Στην πρώτη καραντίνα αναρωτιόµασταν αµήχανοι πώς θα µπούµε στο στούντιο, πώς ηχογραφεί κανείς µε µάσκα κι ένα σωρό «αν» που δεν είχαν τρόπο να απαντηθούν. Ευτυχώς, παρά το λουκέτο, το ραδιόφωνο εξαιτίας της φύσης του µπορεί να αντισταθεί στον εγκλεισµό, γιατί τον περιέχει και τον χρησιµοποιεί ως εργαλείο εξόδου και ελευθερίας, κινητοποιώντας δηµιουργικά τη φαντασία. Μόνος ηχογραφείς, κλεισµένος στο στούντιο, και έρχεσαι σε επαφή µέσω ραδιοκυµάτων µε τους ακροατές, παραµένοντας απρόσιτος και αόρατος. Κι έτσι ελεύθεροι φτιάχνουν τις δικές τους εικόνες και διαδροµές, χωρίς να µπορείς να τους επιβάλεις ούτε καν τα χαρακτηριστικά του προσώπου σου. Ευτυχώς.
Μετά την πρώτη εβδοµάδα αποφασίσαµε –ήδη από τον πρώτο εγκλεισµό– να «τολµήσουµε» να «συναντιόµαστε» στο στούντιο, µασκοφόροι, µακριά ο ένας απ’ τον άλλο, σαν µαλωµένοι: ο ηχολήπτης τρέµει για το παιδί του και θέλει να το προστατέψει από τον ιό. Εκείνος έχει σοβαρούς λόγους να τρέµει και το ραδιόφωνο έχει τρόπους να ακυρώνει κάθε εγκλεισµό. Οι εκποµπές άρχισαν να αντιµετωπίζουν καίρια τον φόβο και τον περιορισµό, άλλοτε µε ύπουλα χτυπήµατα κι άλλοτε κατακούτελα, αποκαθιστώντας την εγγύτητα µέσα από ένα Μέσο από το οποίο δεν κινδυνεύεις να σου µεταδώσει κανέναν ιό· το πιο πιθανό να κολλήσει κανείς ραδιοφωνικά είναι η βλακεία ή η βαρεµάρα. Οι ραδιοφωνικές ταινίες άρχισαν να µοιάζουν µε ασφαλή καταφύγια αντίστασης στον φόβο αποτυπώνοντας τον θόρυβο της σιωπής στους έρηµους δρόµους, στήνοντας ένα ραδιοφωνικό αντι-Πάσχα, δίνοντας βήµα στους ραδιοφωνικούς ήρωές τους να αντιµετωπίσουν επινοητικά τη νέα κατάσταση, γιατί η µουσική µοιάζει ουσιαστικό µέσο διαχείρισης προσωπικών και συλλογικών κρίσεων.
Τόσα χρόνια κρύβοµαι πίσω από ένα ραδιόφωνο και λέω τις ιστορίες µου αόρατος. Παρά την απόσταση, πολλοί ακροατές έγιναν συνενοχικοί συµπαίκτες σε αυτές τις ραδιοφωνικές ταινίες κι ας µη συναντηθήκαµε ποτέ. Η σχέση αυτή άντεξε και διαρκεί και ίσως είναι µια ουσιαστική απάντηση σε κάθε εγκλεισµό µε όποιον τρόπο κι αν έρθει. Γιατί µάλλον δεν θα ξεµπερδέψουµε εύκολα από τους εγκλεισµούς, τους αποκλεισµούς, τα περιοριστικά στερεότυπα και τα φοβισµένα σύνορα. Γι’ αυτό προτείνω να εξερευνήσουµε διεξοδικά τις ραδιοφωνικές µεθόδους που εξασφαλίζουν την ελευθερία και την εγγύτητα, µπας και πατεντάρουµε τις αναγκαίες λύσεις για όσα έπονται. Και µη φοβάστε. Επρεπε να απειληθεί η εγγύτητα για να επανεκτιµηθούν οι τρόποι που το ραδιόφωνο δύναται να την αποκαθιστά· το Μέσο που έµοιαζε να πεθαίνει µε την κυριαρχία της τηλεόρασης παίρνει το αίµα του πίσω τελευταία µεταµφιεσµένο σε podcast και άλλα αµετάφραστα κόλπα που δεν κρύβουν πίσω τους τίποτε περισσότερο από την παραδοσιακή ραδιοφωνική διαδικασία. Γιατί το ραδιόφωνο κατέχει και επιτρέπει σε ποµπό και δέκτη τον βασικό κανόνα ελευθερίας: επιτρέπει να φαντάζεσαι, να ονειρεύεσαι, να µπορείς και να δρας άµεσα ακυρώνοντας τις αποστάσεις, τα σύνορα και τους περιορισµούς.
Για παράδειγµα το ξέσπασµα του ήρωα εναντίον της καραντίνας: «Ο ήρωας της σηµερινής ραδιοφωνικής ταινίας πασχίζει να αποκαταστήσει την εγγύτητα αλλά διαπιστώνει πως οι απόντες έγιναν πλέον πιο πολλοί από τους εναποµείναντες. Ζώντας περιορισµένος σε προστατευτική αποµόνωση, διαπιστώνει πως το σκούπισµα είναι πράξη ανατρεπτική· κι ενώ η σιωπή αποκτά τον θόρυβό της στις κάποτε πολύβουες µεγαλουπόλεις, εκείνος δηλώνει µε κάθε τρόπο και µε σαφήνεια µέσα από µια δική του αυτοσχέδια συχνότητα: ιχνηλατήστε λοιπόν τις επαφές µου· έτσι θα µάθετε κι εσείς µαζί µου τι είναι αληθινό και τι ψεύτικο. Πού δικαιώθηκα και πού προδόθηκα. Τι φοβάµαι και τι µε µπλοκάρει κάθε µέρα. Τι ελπίζω και τι ονειρεύοµαι. Κι ίσως έτσι να παρακινηθείτε κι εσείς και να αφυπνίσετε και τις δικές σας ελπίδες. Ισως ψάχνοντας ποιους συναναστρέφοµαι να µε βοηθήσετε να επανεκκινήσω µια ζωή που σταµάτησε αιφνίδια. Κι αν µε εµποδίσετε, ίσως αυτό να µε βοηθήσει να γίνω πιο ταχύς και πιο αποτελεσµατικός. Γιατί εγώ δεν ντρέποµαι για τις επαφές µου. Και γιατί όσοι φοβούνται δεν θα του γλιτώσουν του εχθρού».
https://www.documentonews.gr/article/menelaos-karamaggiwlhs-to-radiofwno-apokathista-thn-eggythta
Σχόλια