και Ντε Περό οι εικόνες αφηγούνται χιλιάδες μικρο-ιστορίες, τις οποίες ο καθένας μας μπορεί να ερμηνεύσει όπως θέλει και μπορεί. Νόημα μην περιμένετε να βγάλετε^ ο σουρεαλισμός τίθεται υπέρ πάντων, η παιδική αφέλεια γίνεται αυτοσκοπός και το αυθόρμητο γέλιο κοινή συνισταμένη στο θέαμα αυτών των δύο μετα-ντανταϊστών ζογκλέρ, οι οποίοι έχουν ως μότο τη φράση: «Κάνουμε τα πάντα με μεγάλη σοβαρότητα, αλλά δεν παίρνουμε ποτέ τίποτα πολύ στα σοβαρά». ΠΕΙΡΑΙΩΣ 260 Στις 8-11/6. Πληροφορίες-προπώληση: 2103272000, www.greekfestival.gr.

Σχόλια