Έλληνες της Γενεύης
Μια ξεχωριστή κοινότητα 5.000 συμπατριωτών μας διαπρέπει στην ελβετική πόλη των 180.000 κατοίκων: κορυφαίοι επιστήμονες και ερευνητές, διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, ανώτατα στελέχη σε πολυεθνικές εταιρείες και τράπεζες, επιτυχημένοι επιχειρηματίες. Γνωρίσαμε 125 εκπροσώπους της και ανακαλύψαμε μιαν «άλλη Ελλάδα» …
Της απεσταλμένης μας Αννας Γριμάνη - Φωτογραφίες: Γιάννης Βασταρδής
Το ημερολόγιο των Ελλήνων της Γενεύης μένει ανοιχτό και πάνω από τις σελίδες των αφηγήσεών τους πετάει μια παπαδίτσα. «Forestiere, δηλαδή του δάσους, με μπλε λοφίο», διευκρινίζει ο σπουδαίος Ελληνας γιατρός, Tάσος Σπηλιόπουλος, για το σύμβολο των αναμνήσεών του. Ο ίδιος πρωτοήρθε εδώ το 1966. «Η Ελβετία σου δίνει συνθήκες εργασίας και έρευνας υψηλού επιπέδου, εδώ έχεις όλα τα καλά, όμως η ζωή είναι λίγο μονότονη. Κι όπως έλεγε ο Ασημάκης Πανσέληνος «η Γενεύη είναι για τους ανθρώπους τους κουρασμένους από τη ζωή, που πάνε εκεί να ξεκουραστούν» …».
Το ταξίδι που οργανώθηκε για να γνωρίσουμε και να αναδείξουμε την ιδιαίτερη κοινότητα των Ελλήνων της Γενεύης ήταν φιλόδοξο. Η εντύπωση ότι στην Ελβετία ζουν κυρίως παλιές εφοπλιστικές οικογένειες και τραπεζίτες σημαίνει άγνοια της σύγχρονης πραγματκότητας. Η διαπίστωση -κάθε στιγμή- του μεγέθους του επιστημονικού δυναμικού της, των διακεκριμένων στελεχών της σε πολυεθνικές εταιρείες και σε τράπεζες, καθώς και η ελληνική συνείδηση και η μετρημένη συμπεριφορά όλων δημιουργούν μιαν έντονη συγκίνηση, που σε κάνει να λες: «Μα, τόσο πολλοί και τόσο κορυφαίοι μαζεμένοι σε ένα μέρος» !
Στα καντόνια της Γενεύης, του Vaud και του Valais (δικαιοδοσία του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Γενεύη) υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 5.000 Ελληνες. Η εκλεκτή ταυτότητα της συγκεκριμένης ελληνικής παροικίας είναι παραδοσιακές εφοπλιστικές οικογένειες (Εμπειρίκου, Λάτση, Ανδρεάδη), επιχειρηματίες (όμως λίγοι), τραπεζίτες, ανώτατα στελέχη σε πολυεθνικές εταιρείες και ένας εντυπωσιακός αριθμός επιστημόνων ερευνητών. Αυτό το επιστημονικό δυναμικό των Ελλήνων της Γενεύης και της Λωζάννης είναι το πιο ξεχωριστό στοιχείο της ελληνικής παρουσίας στην Ελβετία. Οι περισσότερες διευθύνσεις στο Πανεπιστήμιο και στο Νοσοκομείο της Γενεύης ανήκουν σε συμπατριώτες μας.
Ανάμεσά τους, ένας «μάγος» -όπως θα τον αποκαλούσαν τα παιδιά που σώζει- της Καρδιοχειρουργικής, ο Αυξέντιος Καλαγκός (δυστυχώς δεν τον συναντήσαμε γιατί έλειπε σε ταξίδι), ο οποίος ένα χρόνο πριν πέταξε με ιδιωτικό αεροπλάνο που του παραχωρήθηκε στη Σερβία, για να σώσει, μέσα σε λίγες ώρες, ένα κοριτσάκι. Οι φωτογραφίες που στη συνέχεια πέρασαν στον ελβετικό Τύπο και στο Διαδίκτυο δείχνουν τη μικρή Νταϊάνα, με ροζ φόρεμα να συναντά -εκτός χειρουργείου αυτή τη φορά- τον άνθρωπο που της χάρισε ξανά το χαμόγελο και πιασμένοι από το χέρι να περπατούν.
Στο πανεπιστήμιο και στο πολυτεχνείο της Λωζάννης συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με αυτό στη Γενεύη: Ελληνες πρυτανεύουν στην έρευνα και στις σημαντικότερες διευθύνσεις. Στo φιλελληνικό τοπίο της χώρας των 8 εκατομμυρίων κατοίκων ζουν περίπου 11.000 ομογενείς· οι περισσότεροι (7.000) στη Ζυρίχη. Και, βέβαια, οι ελληνικές κοινότητες και οι σύλλογοι των ομογενών είναι μοιρασμένοι σε όλες τις μεγάλες πόλεις.
Σύλλογοι Ελλήνων και Φιλελλήνων
Στη Γενεύη και στη Λωζάννη των Ελλήνων δραστηριοποιούνται οι εξής σύλλογοι: η Ελληνική Κοινότητα Γενεύης, που ιδρύθηκε το 1962 από τον Ιωάννη Λάτση, ο Σύλλογος Ελλήνων Γενεύης, η Ελληνική ΕΣΤΙΑ Λωζάννης, ο Σύλλογος Ελληνίδων Κυριών και ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος Γενεύης Jean-Gabriel Eynard - μια οργάνωση που η ιστορία της πάει αρκετά πίσω, γύρω στο 1919, σε ένα γκρουπ Γενοβέζων και Ελλήνων συγκεντρωμένων, αρχικά, γύρω από τον ιστορικό και δημοσιογράφο Edouard Chapuisat. Η association ανέδειξε την ιδέα του ελληνισμού με σημαντικές εκδηλώσεις, όπως και τον φιλελληνισμό, γι' αυτό της δόθηκε συμβολικά το όνομα του φιλέλληνα Jean-Gabriel Enuard και σήμερα μετράει πάνω από 400 μέλη φιλέλληνες και Ελληνες. Kι ακόμη ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος «Η Φιλία» και ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος Λωζάννης, που ιδρύθηκε στο 1919 με πρόεδρο τον γιατρό Francis Messerli και με σκοπό να ενισχύσει τις σχέσεις φιλίας ανάμεσα στην Ελλάδα και το καντόνι του Vaud.
Yπάρχουν επίσης το Ιδρυμα Αλληλεγγύης Λωζάννης, ο Διεθνής Σύλλογος Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, η Επιτροπή Ελλήνων Επιστημόνων Ευρώπης, η Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Γενεύης, η Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Λωζάννης. Και βέβαια, το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα του Ορθοδόξου Κέντρου του Chambessy. Ατυπα, αλλά με ιδιαίτερη δημιουργικότητα και ζωντάνια δραστηριοποιούνται η Θεατρική Ομάδα και ο Σύλλογος Βιβλιόφιλων Κυριών.
--------------------------------------------------------------------------------
Carnet de route, σκηνή πρώτη
Το Coppet είναι ένα χωριουδάκι λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Γενεύης. «Θα πάρετε την κατεύθυνση «sur le lac» κι όταν πλησιάσετε, θα δείτε το Chateau de Coppet» ήταν οι οδηγίες της κυρίας Εμπειρίκου, λίγο πριν πετάξουμε από την Αθήνα για Ελβετία. Κατευθείαν από το αεροδρόμιο για το Coppet. Μια διάλεξη εκεί είναι η αφορμή για την πρώτη συνάντησή μας με ορισμένους Ελληνες της Γενεύης, που από θέση αποτελούν έναν πιο «κλειστό κύκλο» ανθρώπων, αφοσιωμένων στο κοινό τους ενδιαφέρον: τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά.
Η Μαρία Εμπειρίκου, η Ντόροθυ Λάτση, η Αλεξάνδρα Πεταλά, η Εμμα Αντωνάτου, η Μαρία Λιβανού - Cattaui, είναι οι κυρίες που δραστηριοποιούνται στη σημαντική αυτή οργάνωση, έργο της οποίας είναι η οικονομική υποστήριξη της Μονής του Σινά, για τη συντήρηση των ανεκτίμητων εικόνων και χειρογράφων της, όπως και η διάδοση της πολιτιστικής της κληρονομιάς. Ανάμεσα στα μέλη της assοciation είναι ένας από τους φημισμένους ελληνιστές του ευρωπαϊκού χώρου, ο Bertrand Bouvier, ενώ πρόεδρός της, ο καθηγητής Charles Mela (διευθυντής του σπουδαιότερου μουσείου της Γενεύης, της Fondation Martin Bodmair) και αντιπρόεδρος η κυρία Εμπειρίκου, σύζυγος του Γιώργου Εμπειρίκου, με την οποία στο δείπνο συζητούμε για την οργάνωση.
Καθώς αποχαιρετούμε τον πύργο του Coppet συναντάμε στην πόρτα, ένα από τα χαρακτηριστικότερα ζευγάρια της ελληνικής παροικίας, τον κύριο και την κυρία Μολοκότου. Ο εργοστασιάρχης που τα προϊόντα του («μαλλιά Μολοκότου») σφράγισαν την ελληνική καθημερινότητα τριών δεκαετιών πριν, προσφέρεται να μας καθοδηγήσει έως το κέντρο της πόλης, στην προξενική κατοικία. Εκεί, όπου στη διάρκεια όλης της παραμονής μας, φιλοξενηθήκαμε υποδειγματικά, από την πρόξενο της Ελλάδας στη Γενεύη, κυρία Τερέζα Αγγελάτου...
Η Ελβετική Συνομοσπονδία, των 8 εκατομμυρίων κατοίκων, με πρωτεύουσά της τη Βέρνη, διοικητικά χωρίζεται σε 19 καντόνια και 6 ημικαντόνια. H Γενεύη είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονιού, με 180.000 κατοίκους, και έδρα διεθνών οργανισμών, όπως η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία του ΟΗΕ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Ερυθρός Σταυρός, ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας και ο Διεθνής Οργανισμός Εμπορίου.
Eίναι πατρίδα του φιλoσόφου Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, του οικονομολόγου Παρέττο, του ποιητή Βριντέλ, του Ραμύζ και του Λε Κορμπυζιέ, του Κλέε και του Τζιακομέτι. Σ' αυτό το οροπέδιο της αλπικής ζώνης (2.100 υψόμετρο) συγκεντρώνεται η βιομηχανική ζωή της Ελβετίας - άλλωστε η ανθούσα οικονομία της χώρας, που αποκαλoύμε «παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο», βασίζεται, εκτός από το τραπεζικό της σύστημα, στο εμπόριο και τη βιομηχανία της.
--------------------------------------------------------------------------------
To δείπνο των επιστημόνων
Στη δεξίωση που παρέθεσε η πρόξενος της Ελλάδας στη Γενεύη, Τερέζα Αγγελάτου, προς τιμήν του «Κ», παρευρέθησαν εκλεκτά μέλη της ελληνικής παροικίας της πόλης αλλά και τρεις διακεκριμένοι επιστήμονες που ζουν στη Λωζάννη: οι κύριοι Καρκαγιάννης, Ψάλτης και Στεργιόπουλος. Στη φωτογραφία, οι επιστήμονες της παρέας στάθηκαν απέναντι στο φακό μας σ' ένα« δείπνο» που δεν είχε μαθητές - παρά μόνον δασκάλους... Aπό αριστερά, καθήμενοι: Γιώργος Καρκαγιάννης - Καρδιολογία, Θανάσης Χαλαζονίτης - Μοριακή Βιολογία, Στυλιανός Αντωναράκης - Γενετική, Aναστάσιος Σπηλιόπουλος - Θωρακοχειρουργική, Λεωνίδας Ζωγράφος - Οφθαλμολογία και όρθιοι: Παντελής Γιαννακόπουλος - Ψυχιατρική, Νίκος Στεργιόπουλος - Ιατρική Τεχνολογία, Δημήτρης Ψάλτης - Οπτική, Φώτης Μπερής - Αιματολογία.
--------------------------------------------------------------------------------
H καρδιά της Oρθοδοξίας χτυπάει στο Chambesy
Το Chambesy, ένα όμορφο προάστιο γειτνιάζει με τη «διεθνή περιοχή» της Γενεύης, όπου είναι εγκατεστημένες πρεσβείες και οργανισμοί. Και το Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου -ό,τι οραματίστηκε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας- δεσπόζει. Η ίδρυσή του, πριν από 40 χρόνια, σήμαινε την πραγματοποίηση μιας προσδοκίας: την εκτός Φαναρίου δημιουργία πατριαρχικής Στέγης, ως προέκταση της δράσης του, σε έδαφος ευρωπαϊκό και ιδιαίτερα στην ελβετική επικράτεια, εκεί όπου εδρεύει το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, στο οποίο, από την πρώτη μέρα της ίδρυσής του, το 1948, το Οικουμενικό Πατριαρχείο συμμετείχε με μόνιμο αντιπρόσωπό του.
Το Ορθόδοξο Κέντρο στο Chambesy διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στον διαχριστιανικό διάλογο. Τα πρώτα γραφεία του, εκεί όπου τώρα στεγάζονται οι διοικητικές του υπηρεσίες, αγοράστηκαν από προσφορές, κυρίως, του εφοπλιστή Γεώργιου Λαιμού και των Θεόδωρου Λαγώνικου και Ομήρου Πιζάνη - αργότερα, οι κτιριακές εγκαταστάσεις επεκτάθηκαν με το Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθοδόξου Θεολογίας (φωτό).
Σε απόσταση αναπνοής, ο ναός του Αγίου Παύλου είναι το σημείο της κυριακάτικης συνάντησης των Ελλήνων της Γενεύης. Ο θεμέλιος λίθος του μπήκε στις 3 Ιουλίου του 1966. Οι τοιχογραφίες είναι του Ράλλη Κοψίδη και τον ναό περιβάλλουν η Κρύπτη της Αγίας Αικατερίνης και το Παρεκκλήσι της Αναστάσεως.
--------------------------------------------------------------------------------
ΤΕΡΕΖΑ ΑΓΓΕΛΑΤΟΥ
Πρόξενος της Ελλάδας στη Γενεύη από το 2007
ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΙΑΜΕΣΗΣ
Aναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Εθνη
«Οι Ελληνες εδώ είναι χαμηλών τόνων, δεν «διαφημίζονται» »
Φανταστείτε ότι το προξενείο είναι σαν ένα μικρό κράτος», απαντά η Τερέζα Αγγελάτου όταν της ζητώ να περιγράψει τα καθήκοντά της. «Από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές πάντως, είναι η ιθαγένεια. Να σου λέει κάποιος ότι έχει ρίζα ελληνική, να προσκομίζει ένα πάκο εγγράφων για να το αποδείξει και εσύ να πρέπει να συμπληρώσεις τα κομματάκια ενός παζλ...». Σ' αυτό, άλλωστε, τη βοηθούν και οι σπουδές της στα Μαθηματικά, που της έδωσαν τη λογική και το πρακτικό πνεύμα της μαθηματικής σκέψης, προτού δώσει εξετάσεις στο υπουργείο Εξωτερικών (το 1984) και φοιτήσει στη Διπλωματική Ακαδημία.
Με τον σύζυγό της Μιχάλη Διάμεση, έχουν κοινή προσωπική και διπλωματική ζωή, δύο παιδιά, τον Δημήτρη 22 και την Αννα 20 ετών και παράλληλες θέσεις στα διάφορα πόστα. Το δικό της πρώτο πόστο ήταν στην πρεσβεία της Ρουμανίας, επί Τσαουσέσκου - έφτασαν χειμώνα του '88 με ένα παιδί δύο ετών και ένα μωρό δύο μηνών. «Ηταν η χειρότερη εποχή στη Ρουμανία... Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα έλειπαν όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα: σούπερ μάρκετ, τρεχούμενο καθαρό νερό, θέρμανση, ηλεκτρικό. Κι επειδή ήμασταν νέοι, στο ξεκίνημά μας, εκτιμήσαμε αυτά που είχαμε. Οταν επισκεφθήκαμε μετά πολλούς μήνες την Ελλάδα, μπαίνοντας είδα φως -κάτι που στη Ρουμανία δεν υπήρχε, λόγω έλλειψης ηλεκτρικού- και τότε ένιωσα την επιθυμία να φιλήσω το ελληνικό έδαφος».
Ο Μιχάλης Διάμεσης διετέλεσε αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος στον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) στο Μόντρεαλ. Ακολούθησαν πόστα στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα, στο Βέλγιο και, κατόπιν, η θέση του γενικού προξένου στο Γιοχάνεσμπουργκ. Την ίδια εποχή, 1999 - 2003, η Τερέζα Αγγελάτου αναλαμβάνει ως επιτετραμμένη στην Πρεσβεία της Πραιτώριας. Αμφότεροι θυμούνται με συγκίνηση και υπερηφάνεια τη γνωριμία τους με τον Νέλσον Μαντέλα. «Είναι μια προσωπικότητα που σε συναρπάζει, έστω κι αν σου πει καλημέρα. Και σήμερα, που έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική, αποτελεί παράγοντα σταθερότητας».
Η Τερέζα Αγγελάτου υπηρετεί ως πρόξενος στη Γενεύη από πέρυσι, έπειτα από τρία χρόνια στην Αθήνα, ως διπλωματική σύμβουλος του τότε υπουργού Ανάπτυξης Δημ. Σιούφα. Σ' αυτή την αποστολή μας στάθηκε σαν φίλη - κι ακόμη παραπάνω. Η προξενική κατοικία έγινε η «βάση» μας, η φιλοξενία και η αμεσότητα της ίδιας και του συζύγου της μας έκανε να νιώσουμε οικεία από την πρώτη στιγμή, ενώ η «φιλική συνάντηση» που οργάνωσε για εμάς στο σπίτι της, με 50 Ελληνες της παροικίας, αποτυπώθηκε στη μνήμη όλων μας ως ένα γεγονός μοναδικό. Της ζητώ να περιγράψει τα «ειδικά» ποιοτικά χαρακτηριστικά των εδώ Ελλήνων. «Εδώ, οι Ελληνες δεν είναι οργανωμένοι με τον παραδοσιακό τρόπο σε επίπεδο Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού, με ομοσπονδία και παραδοσιακές κοινότητες, είτε ελληνικές είτε εθνικοτοπικές. Υπάρχει μια κοινότητα, υπάρχουν πολύ δραστήριοι σύλλογοι, αλλά το σύνολο των ανθρώπων είναι συγκεκριμένου βιοτικού και επιστημονικού επιπέδου και όλοι τους διακριτικοί, χαμηλών τόνων. Κυρίως οι επιχειρηματίες και οι τραπεζίτες. Δεν θέλουν τη «διαφήμιση». Από την άλλη, τους Ελληνες τους σέβονται πολύ στην Ελβετία, βρισκόμαστε σε ένα άκρως φιλελληνικό περιβάλλον. Επαιξε μεγάλο ρόλο και η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας».
Η Ελληνική Αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Εθνη στεγάζεται στους δύο πρώτους ορόφους της Προξενικής Κατοικίας, τη rue Leman, και έχει περίπου 20 εργαζόμενους, διπλωματικούς, εμπειρογνώμονες, διοικητικούς υπαλλήλους. Η πολύπτυχη δραστηριότητα του Μιχάλη Διάμεση, ως αναπληρωτή Μονίμου Αντιπροσώπου, περιλαμβάνει τα ανθρώπινα δικαιώματα ( «30 εβδομάδες το χρόνο κάνουμε συναντήσεις για εστίες κρίσεων όπως η Μιανμάρ, το Θιβέτ, η Παλαιστίνη» λέει ο ίδιος), τον αφοπλισμό, την επαφή με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, τη Διεθνή Οργάνωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Η Τερέζα Αγγελάτου και ο Μιχάλης Διάμεσης θα συμφωνήσουν ότι η διπλωματική καριέρα είναι δύσκολη. «Είμαστε ξένοι παντού, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά δεν προλαβαίνεις να μπεις στο «κλίμα» της μονοτονίας· - φεύγεις. Οι καλές φιλίες, πάντως, γίνονται στα δύσκολα πόστα. Συνήθως, αποκτάμε πολλούς γνωστούς που «μας αγαπούν» μέχρι τη στιγμή που θα μάθουν ότι «είμαστε υπό μετακίνηση» - μετά μας ξεχνούν. Τότε, την όποια απογοήτευση την αποφεύγεις εάν είσαι ρεαλιστής και ξέρεις πού πατάς. Εχει σημασία να γνωρίζεις ποιοι σε κάνουν παρέα γιατί τους αρέσεις σαν χαρακτήρας και ποιοι, διότι εκείνη τη στιγμή έχεις ένα πλεονέκτημα έναντι των άλλων».
Η ΠΡΟΞΕΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ
Το διατηρητέο κτίριο της οδού Leman 4, σε μια πάροδο της παραλιακής quai Mont Blanc, κτίσθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και πέρασε σαν κληροδότημα στο ελληνικό Δημόσιο μετά το θάνατο της ιδιοκτήτριας, Φωτιάδη. Σήμερα στεγάζει τα Γραφεία της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Γενεύη και την Προξενική Κατοικία. Εχει πανέμορφη θέα στη λίμνη από τα μπαλκόνια του, αλλά και από τα παράθυρα ενός πυργίσκου που υπάρχει στη μια γωνία του. Το κτίριο ανακαινίστηκε ριζικά το 2003 - 2005 από το αρχιτεκτονικό γραφείο του Δημήτρη Δημητριάδη, ανέκτησε την παλιά του αίγλη και αποτελεί μια κομψή ελληνική παρουσία στο κέντρο της Γενεύης.
--------------------------------------------------------------------------------
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΙΤΑΡΗΣ
Πρέσβης της Ελλάδας στην Ελβετία
«Η Ελβετία είναι φιλελληνική!»
Ο Κωσταντίνος Τριτάρης με τη σύζυγό του, δικηγόρο Λίνα Τριτάρη -είναι μαζί από τη Νομική της Αθήνας-, ταξίδεψαν για ένα βράδυ στη Γενεύη, ώστε να παραστούν στη δεξίωση που οργάνωσε η Ελληνίδα πρόξενος σε 50 Ελληνες της Γενεύης και της Λωζάννης, για χάρη της δημοσιογραφικής αποστολής μας. Με μια σημαντική διπλωματική πορεία που αρχίζει το 1976, ο Ελληνας πρέσβης έχει περάσει από καίρια πόστα, όπως οι πρεσβείες της Ελλάδας στη Μόσχα, στο Καζακστάν, στη Λευκωσία, στη Γερμανία και, εδώ κι ένα χρόνο, στη Βέρνη - όπου ο ίδιος ήταν πρέσβης επίσης το διάστημα '81 - '84.
«Ο Ελληνισμός της Γενεύης και της Λωζάννης είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να επιδείξει ο Ελληνισμός της Διασποράς. Ως εκ τούτου, βρίσκομαι σε ένα προνομιούχο πόστο!», θα πει με υπερηφάνεια. «Στην Ελβετία, όπου και να σταθεί κανείς, από τη μια άκρη μέχρι την άλλη, αισθάνεται ότι βρίσκεται, όχι απλά σε ένα φιλικό, αλλά σε ένα ιδιαίτερα φιλελληνικό περιβάλλον». Η παρουσία των Ελλήνων είναι έντονη και στα δύο... άκρα - αλλά με ιστορικές διαφορές. «Στη γερμανόφωνη, βόρεια Ελβετία, έχουμε μια ισχυρή κοινότητα περίπου 7.000 Ελλήνων, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονται από τους παλιούς μετανάστες - η δεύτερη όμως και η τρίτη γενιά έχει σπουδάσει και κατέχει κυρίως θέσεις σε επιχειρήσεις. Στη γαλλόφωνη Ελβετία, η σύνθεση της ομογένειας είναι ιστορικά εντελώς διαφορετική, ειδικότερα εδώ στη Γενεύη, οι άνθρωποι που ήρθαν πριν από πολλά χρόνια, ήταν εύποροι Ελληνες που εγκατέστησαν τις επιχειρήσεις τους και καταξιώθηκαν».
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
Ο οικουμενικός ιεράρχης
Επ' ευκαιρία της επετείου της γεννήσεώς σας, Σεβασμιώτατε, επιθυμώ να εκφράσω κυρίως τη βαθιά μου ευγνωμοσύνη ή, ακριβέστερα, τη βαθιά ευγνωμοσύνη όλων μας γι' αυτό το οποίο είσθε και ό,τι κάμνετε για μας, για τον χριστιανικό κόσμο, ως διάκονος του Κυρίου, ως διαπρεπής εκκλησιαστικός άνδρας, ως φίλος». Αυτή είναι η πρώτη παράγραφος μιας συγκλονιστικής επιστολής, που ο Πάπας Βενέδικτος 16ος διάβασε, ως Καρδινάλιος Joseph Ratzinger, απευθυνόμενος στον αγαπημένο του φίλο, Μητροπολίτη Ελβετίας Δαμασκηνό, για τα γενέθλια των 60 χρόνων του.
Από τότε πέρασαν δώδεκα χρόνια. Οι συνθήκες διαφοροποιήθηκαν. Ο Πάπας Βενέδικτος, βέβαια, φοράει πάντα τον επιστήθιο Σταυρό που του χάρισε ο Ελληνας Ιεράρχης -ήταν του πατέρα του- και ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Δαμασκηνός Παπανδρέου -από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης Ορθοδοξίας, με έργο οικουμενικής σημασίας- κατοικεί στο λιτότατο διαμέρισμά του, στον 8ο όροφο ενός κεντρικού κτιρίου της Γενεύης. Οι οδηγίες ήταν σαφείς: θα με δεχθεί στις 11 π.μ, μόνη, χωρίς τον φωτογράφο και η παραμονή μου θα διαρκέσει 20 λεπτά. Στέκεται όρθιος για λίγο, επιβλητικός, αψεγάδιαστα ντυμένος, μου δίνει ένα βαρύ τόμο «χαριστήρια έκδοση» προς εκείνον. «Eδώ θα με γνωρίσετε», λέει.
Hγετική προσωπικότητα της σύγχρονης Oρθοδοξίας - με ρόλο και πολιτικό, όμως; «Kαι τα δύο: Eκκλησία και Πολιτική, δηλαδή Oικουμένη», διευκρινίζει. Στην πολύχρονη διαδρομή του προσπάθησε να κάνει «ό,τι ήταν δυνατόν, έχοντας ένα ρόλο στον διορθόδοξο και διαθρησκειακό διάλογο και δημιουργώντας το Ορθόδοξο Κέντρο στο Chambesy. Εκανα τόσα, που δόξα τω Θεώ, είμαι ικανοποιημένος». Oσο για το μέλλον; O ιεράρχης που προώθησε τον Oρθόδοξο Διάλογο με το Iσλάμ πριν από 20 χρόνια κι έκανε πέντε Ακαδημαϊκές Διασκέψεις με τους Εβραίους είναι σαφής: «Θέλω να δω μια προσέγγιση και μια αλληλοκατανόηση των Εκκλησιών και των Θρησκειών. Aναφέρομαι στη φιλία που τον συνδέει με τον Πάπα Bενέδικτο 16ο. Είναι συγκλονιστικές οι επιστολές που ο Bενέδικτος του έχει στείλει, όπως αυτό το απόσπασμα: « …από τη στιγμή της αφίξεώς σας στα μαθήματά μου, η Ορθοδοξία έπαψε να είναι μία απουσία, κάτι το απλώς ιστορικό, έγινε μία ζώσα πραγματικότητα, παρούσα σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, το οποίο έγινε αμέσως φίλος μου. Επισήμως ήμουν εγώ ο Καθηγητής, ο διδάσκαλος, και σεις ο μαθητής. Στα πλαίσια της φιλίας που εδημιουργήθη, έμαθα τελικά τη μεγάλη αυτή πραγματικότητα, που είναι η Ορθόδοξος Εκκλησία».
«Ηταν καθηγητής μου το 1960, όταν έκανα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο πανεπιστήμιο της Βόννης, από τότε συνδέομαι μαζί του πολύ στενά», θυμάται ο Mητροπολίτης Aδριανουπόλεως. «Αυτό το βιβλίο που βλέπετε εκεί (δείχνει στο τραπεζάκι), ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ», μου το έστειλε πρόσφατα, με αφιέρωσή του. Είναι φιλέλληνας και πιστεύω πως θα βοηθήσει στην προσέγγιση της Oρθόδοξης και της Pωμαιοκαθολικής Eκκλησίας. Εύχομαι και εμείς να ανταποκριθούμε. »
Aυτή είναι και η γενική θεώρησή του των πραγμάτων: «Να διατηρώ την αισιοδοξία μου για την περαιτέρω προώθηση των σχέσεων τον Ορθόδοξων Εκκλησιών και των διαθρησκειακών διαλόγων». «Ολα αυτά τα χρόνια, του ενεργού ρόλου σας ως Μητροπολίτη Ελβετίας, στις πολύπτυχες αυτές καταστάσεις, υπήρξε κάτι που να σας φόβισε έντονα;», τον ρωτώ λίγο πριν λήξει το 20λεπτο που έχω στη διάθεσή μου. «Θα προτιμήσω να σιωπήσω εδώ», απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη. «Θα ήθελα να πω πολλά πράγματα, αλλά δυστυχώς δεν πρέπει να τα πω»...
--------------------------------------------------------------------------------
Μάθημα Αρχαίων Eλληνικών στο College Sismondi
«Η ιστορία μου με τα Αρχαία Ελληνικά είναι μεγάλη ιστορία… δεν θα σας την πω. Οσο για τη μάθηση της ελληνικής λογοτεχνίας, με παρακίνησε ένας καθηγητής μου. Εκτοτε ήθελα να βρίσκομαι κοντά στην πηγή των πραγμάτων και ασχολήθηκα με τη Γλωσσολογία, τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά». Με αυτά τα λόγια, θα μας συστηθεί ο καθηγητής Morard, ο Ελβετός φιλόλογος που τέσσερις φορές την εβδομάδα, επιδιώκει να «εμπνεύσει» στα παιδιά της τάξης του, τη γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Στο ελβετικό λύκειο, το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών είναι προαιρετικό και στη συγκεκριμένη τάξη του λυκείου Sismondi, το παρακολουθούν οκτώ παιδιά. Ζητήσαμε να τα γνωρίσουμε και να ακούσουμε από το στόμα τους γιατί το επέλεξαν:
Katerina Soldanova «Τα Αρχαία Ελληνικά με γοητεύουν. Είναι σαν να παίζεις το παχνίδι του κρυμμένου θησαυρού».
Αλεξία Campagnolo «Η ιστορία και η μυθολογία με βοηθούν στη μετάφραση, τα Αρχαία μου δίνουν μια άλλη διάσταση».
Zelic Kossler «Θα σπουδάσω Ιστορία και θέλω να ξέρω Αρχαία Ελληνικά».
Sara Gisselbaek «Ενδιαφέρουσα γλώσσα τα Αρχαία Ελληνικά. Με παρακίνησαν οι γονείς μου να τα γνωρίσω, γιατί τα έχουν κι οι ίδιοι σπουδάσει».
Cloe Girardier «Είναι η σπουδαιότερη γλώσσα. Με συναρπάζει η ετυμολογία των λέξεων».
Καμέλια Menassa «Εχω ενδιαφέρον για τις αρχαίες γλώσσες και τα Ελληνικά με βοηθούν να γνωρίσω καλύτερα το ελληνικό πνεύμα. Ο πατέρας μου μιλάει Αρχαία Ελληνικά. Τα Νέα Ελληνικά τα βρίσκω πιο δύσκολα, έχουν άλλη προφορά».
Laure Bolli «Τα Αρχαία Ελληνικά είναι φιλοσοφία».
Theo Kummer «Είναι εργαλείο για την αρχαιολογία που θα σπουδάσω και η φαντασία των αρχαίων Ελλήνων στις ιστορίες που έγραφαν, είναι συναρπαστική!»
--------------------------------------------------------------------------------
«Tο ελβετικό σύστημα υγείας είναι... αχτύπητο!»
Eλληνες γιατροί στο Πανεπιστημιακό Nοσοκομείο Γενεύης
Γιάννης Κατερίνης: Ειδικεύεται στην εσωτερική παθολογία και είναι ήδη επιμελητής. Ηρθε στην Ελβετία το 2002 και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη το 2006. Προς το παρόν, δεν σκέφτεται να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Γιώργος Σγουρός: Απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Πάτρας, βρίσκεται πέντε χρόνια στη Γενεύη και κάνει ειδικότητα στην ακτινολογία, όπως και η σύζυγός του, αυστριακής καταγωγής. Επειτα από δύο - τρία χρόνια θέλουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα, αν και... «το ελβετικό σύστημα υγείας -μια νοσοκόμα για κάθε έναν ή το πολύ δύο ασθενείς- είναι... αχτύπητο!».
Περικλής Μακρυθανάσης: Κάνει ειδικότητα Κλινικής Γενετικής, κοντά στον γενετιστή Στ. Αντωναράκη. Ζει εδώ με τη σύζυγό του, ειδικευόμενη στην Παιδιατρική.
Αγγελική Αιλιανού: Είναι στη Γενεύη από τον Οκτώβριο του 2007 και κάνει ειδικότητα στην ακτινολογία.
Ελενα Μεμή: Ηρθε τον περασμένο Νοέμβριο και ειδικεύεται στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, στο πλαίσιο της ενδοκρινολογίας.
Μαρία Κωστάκη: Ειδικεύεται στη δερματολογία και ήρθε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο στη Γενεύη.
--------------------------------------------------------------------------------
Με το μέλλον στα χέρια τους
Aνερχόμενα στελέχη σε ελβετικές επιχειρήσεις
Η Χριστίνα Θεοφιλίδη εργάζεται σε ελβετική τράπεζα. Είναι 26 χρόνων, γεννημένη στην Ελβετία από Ελληνες γονείς και σπούδασε Οικονομικά στο Παρίσι (Paris 1 Pantheon) και στη Γενεύη.
Η Κατερίνα Αιναλή εργάζεται ως Donor Relations Support Officer στο External Relations Departement του Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ). Είναι δυόμισι χρόνια στη Γενεύη.
Ο Κωνσταντίνος Καμπέρης είναι Chef de Partie, στο Four Seasons Hotel des Bergues. Ηρθε στη Γενεύη πριν από ένα χρόνο.
Η Μαρίλια Τόμπρα εργάζεται στα Headquarters της Procter and Gamble στη Γενεύη. Είναι Assistant Brand Manager (ABM) στο σχεδιασμό στρατηγικής για τα προϊόντα της Wella Professional Color στη Ρωσία και στη Γερμανία.
Η Τζούλια Παπαδάκη είναι στη Γενεύη από τον Σεπτέμβριο του 2007 και ασχολείται με τις Πολιτικές Επιστήμες.
Ο Γιώργος Πετμεζάκης ήρθε πριν από 18 μήνες στη Γενεύη, ως διπλωματικός υπάλληλος στο Ελληνικό Προξενείο.
Η Ελένη Παπαδάκη εργάζεται στην Ελβετία εδώ και ένα χρόνο. Είναι δικηγόρος.
Η 27χρονη δημοσιογράφος Ελλη Τζόγαλη γεννήθηκε στη Γενεύη και σπούδασε στην Ελβετία.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΙΤΣΟΣ
Βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος στο Καντόνι Νεσατέλ
«Η πολιτική δεν χρειάζεται μόνο συναίνεση α λα... ελβετικά, αλλά και αγώνες»
Στα 27 της, η Χριστίνα συνδυάζει την πολιτική με την εργασία της και τα ενδιαφέροντά της με τρόπο που σε κάνει να αναρωτιέσαι πώς τα καταφέρνει όλα... Με σπουδές στη γαλλική λογοτεχνία, στη δημοσιογραφία και στην επικοινωνία και μάστερ στο μάρκετινγκ, στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, εδώ και δύο χρόνια εργάζεται ως ανεξάρτητη επαγγελματίας στην επικοινωνία, διδάσκει γαλλική φιλολογία σε λύκειο, δουλεύει ως βοηθός ενός βουλευτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην Εθνική Βουλή, στη Βέρνη, ενώ το 2005, σε ηλικία μόλις 24 ετών, εξελέγη και η ίδια στη Βουλή του Καντονίου της Γενεύης, που είναι το δεύτερο επίπεδο πολιτικής εκπροσώπησης στην Ελβετία (Εθνική Βουλή - Καντόνι - Δήμος). Είναι μέλος του Δικτύου Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης, της Διακοινοβουλευτικής Ενωσης των απανταχού Ελλήνων και αντιπρόεδρος της επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Και μέσα σ' όλα αυτά, γράφει, διατηρεί blog, ασχολείται με το θέατρο, χορεύει, παίζει στο πιάνο τη «Νυκτερινή Ν. 21» του Σοπέν που είναι το αγαπημένο της κομμάτι... Ακούγοντάς την, διαισθάνεται κάποιος τη φλόγα που την ώθησε να συμμετέχει στα κοινά - ήταν δεκατριών ετών όταν πρωτοεξελέγη στη Βουλή Νέων της πόλης της. Μαζί όμως και κάποια απογοήτευση από την πολιτική, όπως την αντιλαμβανόμαστε...
«Μεγάλωσα στο κέντρο της Ευρώπης, αλλά κράτησα πάντα μέσα μου την Ελλάδα, επειδή εκεί πηγαίναμε διακοπές, εκεί τραγουδούσε ο παππούς μου, εκεί φυσούσε, εκεί άνοιγε η καρδιά μου στο φως και στη θάλασσά της, εκεί ζούσαν τα όνειρά μου κι εκεί ερωτεύτηκα για πρώτη φορά», λέει η Χριστίνα, που γεννήθηκε στην Ελβετία -οι γονείς της εγκαταστάθηκαν εκεί το 1972- και πήρε την ελβετική υπηκοότητα όταν ήταν επτά ετών. «Ο Ρίτσος, ο Μαγιακόφσκι και ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα είναι τα πρόσωπα που δεν έπαψαν ποτέ να μου δίνουν έμπνευση. Η ποίηση είναι για μένα η μοναδική αλήθεια. Το ενδιαφέρον για την πολιτική είναι οικογενειακό… Ο θείος μου συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Ο αδελφός μου είναι μέλος του Κόμματος των Πρασίνων, ενώ εγώ του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Δεν αισθάνομαι όμως περιορισμένη. Οταν μια ιδέα μου αρέσει, δεν έχω κανένα πρόβλημα να την ψηφίσω και να την στηρίξω, ανεξάρτητα από ποιο κόμμα προέρχεται».
Η Χριστίνα δεν κρύβει την απογοήτευσή της από την πραγματικότητα, αλλά δεν την αφήνει να «σκοτώσει» τα ιδανικά της. «Μέσα μου ξέρω ότι πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν εάν τα προσπαθήσουμε. Γι' αυτό πιστεύω ακόμα σε μιαν άλλη, καινούργια κοινωνία, ανθρώπινη, οικολογική, στην οποία θα υπάρχει ισότητα - ο καθένας να έχει τις ίδιες ευκαιρίες και ας μη διαθέτει ούτε χρήματα ούτε γνωριμίες. Πιστεύω σε μια κοινωνία στην οποία θα υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των κρατών, των πολιτισμών, των ανδρών και των γυναικών, των νέων και των μεγαλύτερων. Η πολιτική είναι πράξεις, αλλά και ιδέες. Δεν χρειάζεται μόνο «συναίνεση α λα ελβετικά», απαιτεί κι έναν αγώνα στη δυσκολία, για μια ιδέα στην οποία δεν συμφωνούμε εντελώς, αλλά που δίνει ζωή και μας φέρνει κοντά στο στόχο μας».
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΗΣ
Αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης της εταιρείας λογισμικού ΤΕΜΕΝΟS, με 600 πελάτες - τράπεζες σε 130 χώρες
Mια ζωή σαν μυθιστόρημα
Ο τύπος του μοιάζει κομμένος και ραμμένος για βιβλίο, ενώ η ζωή του θα γινόταν άνετα σενάριο. Είναι ο ορισμός του αυτοδημιούργητου Ελληνα του εξωτερικού: αγόρασε μια εταιρεία χρεοκοπημένη και την απογείωσε. Η TEMENOS, αντικείμενο της οποίας είναι το λογισμικό τραπεζών, απολαμβάνει σήμερα διεθνές κύρος, διαθέτει 43 γραφεία σε όλο τον κόσμο, απασχολεί 2.500 υπαλλήλους και έχει 600 πελάτες - τράπεζες σε 130 χώρες. Και ο Γιώργος Κούκης είναι πανταχού παρών. Κάνει κάπου 180 πτήσεις τον χρόνο. Το απόγευμα του ραντεβού μας, στα κεντρικά της Γενεύης, είχε μόλις φτάσει απ' την Ινδία όπου πήγε για να μεθοδεύσει την επέκταση της εταιρείας, που απασχολούσε ήδη 1.000 εργαζομένους. Δύο μέρες μετά θα έφευγε για Σαουδική Αραβία, όπου μια νέα τράπεζα με 4 δισ. κεφάλαιο είχε αγοράσει συστήματα δικά του. «Η εταιρεία που βλέπετε κάνει 330 εκατ. δολάρια κύκλο εργασιών τον χρόνο. Οταν την αγόρασα ήταν χρεοκοπημένη και τώρα είναι κορυφαία στον κόσμο -πήραμε βραβείο για το καλύτερο λογισμικό προϊόν και έχουμε πελάτες τις πιο σημαντικές διεθνώς τράπεζες».
Ο αξιοπρόσεκτος αυτός Ελληνας επιχειρηματίας της Γενεύης, που έχει βοηθήσει -όπως συζητούν και ο ίδιος επιβεβαιώνει- πολλά Ελληνόπουλα να πάνε σχολείο, μετά να σπουδάσουν και σε άλλα τόσα έχει δώσει δουλειά, έφυγε από την πατρίδα το 1969. Κατάγεται από τη Χαλκίδα κι έκτοτε γυρίζει σχεδόν κάθε μήνα στην Ελλάδα για να δει τη μητέρα του, που είναι 94 χρόνων! « «Μα δεν φοβάσαι, κάθε τόσο στα αεροπλάνα», με ρωτάει εκείνη. «Eάν σταματήσει τι θα γίνει; » Θα προσγειωθούμε κάθετα, της απαντώ!»
Λογιστής, με δικό του γραφείο στη Ρόδο, απόφοιτος της Ανωτάτης Εμπορικής, ο κ. Κούκης γνώρισε και ερωτεύτηκε τη γυναίκα του, η οποία δούλευε στον τουρισμό κι όταν εκείνη έπρεπε να μετακομίσει με τους γονείς της στο Βέλγιο την ακολούθησε. «Εμεινα τρεις μήνες, δεν άντεξα περισσότερο, έβρεχε κάθε μέρα και η Ελλάδα μού έλειπε. Φύγαμε στο Λονδίνο, όπου εγώ έπλενα πιάτα σε εστιατόρια και η γυναίκα μου δούλευε σαν σερβιτόρα, αλλά τα χρήματα που βγάζαμε ήταν αρκετά μόνο για το ενοίκιο ενός μικρού δωματίου και τα εισιτήρια του μετρό. Εκείνη την εποχή χρειαζόσουν άδεια εργασίας, που δεν μπορούσαμε να την πάρουμε. Εμεναν δύο χώρες που δέχονταν τότε μετανάστες, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Πήγαμε στην Αυστραλία που είχε… θάλασσες κι ακρογιαλιές! Δεν είχαμε κανέναν, ούτε γνωστούς ούτε συγγενείς και η γυναίκα μου ήταν έγκυος δύο μηνών, στην πρώτη μας κόρη. »
Με 70 λίρες έφτασαν στο Σίδνεϊ. Την τρίτη εβδομάδα τούς είχαν μείνει 5 λίρες, που τις αλλάξανε για 10 αυστραλέζικα δολάρια, σε μικρά κέρματα ώστε να τηλεφωνούν από τους τηλεφωνικούς θαλάμους για δουλειά. Η γυναίκα του βρήκε πρώτη δουλειά, ως γραμματέας κι εκείνος μια βδομάδα μετά σε λογιστικό γραφείο. Αμείβονταν με 38 και 42 δολάρια αντίστοιχα, την εβδομάδα. Ταυτόχρονα, ο Γιώργος Κούκης πήγαινε στο πανεπιστήμιο για να μάθει τη γλώσσα κι όταν, τρία χρόνια μετά, γεννήθηκε και το δεύτερο παιδί τους, έπιασε ξανά βραδινή δουλειά, ως σερβιτόρος. «Διάβαζα δύο με πέντε το πρωί. Εμαθα να μην κοιμάμαι, με βοήθησε η φύση μου σε αυτό. Μου αρέσει το βράδυ και τότε μου έρχονται οι καλύτερες ιδέες». Γι' αυτό και κοιμάται ανά δύο ημέρες, πέντε με έξι ώρες, όπως μας είπε.
Η πρώτη του επαφή με τα ηλεκτρονικά συστήματα έγινε γύρω στο 1973, όταν εργαζόταν στην αεροπορική εταιρεία της Αυστραλίας. «Η αμερικανική εταιρεία που μας προμήθευε τα κομπιούτερ της, άνοιξε αντιπροσωπεία στο Σίδνεϊ και μου έκανε πρόταση να εργαστώ. Πήγα σαν υπάλληλος και σε δύο χρόνια έγινα γενικός διευθυντής - ο πρώτος μη Αμερικανός μάνατζερ στην εταιρεία! Εκεί έμαθα καλά για software. Μου άρεσε».
Το 1986 ο Γ. Κούκης άνοιξε με έναν φίλο του τη δική τους εταιρεία και το '88 γνώρισαν στο Hong Kong έναν Αμερικανό χρηματοδότη, ο οποίος τους παρείχε τα κεφάλαια για να αγοράσουν στην Ελβετία μια εταιρεία με ηλεκτρονικά συστήματα για τράπεζες, που είχαν φτιάξει πέντε εξειδικευμένοι επιστήμονες. «Είχα κάνει έρευνα και είχα μάθει ότι το σύστημά τους ήταν το καλύτερο, ήταν εξαιρετικοί μηχανικοί, αλλά όχι καλοί μπίζνεσμαν. Ετσι έχασαν την εταιρεία». Εκείνος, από την άλλη, όχι απλώς τη βοήθησε να σταθεί στα πόδια της, αλλά την απογείωσε. «Για να καταλάβετε, επτά χρόνια αργότερα απ' όταν την αγοράσαμε, η εταιρεία έφτασε στο χρηματιστήριο το 1,4 δισ. ελβετικά φράγκα και σήμερα φτάνει τα 2,5 δισ. ελβετικά φράγκα - πάμε πολύ καλά και συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε. Δυστυχώς, όμως, σήμερα τα χρηματιστήρια έχουν γίνει καζίνο».
Ποια είναι όμως η βασική αρχή ενός τόσο επιτυχημένου επιχειρηματία; «Οταν υπογράφει ένας πελάτης δεν το βλέπω μόνο σαν χρήματα, αλλά σαν μια δήλωση εμπιστοσύνης στο πρόσωπό μου και στην εταιρεία μου. Η ευθύνη είναι τεράστια, γιατί αν το σύστημα πάψει να λειτουργεί, η τράπεζα θα χαθεί. Γι' αυτό λέω στους ανθρώπους μου να θυμούνται πάντα τον τίτλο της εταιρείας -το «τέμενος» προστατεύει- και να κάνουμε δουλειές με ξεχωριστό τρόπο, να έχουμε ανάστημα!»
Tα μυστικά της επιτυχίας του
Να διαλέξεις κάτι για το οποίο να έχεις πάθος και να το κάνεις όσο καλύτερα μπορείς.
Ποτέ μην κάνεις στόχο τα λεφτά. Τα λεφτά είναι εξουσία, είναι δύναμη, αλλά διαφθείρουν όταν δεν έχεις όνειρα...
Μην παντρευτείς κάποιον μόνο για τα λεφτά του, θα κλειστείς σε μια αιώνια φυλακή. Να είσαι ελεύθερος και να μην ακούς κανέναν.
Ακολούθησε τη μοίρα σου. Να είσαι ευτυχισμένος που είσαι ζωντανός…
Οποιος δεν έχει λεφτά, ονειρεύεται λεφτά, αλλά τα λεφτά είναι μεγάλος μπελάς. Σε κάνουν να ασχολείσαι με αυτά και σε απομακρύνουν από την ομορφιά.
Να κάνεις πάντα αυτό που πιστεύεις, ο περισσότεροι γύρω σου θα σου μιλήσουν για ό,τι δεν μπορείς να κάνεις - εμένα, πέντε ειδικοί μου είπαν να μην κάνω αυτή την εταιρεία. Αλλά στις μπίζνες πρέπει να είσαι και λίγο τρελός…
Να τολμάς -εγώ δεν έχω φοβίες- και να ξέρεις ότι όσο πιο πολλά λεφτά χαλάς, τόσο πιο πολλά θα σου έρχονται!
--------------------------------------------------------------------------------
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΓΕΝΕΥΗΣ
«Μας λείπει το κέφι, το τσαγανό που έχουμε εμείς και δεν το έχουν οι Ελβετοί…»
Εκείνο το πρωί, ο «Ελληνας par exellence» Κωσταντίνος Καβάφης «πέρασε» ανάμεσά μας, σαν ριπή αέρα από ανοιχτό παράθυρο: «…κανένας άλλος καμωμένος σαν εμένα / βέβαια θα φανεί κ' ελεύθερα θα κάμει». Το ποίημά του «Τα κρυμμένα» απαγγέλθηκε ως αισθαντική αρχή μιας διάλεξης για τον Αλεξανδρινό ποιητή, που ένωσε για ένα πρωινό περισσότερες από 35 διαφορετικές γυναίκες. Οι «Βιβλιόφιλες», όταν ολοκληρώνεται η παρουσίαση του βιβλίου που έχουν επιλέξει, είναι μια πολύβουη ολοζώντανη παρέα. Με οικοδέσποινα τη Σοφία Καφαντάρη αυτή τη φορά, στο όμορφο σπίτι της στο Cologny, φιλοξενήθηκαν όλες οι γυναίκες του Λογοτεχνικού Κύκλου Ελληνίδων Γενεύης, που μετράει ήδη 12 χρόνια παρουσίας, με υπεύθυνη συντονισμού την κυρία Βάντα Chuard-Πιτσιλαδή. «Σε κάθε συνάντησή μας, μια κυρία έχει την ευθύνη της παρουσίασης ενός λογοτεχνικού έργου», μας εξηγεί η ίδια, που είναι ψυχολόγος και ζει στην Ελβετία τα τελευταία 40 χρόνια.
Η Αταλάντη μιλάει με απερίγραπτη λεπτότητα, η Σοφία είναι πανέμορφη, η Γιάννα και η Τούλη εξαιρετικές - παντρεύτηκαν Ελβετούς-, η Γρηγορία απέριττη, η Βάντα λυρική, η Κάκια δυναμική, η Σούλα η «δασκάλα με τα χρυσά μάτια», όπως την αποκαλούν, η Ρέα διεισδυτική, η Γιούλα ιδεολόγος, η Γεωργία οργανωτική, η Δέσποινα δοτική… Ολες τους είναι νέες γυναίκες κι έχουν από δύο έως τέσσερα παιδιά. Οι συναντήσεις των «Βιβλιόφιλων» είναι μηνιαίες και αποτελούν για εκείνες «μια αναβάπτιση σε καθετί ελληνικό, μια γιορτή που μας τονώνει και μας κάνει πλουσιότερες, πιο σίγουρες ότι συμμετέχουμε στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα». «Καλλιεργούμε την ποιότητα της ελληνικότητάς μας» εξηγεί η Βάντα Chuard «κι αυτό είναι πολύτιμο για εμάς τις ίδιες και για την οικογένεια, καθοριστικά δε χρήσιμο σε μεικτούς γάμους και σε ανθρώπους που απουσιάζουν δεκαετίες από την Ελλάδα».
Από τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Τσίρκα, στην «Αναλαμπή» του Θέμελη, από τη «Γυφτοπούλα» του Παπαδιαμάντη, στη «Μητέρα του Σκύλου» του Μάτεσι, από το «Δυο φορές Ελληνας» του Κουμανταρέα και την «Αγγελίνα» του Κασόλα, στην «Ιστορία Αγάπης» του Βασιλικού και το «Γιατί η Ελλάδα» της Jacqueline de Romilly, οι Βιβλιόφιλες της Γενεύης ξεφύλλισαν και ανέλυσαν στα χρόνια που πέρασαν 120 έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας!
Η Τερέζα Αγγελάτου, η πρόξενος της Ελλάδας, είναι κοντά τους, η Γρηγορία Αντωναράκη -η πρώτη που μας μίλησε για τις «Βιβλιόφιλες» -, η Ελένη Λαναρά, η Ρέα Πουρνάρα, η Λίτσα Μασαούτη και η Θεοδώρα Πέτσου. Κι ακόμα, η φωτογράφος Βάνα Καραμαούνα, η Μαρία Στίκα, εκπρόσωπος Τύπου της ελληνικής αντιπροσωπείας στα Ηνωμένα Εθνη, η Γιάννα Μegevant, η Τούλη Rimer, η Ελλη Troendle, η Κάκια Τσουραπά, η Ελένη Μολοκότου, η Νάντια Weinberg, η Αθηνά Φωκιάδη, η Mαρίκα Βλαστού, η Θεανώ Πλότα, η Νόη Κυρίτση, η Σούλα Δρίζου, η Αριστέα Beaud-Bovy, η Μαρία Παπαδάκη Besuchet, η Αννα Vuilleumier, η Μαρίνα Μάγγη, η Αταλάντη Moquette Χατζηπατέρα… και τόσες άλλες. Η κυρία Ελένη Panchaud, χαρακτηριστική Ελληνίδα της Λωζάννης, και πρόσωπο τιμώμενο από τις «Βιβλιόφιλες» για τη συνεπή παρουσία της, ήρθε στην Ελβετία το 1961. Μιλάει για την κοινότητα των Ελλήνων σαν να είναι οικογένειά της, όπως και για την επιδίωξη όλων να διατηρήσουν ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα.
«Μέσα από τον κύκλο», συμπληρώνει η Σοφία Καφαντάρη, «γνωρίζουμε η μία την άλλη και ενωνόμαστε. Επειδή εδώ δεν έχουμε τους γονείς μας, τις αδελφές, τους συγγενείς μας νιώθουμε σαν να είμαστε μια οικογένεια». Η Ρίτα Ntinervil, που ασχολείται με την ιριδολογία, ήρθε στη Γενεύη με τον διπλωμάτη σύζυγό της και δεν αποχωρίζεται με τίποτα την πόλη. «Αγάπησα τους ανθρώπους της, που είναι ευθείς» λέει.
Η Εφη Θεοχαροπούλου, πρόεδρος του Σύλλογου Ελληνίδων Κυριών Γενεύης, που φέτος γιορτάζει τα 50 του χρόνια, μιλάει για την ίδρυσή του. «Η ιδέα γεννήθηκε όταν τρεις κυρίες, εδώ στη Γενεύη, έκαναν σκοπό τους να βοηθήσουν τους Ελληνες που ήταν αιχμάλωτοι σε διάφορα μέρη. Η Αμαλία Κολοκοτρώνη ήταν επί σειράν ετών η πρόεδρος. Είμαστε 118 μέλη εγγεγραμμένα, αλλά μαζί με τους φίλους συνδρομητές φτάνουμε τα 190». Η Μαρίκα Βλαστού είναι από τα ενεργά μέλη του Συλλόγου Κυριών. «Ο σύλλογός μας, ο πιο παραδοσιακός της Γενεύης, αποτελεί έναν ισχυρό συνδετικό κρίκο» τονίζει. «Τα παιδιά μας δεν ξέρω εάν θα ακολουθήσουν τα ίχνη μας. Γεννήθηκαν εδώ, μεγάλωσαν βέβαια με τα έθιμά μας, αλλά είναι η νέα γενιά…» Η Σοφία μας συνοδεύει στην πόρτα. «Η Γενεύη είναι ένα όμορφο χωριό», λέει, «με τις ανέσεις μιας μεγαλούπολης. Αυτό όμως που μου λείπει είναι ο καιρός της Ελλάδας και η διασκέδαση· το κέφι, το τσαγανό που έχουμε εμείς και δεν το έχουν οι Ελβετοί…».
Η ΤΑΞΗ ΤΟΥ MICHEL ΛΑΣΗΘΙΩΤΑΚΗ
Μαθαίνοντας Ελληνικά στην Eλβετία
Το πανεπιστήμιο όπου στεγάζεται η Εδρα των Νεοελληνικών Σπουδών βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Βρέχει και, ούτως ή άλλως, δεν είναι δυνατόν να παρκάρεις οπουδήποτε στη Γενεύη - πρέπει να έχεις κάρτα. Ο καθηγητής Μichel Λασηθιωτάκης κατεβαίνει από το γραφείο του, 3 rue de Candolle, με την ομπρέλα στο χέρι. Mας οδηγεί στο πάρκινγκ του πανεπιστημίου, δίνοντας ένα σημείωμα με την υπογραφή και το τμήμα του. Δέκα λεπτά μετά, με φόντο τα βιτρό του μεγάλου παραθύρου, ακουμπισμένοι στα σκόρπια θρανία και φλυαρώντας, οι φοιτητές των νεοελληνικών σπουδών του πανεπιστημίου της Γενεύης διασκεδάζουν με το φακό του «Κ».
Ο Αλέξης παίρνει πρώτος το λόγο: «Οι γονείς μου γεννήθηκαν εδώ. Κι εγώ εδώ θα μείνω για πάντα. Το νιώθω, όμως, φυσικό να κάνω Ελληνικά στο πανεπιστήμιο». Η Λένα θα συμπληρώσει: «Εφόσον δεν ζω στην Ελλάδα τα Ελληνικά μου «πάνε κι έρχονται». Θέλω λοιπόν να δημιουργήσω μια βάση για τη γλώσσα των γονιών μου». Και η Τίφανι θα τονίσει: «Είμαι εδώ για να μην ξεχάσω τα Ελληνικά μου». Ανάμεσά τους, ο καθηγητής με τις βοηθούς του, την εξαιρετική Δανάη Λαζαρίδη, που είναι επιμελήτρια και τη νεότατη Μάρθα Βασιλειάδη, λέκτορα».
Το τμήμα έχει σήμερα περίπου 30 φοιτητές, αλλά ο αριθμός τους αυξομειώνεται. «Μεταξύ των φοιτητών μας είναι παιδιά Ελλήνων που τα ενδιαφέρει να καταλάβουν την ελληνική γλώσσα και να μορφωθούν, αλλά και Ελβετοί, Ιταλοί, μια Σλοβάκα και αρκετοί από τις πρώην ανατολικές χώρες. Η φιλοδοξία μας είναι να βγάζει φιλολόγους. Η αλήθεια είναι ότι όσο κι αν κάνουμε ιστορία και πολιτισμό -δίνουμε βάρος στη νεότερη Ελλάδα- εστιάζουμε στη φιλολογική κατάρτιση, στην ιστορία της γλώσσας και στην τελειοποίηση των Ελληνικών».
Η ιστορία της έδρας των Νεοελληνικών Σπουδών στη Γενεύη ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του '30, όταν ιδρύθηκε με την «προικώα περιουσία» που άφησε στο πανεπιστήμιο ο φιλόλογος και παιδαγωγός Χρίστος Ν. Λαμπράκης. Στη διαθήκη του όριζε ότι οι καθηγητές της έδρας θα εκλέγονται έπειτα από ειδικές σπουδές στην Ελλάδα ως υπότροφοι του κληροδοτήματος. «Πρώτος ανέλαβε ο γνωστός μελετητής του δημοτικού τραγουδιού, Samuel Baud-Bovy», μας ενημερώνει ο κύριος Λασηθιωτάκης, «ο οποίος δίδαξε μέχρι το '58, έπειτα ο καθηγητής Bertrant Bouvier, επίσης λαογράφος, πολύ γνωστός στην Ελλάδα».
Ο κ. Λασηθιωτάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γαλλία. «H μητέρα μου ήταν Γαλλίδα αλλά υπερίσχυσε η ελληνική μου καταγωγή», επισημαίνει. Eκανε τη πτυχιακή του εργασία με τον Κωνσταντίνο Δημαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης και το διδακτορικό του στην Ecole Normale. Ανέλαβε την έδρα των Νεοελληνικών Σπουδών στη Γενεύη το 2001.
Στην παρατήρησή μου πως ο φιλελληνισμός ανθεί στην Ελβετία επισημαίνει: «Ο γαλλόφωνος ελβετικός φιλελληνισμός ξεκινάει τον 16ο αιώνα. Τότε ο Ελληνας καθηγητής, και μάλιστα Κρητικός, ο Φραγκίσκος Πόρτος, ο οποίος είχε γίνει καλβινιστής, κατέφυγε εδώ στη Γενεύη, όπως πολλοί καλβινιστές της Ιταλίας και της Γαλλίας και ανέλαβε την έδρα των Αρχαίων Ελληνικών στη λεγόμενη Ακαδημία του Καλβίνου, που είχε ιδρύσει ο Ιωάννης Καλβίνος, ο ιδρυτής της ελβετικής μεταρρύθμισης στη Γενεύη».
--------------------------------------------------------------------------------
ΕΡΡΙΚΟΣ ΛΥΓΔΟΠΟΥΛΟΣ
Πολιτικός μηχανικός
«Η εθνικότητα εδώ δεν έχει σημασία»
Στην Ελβετία δεν υπήρχε αντίδραση προς τους ξένους. Κανείς δεν μου είπε, δηλαδή, «λέγεσαι Λυγδόπουλος, δεν σου δίνουμε δουλειά». Δεν υπάρχουν ζητήματα εθνικά ούτε θρησκευτικά ούτε γλωσσικά... Με την αξία σου, λοιπόν, εάν είσαι καλός, κατακτάς το πεδίο.» Και ο ίδιος το κατέκτησε. Μεγαλωμένος στο Κουκάκι, πήγε σχολείο στο 6ο Αρρένων και θυμάται που έβλεπε θερινό σινεμά παρέα με τη Νάνα Μούσχουρη στον «Πρωτέα», όπου ο πατέρας της ήταν μηχανικός προβολής! Αφού σπούδασε Μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το '54, ήρθε στο (κορυφαίο) Πολυτεχνείο της Λωζάννης και μετά εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου το '62 άνοιξε το δικό του γραφείο, ενώ δίδαξε για 20 χρόνια στην Τεχνική Σχολή, ως καθηγητής του μπετόν αρμέ.
Συναντηθήκαμε στο ξενοδοχείο Kempinski (το παλαιό Ηilton) ακριβώς γιατί ο κ. Λυγδόπουλος, από τους παλαιότερους των Ελλήνων της Γενεύης, είναι εκείνος που το έχτισε! Το 1975 μπήκαν τα θεμέλια, η κατασκευή του κόστισε 400 εκατ. ελβετικά φράγκα και ολοκληρώθηκε σε τρία χρόνια. «Θεωρήθηκε τότε μεγάλο έργο. Εχουμε τέσσερα πατώματα κάτω από τη λίμνη που είναι το πάρκινγκ και οκτώ ορόφους - μας δείχνει καθώς ανεβαίνουμε με το γυάλινο ασανσέρ. Η ανακαίνισή του, ως Kempinski, έγινε το 2006 - 2007, όλες οι πλάκες από τη μεριά της λίμνης κόπηκαν και τοποθετήσαμε νέες κολόνες για να στηρίξουμε την ανακαίνιση και τις μεταλλικές μαρκίζες». Το γραφείο του αναλαμβάνει πολλά μεγάλα έργα. «Με ζητούν πολύ, διότι ξέρουν ότι δεν είμαι έμπορος. Είμαι επιστήμονας μελετητής, εντοδολόχος εκείνου που κάνει το έργο - κάνω τη στατική μελέτη που με ενδιαφέρει να είναι όσο καλύτερη από απόψεως resistence, τα σχέδια και την επίβλεψη του έργου. Κι επιπλέον, δεν με ενδιαφέρουν τα μυστικά κανενός ιδιοκτήτη»
--------------------------------------------------------------------------------
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΑΝΙΗΛ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ
Αρχιτέκτονες
Oι εμπνευστές του «ανοιxτού» σχολείου
Η αύξηση του πληθυσμού στο προάστιο Pregny-Chambesy τα τελευταία χρόνια οδήγησε στην ανάγκη κατασκευής ενός νέου σχολικού συγκροτήματος. Το σχολείο αυτό, που θεωρείται από τις πρωτοποριακές κτιριακές κατασκευές στην Ελβετία, είναι έργο των δύο Ελλήνων αρχιτεκτόνων: του Δημήτρη Δημητριάδη και του Δημήτρη Παπαδανιήλ.
«Στο νέο αυτό συγκρότημα, μεταξύ του σχολικού κτιρίου και της κοινοτικής αίθουσας, δημιουργείται ένας ευρύτερος χώρος ο οποίος χρησιμεύει είτε σαν σχολικό προαύλιο είτε σαν χώρος εκδηλώσεων», μας ξεναγεί ο κ. Παπαδανιήλ. «Σε συνδυασμό, δε, με το παρακείμενο, δημοτικό πάρκο, γίνεται ένα μέρος συγκέντρωσης και αναψυχής των κατοίκων». «Μια από τις προτεραιότητες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης του κτιρίου είναι να μπορεί το παιδί να αντιλαμβάνεται τον χώρο στις τρεις διαστάσεις του», συνεχίζει ο κ. Δημητριάδης. «Και αυτό επιτυγχάνεται με πλούσια οπτική επαφή τόσο μεταξύ των χώρων στο εσωτερικό του κτιρίου, όσο και μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων».
Οι τάξεις (τέσσερις ανά όροφο) επικοινωνούν μεταξύ τους δίνοντας τη δυνατότητα στους δασκάλους να πραγματοποιούν από κοινού διδασκαλία εφόσον το επιθυμούν. Επίσης, υπάρχει βεράντα σε όλο το μήκος του κτιρίου που επιτρέπει μαθήματα σε ανοιχτό χώρο. Οι εγκατάστασεις θέρμανσης και αερισμού είναι βασισμένες στη λογική της εξοικονόμησης ενέργειας. «Αυτό επέτρεψε, μας λένε οι αρχιτέκτονες, να μειωθούν στο ήμισυ οι διαστάσεις των θερμαντικών σωμάτων και να ελαττωθεί σημαντικά η ενεργειακή κατανάλωση, πράγμα το οποίο αποτελούσε επίσης μία από τις προτεραιότητες κατά τον σχεδιασμό του κτιρίου».
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΕΡΗ
Ο Φώτης Μπερής είναι διευθυντής της Αιματολογικής Κλινικής και των Εργαστηρίων Ερευναςτου Νοσοκομείου της Γενεύης από το 1995, επίσης και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου. Πρόσφατα τιμήθηκε με το μετάλλιο του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.Μας υποδέχθηκε με τη σύζυγό του Μαρία, το γιο του Νίκο και τις κόρες τους, Ιλεάννα και Μαρία - Χριστίνα.
«Θέλουμε οι κόρες μας να αποκτήσουν συνείδηση ελληνική»
Η Μαρία έφτιαξε σούπα με γαρίδες και ένα εξαιρετικό ψάρι. Για επιδόρπιο, μάνγκο παγωτό. Τα κορίτσια βοηθούν τη μητέρα τους στο σερβίρισμα και ο «πατερούλης», όπως εκείνη τον αποκαλεί, επιμελείται το κρασί. Ο Φώτης Μπερής, ο αιματολόγος της Γενεύης που «σώζει ζωές» κατά τα λεγόμενα όλων, είναι ένας εμφανώς καλλιεργημένος άνθρωπος, που μιλάει σιγά κι επιστημονικά αλλά κάθε τόσο, έχει να σου κάνει μια παρατήρηση ζωής, που δεν την περιμένεις.
Κρατάει στο σπίτι του τη «Κόρη των Αθηνών» του Βάσου Φαληρέα, έργο που είχε ο πατέρας του στο ιατρείο του και το χάρισε σ' εκείνον, όταν τα πράγματα έδειχναν πια ότι ο γιος του θα παραμείνει στη Γενεύη.
Αθήνα 1975. Η χούντα μόλις έχει πέσει και η ελβετική κυβέρνηση -κάτι σαν δώρο στην ταλαιπωρημένη Ελλάδα- προκηρύσσει τρεις υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές. Ο νεαρός Φώτης, τελειόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας, συμπληρώνει το έντυπο στην πρεσβεία. Η υποτροφία που θα κερδίσει θα τον φέρει στην Ελβετία, ανοίγοντας το μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του.
Την ίδια περίπου εποχή, σε μια διαφορετική σελίδα, εγγράφεται η εξής ιστορία: ο πρόεδρος τότε Εφετών Ελλάδας Βασίλης Κίντζιος -φίλος του Καζαντζάκη, του Σικελιανού, του Γεωργίου Παπανδρέου- δεν δέχεται να δικάσει τη χούντα, από την οποία καταδιώχθηκε, γιατί δηλώνει ότι «δεν θα είναι αμερόληπτος» και τη θέση του παίρνει ο δικαστής και φίλος του, Γιάννης Ντεγιάννης. Η Μαρία, κόρη του Κίντζιου, φεύγει για σπουδές στο Λονδίνο. «Ο πατέρας μου είχε συμβάλει στη δικτύωση της αντιστασιακής οργάνωσης του ΠΑΚ κατά τη διάρκεια της χούντας. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια με έντονη ελληνική συνείδηση. Και θέλω τα παιδιά μου να την αποκτήσουν επίσης».
Η Ιλεάννα και η Μαρία - Χριστίνα, οι κόρες τους, παρακολουθούν ανελλιπώς μαθήματα στο ελληνικό σχολείο κάθε Τετάρτη απόγευμα, το μόνο που δεν λειτουργεί το ελβετικό σχολείο, χάνοντας συναντήσεις με φίλους, γενέθλια, κινηματογράφο, σπορ... «Δίχως άλλο, ζουν και μορφώνονται στο ελβετικό περιβάλλον, όμως στο σπίτι τους βιώνουν την ελληνικότητα των γονιών τους. Δεν παραλείψαμε ποτέ τα έθιμά μας, δεν περιορίσαμε ούτε μια στιγμή τις αναφορές μας στα ελληνικά πράγματα. Κι επειδή η γλώσσα επικοινωνίας είναι η γλώσσα η ψυχολογική, θέλω τα κορίτσια μας, τη στιγμή που τις βαραίνει κάτι, να το εκφράζουν στην ελληνική γλώσσα», λέει η Μαρία, που άφησε τη θέση της στον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας για να δώσει προτεραιότητα στις κόρες της. Την ίδια ώρα, ο σύζυγός της εκδίδει στην Ευρώπη το αμερικανικό περιοδικό έρευνας Seminars in Hematology, διευθύνει το Ιδρυμα Peter Anton & Anna Katharina Miescher για την Ερευνα στην Αιματολογία και παραμένει στην αιχμή της διεθνούς αιματολογικής έρευνας. «Τα τελευταία νέα από την έρευνά μας έχουν να κάνουν με τα νοσήματα της αιμοσφαιρίνης, που μαστίζουν την Ελλάδα», λέει. «Ούτε στην Ελβετία δεν υπήρχε εργαστήριο σαν αυτό που ίδρυσα εδώ, στη Γενεύη, για τις αιμοσφαιρινοπάθειες. Τότε έφυγα ένα διάστημα στην Αμερική, όπου ασχολήθηκα με τη μοριακή βιολογία σε μια προσπάθεια προγενετικής διαγνώσεώς του. Φιλοδοξούμε να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα θεραπεύουμε τη νόσο με ένα χαπάκι».
--------------------------------------------------------------------------------
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΛΤΗΣ
Κοσμήτορας του Πανεπιστημίου της Λωζάννης, ερευνητής στον τομέα της Οπτικής
« «Χωρέσαμε» εκατοντάδες μικροσκόπια σ' ένα τσιπάκι!»
Καθισμένοι στο «Βeau Rivage», από τα παλαιότερα ξενοδοχεία (1865) της πόλης, συζητάμε με τον Ελληνα καθηγητή Δημήτρη Ψάλτη για τη συμβολή του σε μια ασύλληπτη κατάκτηση: ένα ολόκληρο βιοχημικό εργαστήριο χώρεσε σε ένα τσιπάκι! «Και τώρα δημιουργούμε μικροσκόπια και φασματοσκόπια λέιζερ μέσα στο ίδιο τσιπάκι. Δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, αλλά ήδη όλες οι διάσημες εταιρείες του χώρου, μας πλησιάζουν για να το αγοράσουν».
Η Οπτική είναι ένας τομέας με καταπληκτική δυναμική που ανοίγει νέες προοπτικές ακόμη και στην αντιμετώπιση σοβαρότατων ασθενειών. «Οι φυσικοί και οι μηχανικοί θέλουν να καταλάβουν πώς δουλεύει ο κόσμος. Οι βιολόγοι θέλουν να μάθουν πώς δουλεύει η ζωή. Εμείς παίρνουμε αυτό που ήδη ξέρουν οι φυσικοί και οι βιολόγοι για να φτιάξουμε κάτι καινούργιο» λέει ο Δημήτρης Ψάλτης. Ο ίδιος μετράει 27 χρόνια διδασκαλίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, το ξακουστό Caltech, ως ηλεκτρολόγος - μηχανολόγος ειδικευμένος στην Οπτική (ήταν οι μεταπτυχιακές του σπουδές), σημαντικές έρευνες στο Carnegie-Melon University (1974 - 1980) και πάνω από 400 δημοσιεύσεις. Ωστόσο, κάποτε, η διάλεξη ενός διάσημου επιστήμονα και κατοπινού του φίλου, του Τζον Χόπφιλντ, άλλαξε την τροχιά της καριέρας του. «Οταν άκουσα τον Χόπφιλντ να μιλάει για το πώς θα συσχετίσουμε και θα ολοκληρώσουμε τις μνήμες που έχουμε, φτιάχνοντας υπολογιστές που να βασίζονται στο μοντέλο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου, εντυπωσιάστηκα. Αλλαξα κατεύθυνση και για μια δεκαετία ασχολήθηκα ερευνητικά με τους υπολογιστές, τις μνήμες, την ολογραφία και βέβαια την Οπτική. Πρόσφατα πετύχαμε να «συμπιέσουμε» ένα μικροσκόπιο σε ένα τσιπάκι. Σε αυτό βάζεις τα κύτταρα που θέλεις να αναλύσεις. Καθώς περνούν μέσα από τη συσκευή, παράγουν μια εικόνα που αυτόματα προβάλλεται στο κομπιούτερ». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, εκεί που για μια ανάλυση θα χρειάζονταν εκατοντάδες μικροσκόπια, η διαδικασία να γίνεται πολύ πιο φθηνή και γρήγορη.
Ένας επιστήμονας, κατά τον Ελληνα ερευνητή, νιώθει πραγματική ικανοποίηση, όταν δει κάτι που είχε σκεφτεί να δουλεύει. Και τι απαιτεί η έρευνα από τον ίδιο τον επιστήμονα; «Το πάθος. Να μη σκέφτεσαι τίποτε άλλο και να ασχολείσαι μόνο με αυτό, κάτι σαν εμμονή. Το καλό βέβαια με την ακαδημαϊκή καριέρα και την έρευνα είναι ότι η δουλειά σου είναι το χόμπι σου και το χόμπι σου είναι η δουλειά».
--------------------------------------------------------------------------------
ΑΝΑΣTΑΣΙΟΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Διευθυντής Τμήματος Θωρακοχειρουργικής στην Clinique des Grangettes
«Δεν φταίμε εμείς που δεν γυρίσαμε στην Ελλάδα»
Κάποτε, ο Αναστάσιος Σπηλιόπουλος συναντήθηκε με τον αείμνηστο πολιτικό Θανάση Κανελλόπουλο, όταν ο τελευταίος είχε μεταβεί στη Γενεύη για λόγους ιατρικούς. «Ηταν ένας πανέξυπνος άνθρωπος, που μιλούσε πολλές γλώσσες», θυμάται ο ίδιος. «Με ρώτησε, λοιπόν, γιατί δεν επιστρέφω στη χώρα μας; Και τότε, του απάντησα: «Μήπως φταίτε εσείς οι πολιτικοί που δεν γυρίσαμε ποτέ στην Ελλάδα; Εγώ δεν ήθελα να μείνω υποχρεωτικά εδώ, αλλά μου προσέφεραν αυτό που κανείς δεν μου πρότεινε στη χώρα μου, παρά τις προσπάθειες που έκανα... Ξέρετε, στα 30 μου, ήμουν ήδη υπεύθυνος του τομέα μεταμοσχεύσεως νεφρών στο Νοσοκομείο της Γενεύης και στα 37 μου ανέπτυξα για πρώτη φορά στην Ελβετία το Πρόγραμμα Μεταμοσχεύσεως Πνευμόνων».
Ο καθηγητής, που όταν έκανε το διδακτορικό του στο Μονπελιέ ήταν δεν ήταν 24 ετών, συνταξιοδοτήθηκε πριν από δύο χρόνια, μετά μία τριακονταετία από το Νοσοκομείο της Γενεύης, όπου διετέλεσε διευθυντής της Θωρακοχειρουργικής. Ακόμη χειρουργεί εκεί, τα δύσκολα περιστατικά. Στο ενεργητικό του, έχει 500 μεταμοσχεύσεις νεφρών και 147 μεταμοσχεύσεις πνευμόνων, με αρχική εκείνη το 1993, όταν ήταν διευθυντής της Πανεπιστημιακής Κλινικής. «Εχω περάσει περισσότερες ώρες στο χειρουργείο, παρά στο κρεβάτι μου…».
--------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Διευθυντής των τμημάτων Ψυχιατρικής και Γηριατρικής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης, καθηγητής της Ψυχιατρικής στα Πανεπιστήμια Γενεύης και Λωζάννης
Ο Ελληνας που ψυχαναλύει τους Ελβετούς
Με περγαμηνές από τις ΗΠΑ και το Λονδίνο, έχοντας τελειώσει την Ιατρική της Αθήνας, πρωτοήλθε το '89 στην Ελβετία για να κάνει ένα μέρος της ειδικότητάς του. Eζησε δύο χρόνια στο Παρίσι και επέστρεψε μόνιμα στη Γενεύη το 1996. Με την ειδικότητα του ψυχιάτρου και ψυχοθεραπευτή, με προσανατολισμό στις γεροντικές άνοιες, θα μας δώσει μια φράση-κλειδί για την κατανομή των κακών και καλών αναμνήσεων: «Η νευροβιολογία ενδιαφερόταν έως τώρα για την απώλεια μνήμης, τα τελευταία χρόνια όμως υπάρχει ερευνητικό ενδιαφέρον για τη νευροβιολογία της λήθης. Ξέρουμε πια ότι το να ξεχάσει κανείς είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, αναγκαίο για να μπορέσει να επιβιώσει». Ο 43χρονος καθηγητής της Ψυχιατρικής τιμήθηκε φέτος με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα. «Η δουλειά του ψυχοθεραπευτή», λέει «δεν είναι ούτε να δίνει κατευθύνσεις που απλώς και μόνο θα ενισχύσουν το «εγώ» του άλλου ούτε να έχει ρόλο ιερέα, θέτοντας απαγορεύσεις αλλά να βρίσκεται κοντά στον ασθενή, να ακολουθεί τα βήματά του, να καταλαβαίνει ακριβώς τι του συμβαίνει και να του δίνει ένα βλέμμα από έξω, για ό,τι εκείνος ζει - σε ένα πλαίσιο προστασίας και εμπιστοσύνης.
--------------------------------------------------------------------------------
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ
Διευθυντής στο Οφθαλμολογικό Κέντρο Jules Gonin της Λωζάννης. Τιμήθηκε φέτος από την ελληνική πολιτεία με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα
Διευθύνει τη μεγαλύτερη οφθαλμολογική κλινική της Ελβετίας, μία από τις λίγες στον κόσμο που ειδικεύονται στην οφθαλμολογική ογκολογία, και βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας της γενετικής οφθαλμολογίας. «Σκοπός μας είναι να παρέμβουμε στα πάσχοντα γονίδια ώστε να αντιμετωπίσουμε κληρονομικής φύσεως οφθαλμολογικές παθήσεις. Τα εργαστήριά μας είναι από τα πλέον προηγμένα στην Ευρώπη», λέει ο Λεωνίδας Ζωγράφος.
Γεννημένος στην Κωσταντινούπολη, σπούδασε στην Αθήνα και έκανε την ειδικότητά του στη Λωζάννη. «Ηρθα για μια τετραετία και αφού τελείωσα είπα να καθίσω λίγο ακόμα. Αυτός ο... παραπανίσιος χρόνος συνεχίζει έως σήμερα, τριάντα χρόνια» ! Σεμνότατος άνθρωπος, ολιγόλογος, «Ελληνας της διασποράς», όπως αυτοπροσδιορίζεται: «Οι Κωσταντινουπολίτες, οι Αλεξανδρινοί, οι προερχόμενοι από την Οδησσό, οι παλιοί Σμυρνιοί, όλοι οι Ελληνες που κατάγονταν από τις κοσμοπολίτικες πρωτεύουσες της Ανατολής, έχουμε τα ίδια χαρακτηριστικά. Μια μειονότητα που συνυπήρχε με άλλες μειονότητες και έφτιαξε ένα τρόπο ζωής, που μας επέτρεπε να «επιπλεύσουμε» »...
--------------------------------------------------------------------------------
ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΣΕΣΜΕΛΗΣ
Επικεφαλής της Επιστημονικής Ομάδας για τους Ανιχνευτές στο CERN και Σύμβουλος του διευθυντή του CERN για θέματα διεθνών σχέσεων
«Η ελληνικότητα είναι έμπνευση»
Είναι από τους τυχερούς, που με τα εργαλεία της επιστήμης διερευνούν τα μυστικά του σύμπαντος. «Προσπαθούμε να καταλάβουμε το σύμπαν και αυτό ανήκει σε όλους, όχι μόνο σ' εμάς τους φυσικούς», μας λέει. Η ομάδα που ο ίδιος διευθύνει, σχεδιάζει και κατασκευάζει τις «Ζώνες Πειραμάτων» εκεί ακριβώς που γίνονται τα μεγάλα πειράματα με τους ανιχνευτές γύρω από τον Επιταχυντή. Διεθνούς εμβέλειας επιστήμονας, ανήκει στους εκλεκτούς της έρευνας που πρώτοι θα μάθουν εάν υπάρχει ή όχι το λεγόμενο «σωματίδιο του Θεού», το σωματίδιο Higgs, που θα δώσει απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αυστραλία, ο Μανώλης Τσεσμελής έφτασε στην Ελβετία το '89 σαν φοιτητής και το '93 εντάχθηκε στο μόνιμο επιστημονικό προσωπικό του CERN, ανήκοντας στο 10% των φυσικών του Κέντρου, καθώς οι υπόλοιποι είναι μηχανικοί, τεχνικοί, διοικητικοί - 2.600 στο σύνολό τους και 9.000 συνεργάτες από όλο τον κόσμο. «Οταν φέρνω φοιτητές εδώ, τους λέω να αφήσουν τα διαβατήριά τους στην είσοδο, να ξεχάσουν δηλαδή από πού προέρχονται και να δουλέψουν όλοι μαζί γιατί υπάρχει ο κοινός σκοπός της επιστήμης».
Μπορεί στην επιστημονική έρευνα τα διαβατήρια να μένουν στην... είσοδο, ο Μανώλης Τσεσμελής, όμως, θυμάται τους γονείς του να λένε πάντα: «πρώτα απ' όλα είσαι Ελληνας». «Οπου και να πηγαίνω νιώθω Ελληνας - το βλέπω σε ό,τι κάνω, σε ό,τι σκέφτομαι, έχω τα γνωρίσματα του Ελληνα». Και τι σημαίνει αυτό; «Οτι έχω, πέρα από την κουλτούρα, έναν τρόπο να συμπεριφέρομαι. Οτι θέλω να βοηθάω τους άλλους. Δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη «φιλότιμο» δεν υπάρχει στα Aγγλικά. Η ελληνικότητα για μένα είναι έμπνευση».
--------------------------------------------------------------------------------
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ANTΩΝΑΡΑΚΗΣ
Διευθυντής του τμήματος Γενετικής στο Νοσοκομείο της Γενεύης, καθηγητής της Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης
Ο «χαρτογράφος» του DNA
«Xαρτογραφεί» τη ζωή, σε ένα από τα κορυφαία εργαστήρια Γενετικής της Ευρώπης. Διαθέτει την αυτοπεποίθηση του σημαντικού επιστήμονα, τη διορατικότητα του χαρισματικού ανθρώπου και τη γενναιοδωρία εκείνου που αντιλαμβάνεται τη ζωή με φιλοσοφημένο τρόπο. Ο δρ Στυλιανός Αντωναράκης είναι ο ερευνητής που χαρτογράφησε το χρωμόσωμα 21 (υπεύθυνο για το σύνδρομο Down), που συνέβαλε στην ανάγνωση του DNA του χρωμοσώματος και κλωνοποίησε το μεγαλύτερο μέρος των γονιδίων του. Με λίγα λόγια, το «διάβασμα» του χρωμοσώματος 21 (που είναι το 1% του γονιδιώματος, με 30 εκατομμύρια γράμματα) συντονίστηκε από τον Ελληνα ερευνητή, αποτελώντας μέρος του διεθνούς Genome Project, το οποίο άρχισε το 1990, διαρκώντας 14 χρόνια και κοστίζοντας 3 δισ. ευρώ.
Το εργαστήριο του Ελληνα επιστήμονα, στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, χρηματοδοτείται περίπου με τρία εκατομμύρια ευρώ το χρόνο από το Εθνικό Συμβούλιο της Ερευνας στην Ελβετία, από την Ευρωπαϊκή Ενωση και από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Υγείας (ΝΙΗ). Ο διεθνούς φήμης γενετιστής παρατηρεί τις γονιδιακές όψεις της ζωής, όπως την ακατέργαστη επιφάνεια ενός κρυστάλλου. Και μπορεί να διαβλέπει -σαν σύγχρονος περίπου... μάγος- τη φυσική πορεία ενός ανθρώπου. «Ο γενετιστής ανοίγει ένα παράθυρο στη ζωή σας, που εσείς ποτέ δεν φανταστήκατε, και η πράξη αυτή τον καθιστά γνώστη… κατά τι παραπάνω της ζωής σας, από εσάς…»
Η εντυπωσιακή αφοσίωσή του στην επιστήμη του και την έρευνα, πάντως, δεν έχει επηρεάσει την πολύτιμη σχέση του με την οικογένειά του - τη σύντροφο της ζωής του καθηγήτρια Γρηγορία Αντωναράκη και τα τέσσερα παιδιά του.
ΠΑΤΗΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΕΤΣΗΣ
O θεματοφύλακας της φαναριώτικης παράδοσης
Στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, ο Μ. Πρωτοπρεσβύτερος δρ Γεώργιος Τσέτσης, ήταν ο τρίτος κατά σειράν αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μετά τον Μητροπολίτη Μελίτης Ιάκωβο και τον Επίσκοπο Μελόης Αιμιλιανό, τον οποίο διαδέχθηκε το 1985. Προσωπικότητα έντονη, με σύγχρονη σκέψη και σημαντικό θεολογικό έργο, έμεινε 15 χρόνια στο Συμβούλιο. Στην ενορία της Μητρόπολης Ελβετίας όποιον κι αν ρωτήσεις σήμερα, θα τον αποκαλέσει «πνευματικό πατέρα του».
Σε μια φιλική συζήτηση, και στην αναφορά της πολύπτυχης δραστηριότητας του κ. Σπύρου Λάτση, ως αντιπρόεδρου στο Δ.Σ. του Ορθόδοξου Κέντρου, το όνομα του πατήρ Γεώργιου, ακούστηκε πάλι, ως «δασκάλου» με σημαντική πνευματική επιρροή στον Ελληνα επιχειρηματία. Ο ίδιος τι απαντά σε αυτό; «Δεν ξέρω, ποιοι το ανέφεραν, καλοσύνη τους, αλλά δεν θα το σχολιάσω. Ο κύριος Λάτσης είναι αξιόλογη προσωπικότητα, αγαπά την Εκκλησία. Δεν ανήκει στην κατηγορία του κλασικού θρησκευόμενου αλλά είναι με άλλον τρόπο, πολύ κοντά στην Εκκλησία: την ενισχύει, την βοηθάει πρακτικά. Αυτό που κάνει μέσω της συζύγου του, Δωροθέας, με το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα, είναι έργο ζωής που δεν πράττει κανείς εύκολα - μόνο στην Αμερική μπορείς να δεις τέτοιου είδους γενναιοδωρία».
Η κοινωνία των Ελλήνων της Γενεύης διατηρεί, για τον πατέρα Γεώργιο, τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, ακόμη και στον χώρο της Εκκλησίας. «…και στον τρόπο των εκδηλώσεών τους στον εκκλησιαστικό χώρο - η ησυχία, η τάξη, ο σεβασμός, η λειτουργία, η ψαλμωδία, η όλη κοινοτική ζωή διαφέρει κατά πολύ από μια κλασική ενορία της διασποράς. Ισως συντείνει σε αυτό ότι ο Ναός είναι Πατριαρχικό Σταυροπήγιο, ανήκει δηλαδή απευθείας στο Πατριαρχείο, εκφράζει κάτι άλλο. Η Μεγάλη Εβδομάδα εδώ είναι ανεπανάληπτη».
Με το Οικουμενικό Πατριαρχείο το κανάλι επικοινωνίας είναι ανοιχτό επί 24ώρου βάσεως και ο π. Γεώργιος θεωρείται «θεματοφύλακας της φαναριώτικης παράδοσης». «Στο Φανάρι εκλείπουν οι φανφαρονισμοί και οι πολλές επιδείξεις», λέει ο ίδιος. «Ο φαναριωτισμός είναι τρόπος ζωής, τρόπος υπάρξεως και συμπεριφοράς. Είναι μια σχολή»...
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΙΜΟΠΟΥΛΟΣ
Ενας Ελληνας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών
Αναπληρωτής γενικός γραμματέας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών είναι η θεσμική θέση που κατέχει ο Γεώργιος Λαιμόπουλος, από το 1999, στον Διεθνή Οργανισμό που αντιπροσωπεύει 350 Εκκλησίες (προτεσταντικές, αγγλικανικές, ορθόδοξες και αρχαίες ανατολικές) και 600 εκατ. πιστούς.
Ηρθε στην Ελβετία το 1973 για μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Bossey και στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Ανήκει στη γενιά των Κωνσταντινουπολιτών που έζησαν τον επίλογο της Σχολής της Χάλκης και η ζωή τους διαμορφώθηκε σε απόλυτη συνάφεια με την Οικουμενικότητα του Πατριαρχείου. Με σημαντικότερο καθήκον του τον διαθρησκευτικό διάλογο, ο διακεκριμένος θεολόγος ζει μόνιμα στη Γενεύη με την οικογένειά του, τη γυναίκα του Δέσποινα -το γένος Κοβούσογλου- καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας και στέλεχος του Κολεγίου Madame de Stael και τους δύο γιους του Χαραλάμπη (1986) και Αλέξανδρο (1989), που γεννήθηκαν στην Ελβετία και σήμερα είναι φοιτητές.
--------------------------------------------------------------------------------
ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ
«Σε 23 χρόνια έχουμε μοιράσει 2.100.000 φράγκα»
Το Ορθόδοξο Φιλανθρωπικό Ιδρυμα, που δημιουργήθηκε το 1984 από τον τότε Μητροπολίτη Ελβετίας Δαμασκηνό και σήμερα είναι υπό την αιγίδα του διαδόχου του, κ. Ιερεμία, καλύπτει τις ανάγκες των Ορθοδόξων της Ελβετίας, ανεξαρτήτως εθνικότητας. «Είναι ένας οργανισμός, του οποίου η σύνθεση αντανακλά την υπερεθνική ταυτότητα της Ιεράς Μητρόπολης Ελβετίας. Στην αρχή μάλιστα, οι πρώτες αιτήσεις που είχαμε, στην πλειοψηφία τους δεν ήταν Ελληνες, αλλά Ορθόδοξοι, από ανατολικές χώρες - μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε μόνο για τη Γενεύη, αλλά για όλη την Ελβετία. Εχουμε περιπτώσεις από Γερμανο-Ελβετία, παιδιά μεταναστών εργατών που μένουν μόνα τους και αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Πέρα όμως από το οικονομικό, προσπαθούμε να τους δώσουμε και ψυχολογική υποστήριξη», λέει η γραμματέας του Ιδρύματος Γιούλα Θεοφιλίδου.
Τα έσοδα του ιδρύματος προέρχονται από ένα soiree de gala που διοργανώνει κάθε δύο χρόνια. «Το Πάσχα στέλνουμε, επίσης, σε όλους τους Ορθοδόξους της Ελβετίας ένα φακελάκι μπογιά και ο καθένας δίνει ό,τι νομίζει. Αυτό αποδίδει περίπου 15 - 20 χιλιάδες φράγκα. Στον 15ο χορό μας μαζέψαμε 410 χιλιάδες φράγκα. Συνολικά στα 23 χρόνια μας έχουμε μοιράσει δύο εκατομμύρια εκατό χιλιάδες φράγκα», συμπληρώνει η ταμίας Γεωργία Βατσικούρα.
Το σημαντικό έργο του Ιδρύματος απευθύνεται στους αδύναμους - ηλικιωμένους, άνεργους, φοιτητές, οικογένειες που έχουν ανάγκη. Ο τρόπος λειτουργίας του, με μια αμεσότητα στις καταστάσεις, πιο προσωπικά και όχι γραφειοκρατικά, το καθιστά ένα καταφύγιο, εκεί που η επίσημη κρατική αρωγή απουσιάζει. Γι' αυτό, κοινωνικές υπηρεσίες διαφόρων Καντονιών απευθύνονται για την αντιμετώπιση μεμονωμένων περιπτώσεων. «Η αλληλεγγύη σας είναι πολύτιμη για όλες αυτές τις ορθόδοξες οικογένειες», σημειώνει στο έντυπο του Ιδρύματος η πρόεδρος Δωροθέα Λάτση «οι οποίες ευρισκόμενες σε αδιέξοδο ενισχύθηκαν ηθικώς και οικονομικώς από το Ιδρυμά μας».
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΟΥΡΑΠΑΣ
Αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης της Procter & Gamble, κλάδος προϊόντων οικιακού καθαρισμού
«Η Γενεύη είναι καταπληκτική για την οικογένεια»
Πολυταξιδεμένος (τις μισές εργάσιμες μέρες του χρόνου κινείται μεταξύ Ευρώπης, Αμερικής και Ιαπωνίας) είναι ο Γ. Τσουραπάς. Κατά κάποιο τρόπο… «μπαίνει» καθημερινά και στο σπίτι μας μέσω των προϊόντων της εταιρείας που διεθνώς εκπροσωπεί. Κάποια από αυτά έχουν πίσω τους ιστορία δεκαετιών, καθώς η αμερικάνικη αυτή εταιρεία δημιουργήθηκε στο Σινσινάτι πριν από 180 χρόνια.
Χημικός μηχανικός, με μεταπτυχιακές σπουδές, ο Ελληνας επιστήμονας πέρασε στην όχθη του management μετά την εμπειρία του στο τμήμα παραγωγής. «Η φιλοσοφία μιας εταιρείας καταναλωτικών προϊόντων που είναι πρώτη στον κόσμο ως προς το ανθρώπινο δυναμικό της, είναι ότι όλοι ξεκινούν από το χαμηλό επίπεδο και εξελίσσονται», λέει. Από την Αθήνα έφυγε ως γενικός διευθυντής της Procter στην Ελλάδα και στα μέσα της δεκαετίας του '90 παρέμεινε τρία χρόνια στα ερευνητικά κέντρα της εταιρείας στις Βρυξέλλες, ως διευθυντής μάρκετινγκ για τα απορρυπαντικά στην Ευρώπη. Στην Ελβετία ήρθε πριν από δύο χρόνια, έχοντας ήδη 21 χρόνια εμπειρίας στην εταιρεία. «Η λογική της Procter είναι ότι κάθε στέλεχος που προσδοκά να ανέβει, πρέπει να έχει διαφορετικές εμπειρίες είτε από διάφορες χώρες είτε από την ανάπτυξη διαφόρων προϊόντων, την καινοτομία, τη διαφήμιση, την ανάπτυξη της εικόνας του προϊόντος».
Πώς του φαίνεται η καθημερινή ζωή στη Γενεύη; «Η πόλη διευκολύνει αυτούς που ταξιδεύουν γιατί είναι μικρή και το αεροδρόμιο εύκολα προσβάσιμο. Επίσης, είναι καταπληκτικό μέρος για την οικογένεια, (είναι παντρεμένος με την Kάκια) τα παιδιά είναι ευτυχισμένα γιατί υπάρχουν ιδανικές συνθήκες περιβάλλοντος και εκπαίδευσης».
--------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΡΙΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ
Αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης της Procter & Gamble
«Οι Ελληνες στο εξωτερικό ζουν για να δουλεύουν»
Είναι ο άνθρωπος που κινεί στην αγορά της Ευρώπης ένα από τα δημοφιλέστερα προϊόντα: τα Pampers! Αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης στην Procter & Gamble, με έδρα τη Γενεύη, ο Πάρις Καφαντάρης είναι υπεύθυνος για τη στρατηγική και την οργάνωση μιας πολυεθνικής που βρίσκεται σε 120 κράτη με δημοφιλή προϊόντα όπως Crest, Pantene, Ariel. «Είναι μια εταιρεία που πιστεύει στην καινοτομία και στο να προσφέρει στον καταναλωτή μία αξία που να αξίζει τα λεφτά της», λέει ο ίδιος.
Μεγάλωσε στον Καναδά έως τα 14 χρόνια του, «που ο πατέρας μας έφερε στην Ελλάδα». Πήγε σχολείο στο ACS, έπαιζε μπάσκετ και παραλίγο να σπουδάσει Ιατρική στο Mc Gill όπου είχε γίνει δεκτός. Τον κέρδισε τελικά ο αθλητισμός και στη συνέχεια οι business. Το '85 μπήκε στην Procter και ξεκίνησε σταδιοδρομία ανόδου και μετακινήσεων - Ελλάδα, Ιταλία, πίσω στην Ελλάδα όπου παντρεύτηκε τη σύζυγό του Σοφία, στη συνέχεια στην Αγγλία. Το '98 ανέλαβε γενικός διευθυντής της Procter στην Ελλάδα και ένα χρόνο μετά τα κεντρικά ευρωπαϊκά γραφεία της εταιρείας στην Ελβετία. «Στην Ελλάδα ήμουν χαρούμενος, αλλά θεωρώ ότι δεν ήταν λάθος απόφαση, γιατί εδώ ζούμε πολύ καλά». Και δεν είναι... μόνοι. «Στην εταιρεία εργάζονται αρκετοί Ελληνες. Ετσι έχουμε έναν ωραίο κοινωνικό κύκλο. Η Γενεύη έχει επίσης μεγάλη και ποιοτική κοινότητα Ελλήνων. Τα σχολεία είναι πολύ καλά· τα παιδιά μας είναι 11 και 9 χρόνων και μιλάνε σχεδόν τρεις γλώσσες. Η ζωή είναι ήρεμη. Πάντως, η διασκέδαση που υπάρχει στην Ελλάδα, ούτε κατά διάνοια δεν υπάρχει εδώ κι αυτό μας λείπει. Οι Ελληνες στο εξωτερικό ζουν για να δουλεύουν. Οι έξοδοί μας είναι… από σπίτι σε σπίτι, σε εστιατόρια -που όσο κι αν ακούγεται περίεργο, τα ωραία κλείνουν το Σαββατοκύριακο!- ή σε κάποιο κλαμπ.»
Oλα αυτά έχουν, όμως, ημερομηνία λήξεως. «Οταν τα παιδιά φύγουνε για τα πανεπιστήμια, θα τα μαζέψουμε κι εμείς για την Ελλάδα» !
ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΙΜΟΣ
Διευθυντής Tομέα Παραγώγων επενδυτικής τράπεζας του ομίλου Rothschild
«Oι Eλβετοί έχουν έντονη την αίσθηση του καθήκοντος»
Hρθε στην Ελβετία 19 χρόνων για να κάνει επέμβαση στο πόδι και ο γιος του γείτονά του τον έκανε να γνωρίσει το πανεπιστήμιο της Λωζάννης. Εκεί ο Κώστας Λαιμός σπούδασε οικονομικά και στη συνέχεια δούλεψε για ένα χρόνο στη Γενεύη στον Ομιλο Rothschild. «Είμαι διευθυντής στον Tομέα των Παραγώγων που είναι ένα μέσο κάλυψης χρηματοοικονομικών κινδύνων - ο ελληνικός όρος είναι «αντιστάθμιση χρηματοοικονομικών κινδύνων» και είναι ένας τομέας που χρειάζεται αρκετά μαθηματικά».
Tο μεταπτυχιακό που έκανε αποδείχθηκε «κλειδί» για την είσοδό του στο Group Rothscild. «Δεν υπήρχαν πολλοί με αυτή την εξειδίκευση. Το '95 που ξεκίνησα, τα πράγματα ήταν δυσκολότερα απ' ό,τι σήμερα. Τότε, όταν ήσουν ξένος, χρειαζόταν να αποδείξεις ότι είσαι ικανός για μια θέση εργασίας και διαθέτεις τα αντίστοιχα προσόντα».
Σήμερα, είναι ο μοναδικός Ελληνας στο επίπεδο της επενδυτικής τράπεζας. «Η τράπεζα ανήκει στο Group Rothschild. Είναι το LCF Rothscild, το οποίο έχει παρουσία σε όλη την Ευρώπη, στη Ν. Αμερική και σε Ασία - Κίνα, την Ταϊβάν και το Χονγκ - Κονγκ. Τη συγκεκριμένη εταιρεία τη δημιούργησε το 1989 ο πατέρας Rothischild για τον γιο του Benjamin στον καινούργιο τότε τομέα των Παραγώγων. Ετσι, ο γιος Rothischild ήταν καθημερινά μαζί μας έως το '98, εκπαιδευόταν κατά κάποιον τρόπο κι ο ίδιος, όντας διευθύνων».
Πιστεύει ότι δεν είναι μόνο το επίπεδο της επαγγελματικής ζωής καλό στη Γενεύη: «Υπάρχει οργάνωση στην καθημερινότητα. Οι συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες είναι εύκολες, τα σχολεία για τα παιδιά είναι πολύ καλά. Στην Ελλάδα έχουμε διάφορα κλισέ στο μυαλό μας, ότι π.χ. στην Ελβετία κάνουμε σκι και τρώμε σοκολάτες. Στην πραγματικότητα, εδώ οι άνθρωποι δουλεύουν πολύ, κοιμούνται και ξυπνούν νωρίς. Υπάρχει ανεπτυγμένη η αίσθηση του καθήκοντος και λιγότερο η λογική του «έξω καρδιά». Αυτό είναι κάτι που λείπει - το βρίσκουμε όμως πηγαίνοντας στην Ελλάδα».
--------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ
Διευθυντής Εσωτερικού Ελέγχου EFG Group
«Eδώ το κράτος λειτουργεί «ρολόι». Mέχρις εκνευρισμού!»
Από το γραφείο του στον 8ο όροφο, ο Παναγιώτης Πουρνάρας μας δείχνει το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Γενεύης (σήμερα χώρος τέχνης), ακριβώς απέναντι από το κτίριο του Ομίλου EFG, στο quai du Seujet. Το ΕFG Group, που ανήκει κατά το μεγαλύτερο μέρος στον Σπύρο Λάτση, είναι ο τρίτος σημαντικότερος τραπεζικός οργανισμός στην Ελβετία, και έχει δύο θυγατρικές - την EFG International, που καλύπτει το κομμάτι του Global Private Banking κι έχει παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες και την EFG Eurobank, με παρουσία σε επτά χώρες και 20.000 υπαλλήλους. Ο Παναγιώτης Πουρνάρας, στέλεχος εδώ και εννέα χρόνια, ταξιδεύει το 80% του χρόνου του.
Από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές, ξεκίνησε την καριέρα του σε μια μεγάλη πολυεθνική και στη συνέχεια βρέθηκε στη Γενεύη, από μια… αγγελία! «Την είδα και λέω, δεν το δοκιμάζω; Εστειλα το βιογραφικό μου και βρέθηκα εδώ». Hρθε αρχικά μόνος του και τέσσερα χρόνια μετά, ακολούθησε η γυναίκα του Ρέα με τα δύο παιδιά τους.
Παρατηρεί ότι ο μέσος Ελβετός δεν ζει καλύτερα από τον αντίστοιχο Ελληνα. «Τα σπίτια τους, ας πούμε, δεν έχουν σχέση με τα δικά μας, δεν βρίσκεις ούτε με παρκέ ούτε με γρανίτες… Η ζωή τους έχει την τάξη, την καθαριότητα, την ευγένεια, που δεν έχουμε στην Ελλάδα, αλλά λείπει η ζεστασιά των ανθρώπων. Στο ασανσέρ το πρωί, σου λένε οκτώ φορές «καλημέρα». Στην Ελλάδα δεν θα σου πει μάλλον κανείς. Εάν όμως λιποθυμήσεις μέσα στο ασανσέρ, ο Ελβετός θα σε αφήσει και θα φύγει. Ο Ελληνας θα σε σηκώσει, θα σε πάει στο νοσοκομείο, θα πληρώσει το ταξί… Ετσι εννοώ τις διαφορές». Και οι Ελληνες της Γενεύης; «Συνδετικός κρίκος είναι η Εκκλησία στο Chambesy. Το Πάσχα, κλείνει όλος ο δρόμος, συναντάς τόσους Ελληνες, όσους δεν έχεις ξαναδεί» !
Oσο για το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ελβετίας; «Tόσα χρόνια εδώ, δεν έχω πάει ποτέ σε δημόσια υπηρεσία, με το ταχυδρομείο και τηλεφωνικά διεκπεραιώνεις οτιδήποτε, ούτε τους βλέπεις ούτε σε βλέπουν. Λειτουργεί ρολόι το κράτος. Mέχρις εκνευρισμού καμιά φορά» !
--------------------------------------------------------------------------------
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ ΜΟΛΟΚΟΤΟΥ
Το νήμα της ζωής τους
Ενα «μικρό, μικρότατο» χώρο με παρακάλεσε να «καταλάβει» σ' αυτό το αφιέρωμα ο Μιχάλης Μολοκότος, λίγο μετά τη φωτογράφιση που διέκοψε στην απογευματινή του βόλτα στη λίμνη Leman, με την αγαπημένη του σύζυγο Ελένη. «Αποφάσισα να σας μιλήσω γιατί με προκαλέσατε με τον τρόπο σας και δεν θα ήθελα να χωριστούμε δίχως να σας δώσω αυτό που μου ζητήσατε, όμως, μην απασχολήσετε ιδιαίτερα το γραπτό σας με το παρελθόν….» Από το «παρελθόν» αυτό έμεινε ένα από τα πιο επιτυχημένα σλόγκαν στην ιστορία του ελληνικού εμπορίου ( «Ο καθένας το πλεκτό του / με μαλλιά Μολοκότου» ) και αμέτρητα εργόχειρα καμωμένα με μεράκι, χάρη σε μια οικογενειακή επιχείρηση που, από το 1930 έως το 1992 «ήταν κοντά και υπηρέτησε την Ελληνίδα νοικοκυρά», όπως λέει ο ίδιος.
Ο πατέρας του, δύο φορές πρόσφυγας (από την Ανατολική Θράκη στην Κωνσταντινούπολη και εν συνεχεία στην Αθήνα) ασχολιόταν με το μικρό εμπόριο, «τα ψιλικά». «Στο Παγκράτι στήθηκε μια οικιακή βιοτεχνία το '30 -εγώ ήμουν μόλις ενός έτους- και ύστερα από πολλή προσπάθεια, φτιάξαμε μια μεγαλύτερη μονάδα στις Τρεις Γέφυρες, το '50. Εγώ μπήκα στην εργασία γύρω στο '55, πέρασα στη σκιά του πατέρα αφού τελείωσα τις εγκύκλιες σπουδές μου. Δεν έχω ανωτέρα μόρφωση κατ' αρχήν, αλλά έχω εμπειρία σημαντική και με τη γερμανική μου παιδεία, βοήθησα στην ανάπτυξη της βιομηχανίας μας στη γερμανική αγορά - με την οποία είχε συναλλαγές ο πατέρας. Στο εργοστάσιο, φτάσαμε το μέγιστο των υπαλλήλων το 1980, τότε είχαμε γύρω στους 500 εργαζομένους ».
Το ζητούμενο για τα «Μαλλιά Μολοκότου» ήταν η σταθερή ποιότητα. Οι πρώτες ύλες εισάγονταν από τη Ν. Αφρική, τη Ν. Αμερική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Ενεργό συμμετοχή είχε και η κυρία Ελένη Μολοκότου, που δεν αρκέστηκε στο να φτιάχνει πλεκτά για τα δύο παιδιά τους... «Ασχολήθηκε με το έτοιμο πλεκτό, κάναμε και πολύ πετυχημένες εξαγωγές, αλλά ήρθε ο ωκεανός των ετοίμων ενδυμάτων από την Κίνα και την Ασία και δεν μας επέτρεψε να συνεχίσουμε». Το '92 έκλεισε το εργοστάσιο, «λόγω του άνισου αγώνα της αμοιβής» με τις φθηνές χώρες. «Διότι η κλωστοϋφαντουργία, πρέπει να ξέρετε, είναι εργατοχώρος. Και θέλει καλό προσωπικό. Για να επεξεργαστεί στα διάφορα στάδια της παραγωγής η πρώτη ύλη, απαιτείται μια ευαισθησία στην επιδερμίδα των τριών δακτύλων. Κι αν δεν την είχαν εντελώς, οι εργαζόμενοι, γιατί προέρχονταν εκείνα τα δύσκολα χρόνια από αγροτικές περιοχές και τα χέρια τους ήταν λιγάκι άγρια, με το καιρό μαλάκωναν και την αποκτούσαν. Η μονιμότητα του προσωπικού που είχαμε απέδωσε μέχρι το '92 που αντέξαμε».
Το ζεύγος Μολοκότου ήρθε στη Γενεύη γιατί η μητέρα της Ελένης, εγκατεστημένη εκεί προ πεντηκονταετίας, ήταν σε προχωρημένη ηλικία και «νιώθαμε βαθιά υποχρέωση να είμαστε κοντά της». «Υπήρχε βέβαια εδώ ένα μικρό προγεφύρωμα συγγενικού περιβάλλοντος της πεθεράς μου. Η ίδια εχειρίζετο την γαλλική γλώσσα, αλλά της άρεσε και όλο το σκηνικό εδώ, έτσι έκλεισε τα μάτια της στη Γενεύη. Κι εμείς νιώθουμε ότι η φιλοξενία που μας δίνει αυτός ο τόπος είναι αξιόλογη και το εκτιμάμε. Μας αρέσει η ησυχία, η οργάνωση, ο προκαθορισμένος ρυθμός - έτσι νιώθεις ότι η ζωή δεν έχει πολλά σκαμπανεβάσματα. Η πόλη είναι ήρεμη. Ο καθένας μας ζει στον κόσμο του, με τα βιβλία του, τη μουσική του, το περιβάλλον που έχει δημιουργήσει»...
--------------------------------------------------------------------------------
ΑΤΑΛΑΝΤΗ ΧΑΤΖΗΠΑΤΕΡΑ - MOQUETTE
Ιστορικός Τέχνης, Μέλος του Δ.Σ. του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος
«Με τίποτε δεν ήθελα να ζήσω εδώ. Αλλά...»
Η κόρη του αείμνηστου Γιάννη Χατζηπατέρα -επί 18 χρόνια προέδρου των Ελλήνων εφοπλιστών στο Λονδίνο- θυμάται τον εαυτό της να τον παρακαλάει, σε μία από τις επισκέψεις τους στην Ελβετία για δουλειές: «Οπου θέλετε στον κόσμο να ζήσω... μόνον όχι στη Γενεύη!» Δεν είχε φανταστεί τη συνέχεια...
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Λονδίνο, σπούδασε Αρχαία Ελληνικά και φιλοσοφία στο King's College. Στα 25 της μετακόμισε στον Καναδά, λόγω της δουλειάς του ολλανδοκαναδικής καταγωγής, τραπεζικού το επάγγελμα, συζύγου της Μάικ Μοκέτ. Είχε ήδη αποκτήσει την πρώτη κόρη της Χριστιάνα, η οποία, όταν εγκαταστάθηκαν στη Γενεύη, ήταν 14 ετών και τα αδέλφια της, η Ιλεάνα 13 ετών και ο Τζον Κρίστιαν 10 ετών. Κι επειδή «τρία παιδιά δεν ήταν... αρκετά, αποφάσισα να κάνω κάτι ακόμη», λέει η Αταλάντη. Εκανε λοιπόν μάστερ στην Ιστορία της Τέχνης - παραδίδει μάλιστα και μαθήματα, στο υπέροχο σπίτι - αγροικία της στο προάστιο του Petit Vallon.
Οταν εγκαταστάθηκαν στην Ελβετία, ήταν «ανοιχτή η αγκαλιά» του Συλλόγου Ελληνίδων Κυριών, με πρόεδρό της, τότε, τη Μαρίνα Manghi - έγινε από τις πρώτες της φίλες. «Τότε ζούσε η μεγάλη κυρία Αμαλία Κολοκοτρώνη, η οποία ήταν θεία μου εξ αγχιστείας, με έβαλε αμέσως στην ελληνική παροικία. Μου έλεγε, «τα παιδιά σου πρέπει να πάρουν Ελληνες, να μην πάρουν ξένους». «Μα εγώ πήρα ξένο», της θύμιζα. «Ε! ο Μάικ είναι άλλο…», απαντούσε.
Η ίδια είναι μέλος του Δ.Σ. του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος και συνέβαλε στην ίδρυση στη Γενεύη του παραρτήματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
Eλληνας ωρολογοποιός στην Eλβετία!
Η οικογένειά του είχε παράδοση στην τέχνη της ωρολογοποιίας.
Ο παππούς του ήταν ο κατασκευαστής των ρολογιών Singer στην Πόλη - ως εκ τούτου ο πατέρας του Λέανδρος τον έστειλε για σπουδές ωρολογοποιίας στην Ελβετία. O ίδιος, νεαρός ακόμη, έφτιαξε ρολόγια που βραβεύτηκαν. Oπως εκείνα του '88: το ένα είχε στο καντράν του χαραγμένη τη λίμνη και τον πίδακα της Γενεύης, ενώ 12 μνημεία της πόλης ήταν οι αριθμοί του, και το δεύτερο είχε στο επίκεντρο το κτίριο των Ην. Εθνών! Αργότερα, ασχολήθηκε με το εμπόριο και την εκτίμηση των πολύτιμων λίθων. Συνάντησε αρκετές δυσκολίες να δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση. «Ομως, όταν εργάζεσαι σοβαρά και με επιμονή συνήθως πετυχαίνεις - δεν έχεις κι άλλη επιλογή». Στράφηκε στον τομέα των πολυτίμων λίθων και των κοσμημάτων την εποχή που τα μηχανικά ρολόγια είχαν σημαντική πτώση, γιατί είχαν κυκλοφορήσει τα ηλεκτρονικά. «Τώρα είναι πάλι της μόδας το περίπλοκο μηχανικό ρολόι και το ρολόι-κόσμημα, που ευφυώς οι Ελβετοί προωθούν στην παγκόσμια αγορά.» Ο κ. Γραμματόπουλος μοιράζεται τα μυστικά του πολύτιμου κόσμου των λίθων με τη σύζυγό του Αννα.
--------------------------------------------------------------------------------
ΜAPIA & ΜΑΤΤΕΟ CAMPAGNOLO
H Nαξιώτισσα και ο Bενετσιάνος
Ο Μatteo είναι Βενετσιάνος και Γενοβέζος. Η Μαρία είναι Ελληνίδα, κατάγεται από τη Νάξο - απ' όπου πέρασαν οι Βενετσιάνοι κι έτσι θεωρεί ότι έχει «κοινό τόπο» επικοινωνίας με τον σύντροφό της, με τον οποίο γνωρίστηκαν στην Αθήνα. «Με πήρε... λάφυρο ο Μatteo και με έφερε εδώ το '85. Η μητέρα του είναι αδελφή του Ελβετού νεοελληνιστή Bertrand Bouvier που είναι «sujet apart» («ξεχωριστό κεφάλαιο»)». Σήμερα, οι δυο τους δουλεύουν στο Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας (εκείνος επιμελητής του Νομισματικού Τμήματος και η αρχαιολόγος Μαρία επιστημονική του συνεργάτις), ενώ η κόρη τους διδάσκεται Αρχαία Ελληνικά στο Λύκειο. «Εχω ένα ακαταμάχητο πάθος για την αρχαία Ελλάδα», ομολογεί ο Matteo που σπούδασε φιλοσοφία, ιστορία και λογοτεχνία. Ο πατέρας μου, Ουμπέρτο Καμπανιόλο, ήταν πολιτειολόγος και λάτρης του Πλάτωνα».
--------------------------------------------------------------------------------
Ρεμπέτικα στο πυρηνικό καταφύγιο
Oνόμασαν την κομπανία τους «Ρεμπετεκέ», από τις λέξεις ρεμπέτικο και τεκές. Ο Γρηγόρης Αντωναράκης είναι οδοντίατρος και κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Oρθοδοντική. Παίζει μπαγλαμά.
Ο Νώντας Ξυγαλάς έχει μόλις δημιουργήσει μια εταιρεία που πουλάει οικολογικό χαρτί και ο Ηλίας Russbach εργάζεται για το TSR (Τelevision Suisse Romande). Παίζουν κιθάρα και μπουζούκι, αντίστοιχα.
Eίναι αυτοδίδακτοι και κατά καιρούς δίνουν και συναυλίες, σε ξένο και σε ελληνικό κοινό. «Τα ρεμπέτικα ήταν ένας τρόπος για να έρθουμε σε επαφή με τις ρίζες μας», λέει ο Ηλίας. «Aλλά μάς «έδεσαν» και σαν παρέα. Ολοι μας τα πρωτοακούσαμε από τους γονείς μας. Παίζουμε μόνον τα ''απαγορευμένα'' ρεμπέτικα, γιατί αυτά είναι τα γνήσια».
Οι Ρεμπέτες της Γενεύης έχουν… καλλιτεχνικό στέκι τους ένα πυρηνικό καταφύγιο -το νοίκιασαν σε πολύ χαμηλή τιμή- κάτω από ένα σχολείο! Εκεί τραγουδούν Βαμβάκαρη, Παπάζογλου και Mπάτη και οι φωνές τους αντηχούν στα... καντόνια!
--------------------------------------------------------------------------------
Mαθητές και τραπεζίτες στη δημόσια ανάγνωση της Iλιάδας
Kάθε δύο χρόνια, για δύο εικοσιτετράωρα, η Γενεύη παραδίδεται στον Ομηρο, με την Lecture Publique, τη δημόσια ανάγνωση, άλλοτε της Οδύσσειας, άλλοτε της Ιλιάδας. Επί δύο μέρες, Ελληνες και Ελβετοί, καλλιτέχνες και τραπεζίτες, πολιτικοί και μαθητές, έρχονται για να αναγνώσουν το ρόλο τους στα Γαλλικά. Οι ομάδες, που καθεμιά ερμηνεύει αντίστοιχα κεφάλαια του κειμένου, εναλλάσσονται στη διάρκεια της μέρας, ανά μισή ώρα, έτσι προχωράει η ανάγνωση. Βρεθήκαμε σε μια φωτεινή, κυκλική αίθουσα του Conservatoire της Γενεύης. Οι πρώτοι μετέχοντες πήραν τη θέση τους - στην ταμπέλα κάθε αναλογίου αναγράφεται ο ρόλος τους: Zeus, Ector, Kalchas, Athena, Idomeneas, Agamnenon…
O Στέφανος ήρθε με την τάξη του να διαβάσει σαν Εκτορας: «Eίμαι Ελληνας», μας λέει στα... Γαλλικά. «Δεν μιλώ τα Νέα Ελληνικά, αλλά με ενδιαφέρει ο ελληνικός πολιτισμός». Ο Eλβετός καθηγητής Αndre Ηurste, κάτοχος της έδρας των Αρχαίων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης θαυμάζει τα παιδιά που κατέκλυσαν την αίθουσα. «Είναι η νέα γενιά των φιλελλήνων. Βέβαια, ανάμεσά σας έχετε έναν βουλευτή του καντονιού, έναν δικηγόρο, έναν επιχειρηματία, έναν τραπεζίτη…» Oσο για τον ίδιο; «Είμαι ερωτευμένος με την Ελλάδα. Tη θεωρώ πατρίδα μου!»
--------------------------------------------------------------------------------
NADIA WEINBERG- BRAUNSCHWEIG
Ελληνοαμερικανίδα λυρική τραγουδίστρια
« «Πιο σιγά» μου λέει ο άνδρας μου. Μα στην Ελλάδα φωνάζουμε!»
Η Νάντια μιλάει δυνατά! Eχει μια θεατρικότητα στη συμπεριφορά της και έντονο ταμπεραμέντο. Της αρέσει ο... σαματάς, οι καβγάδες, ό,τι μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα. Τα μεταφράζει σε ζωντάνια, σε έκφραση, σε πάθος. «Τρελαίνομαι όταν κορνάρουν στην Αθήνα, μου λείπει τόσο εδώ αυτή η ενέργεια, ο παλμός, οι φωνές! Οταν είμαι στο αυτοκίνητο και κορνάρω, νιώθω χαρά απερίγραπτη» !
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αμερική «σε ένα σπίτι γεμάτο Ελλάδα». Σπούδασε θέατρο και τραγούδι και έκτοτε δίνει ρεσιτάλ σε μουσικές σκηνές της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Επί προεδρίας Κλίντον, εμφανίσθηκε στο Καπιτώλιο και ερμήνευσε βυζαντινούς ύμνους, στην επίσημη εκδήλωση προς τιμήν του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.
Από μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Αμερικανό, η Νάντια αποφάσισε στα 22 της χρόνια να ζήσει στην Ελλάδα, μέχρι που, πριν από τέσσερα χρόνια, σε ένα ταξίδι της στο Ισραήλ, γνώρισε τον σύζυγό της, αρχιτέκτονα, επίσης μισό Ελληνα, Ελβετό πολίτη. Εκτοτε μένει στη Λωζάννη, μιλάει Ελληνικά με την πεθερά της και... νοσταλγεί την Ελλάδα. «Ζω σε μια πολύ όμορφη πόλη, κοντά στη λίμνη, όμως ο χαρακτήρας μου δεν ταιριάζει εδώ. Οι άνθρωποι είναι ήπιοι, μιλούν ήρεμα, «πιο σιγά…» μου λέει συνέχεια ο άντρας μου και του απαντώ «στην Ελλάδα μιλάμε δυνατά, γελάμε, φωνάζουμε» !
Η Νάντια είναι λαμπερή τη βραδιά της δεξίωσης στην προξενική κατοικία. Κάθεται στο πιάνο για να φωτογραφηθεί. «Η γιαγιά μου είχε φωνή» λέει. «Ο μπαμπάς μου όμως είναι μεγάλος φιλέλληνας, έχει μεταφράσει Καζαντζάκη. Για μένα η ελληνικότητα είναι φως. Τη δική μου ζωή την φώτισε πάρα πολύ γιατί γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Μίτσιγκαν με τη νοσταλγία της Ελλάδας. Στην πραγματικότητα, είμαι παιδί της ξενιτιάς».
Πηγή: Περιοδικό «Κ»
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_10_11/05/2009_279010
Μια ξεχωριστή κοινότητα 5.000 συμπατριωτών μας διαπρέπει στην ελβετική πόλη των 180.000 κατοίκων: κορυφαίοι επιστήμονες και ερευνητές, διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, ανώτατα στελέχη σε πολυεθνικές εταιρείες και τράπεζες, επιτυχημένοι επιχειρηματίες. Γνωρίσαμε 125 εκπροσώπους της και ανακαλύψαμε μιαν «άλλη Ελλάδα» …
Της απεσταλμένης μας Αννας Γριμάνη - Φωτογραφίες: Γιάννης Βασταρδής
Το ημερολόγιο των Ελλήνων της Γενεύης μένει ανοιχτό και πάνω από τις σελίδες των αφηγήσεών τους πετάει μια παπαδίτσα. «Forestiere, δηλαδή του δάσους, με μπλε λοφίο», διευκρινίζει ο σπουδαίος Ελληνας γιατρός, Tάσος Σπηλιόπουλος, για το σύμβολο των αναμνήσεών του. Ο ίδιος πρωτοήρθε εδώ το 1966. «Η Ελβετία σου δίνει συνθήκες εργασίας και έρευνας υψηλού επιπέδου, εδώ έχεις όλα τα καλά, όμως η ζωή είναι λίγο μονότονη. Κι όπως έλεγε ο Ασημάκης Πανσέληνος «η Γενεύη είναι για τους ανθρώπους τους κουρασμένους από τη ζωή, που πάνε εκεί να ξεκουραστούν» …».
Το ταξίδι που οργανώθηκε για να γνωρίσουμε και να αναδείξουμε την ιδιαίτερη κοινότητα των Ελλήνων της Γενεύης ήταν φιλόδοξο. Η εντύπωση ότι στην Ελβετία ζουν κυρίως παλιές εφοπλιστικές οικογένειες και τραπεζίτες σημαίνει άγνοια της σύγχρονης πραγματκότητας. Η διαπίστωση -κάθε στιγμή- του μεγέθους του επιστημονικού δυναμικού της, των διακεκριμένων στελεχών της σε πολυεθνικές εταιρείες και σε τράπεζες, καθώς και η ελληνική συνείδηση και η μετρημένη συμπεριφορά όλων δημιουργούν μιαν έντονη συγκίνηση, που σε κάνει να λες: «Μα, τόσο πολλοί και τόσο κορυφαίοι μαζεμένοι σε ένα μέρος» !
Στα καντόνια της Γενεύης, του Vaud και του Valais (δικαιοδοσία του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Γενεύη) υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 5.000 Ελληνες. Η εκλεκτή ταυτότητα της συγκεκριμένης ελληνικής παροικίας είναι παραδοσιακές εφοπλιστικές οικογένειες (Εμπειρίκου, Λάτση, Ανδρεάδη), επιχειρηματίες (όμως λίγοι), τραπεζίτες, ανώτατα στελέχη σε πολυεθνικές εταιρείες και ένας εντυπωσιακός αριθμός επιστημόνων ερευνητών. Αυτό το επιστημονικό δυναμικό των Ελλήνων της Γενεύης και της Λωζάννης είναι το πιο ξεχωριστό στοιχείο της ελληνικής παρουσίας στην Ελβετία. Οι περισσότερες διευθύνσεις στο Πανεπιστήμιο και στο Νοσοκομείο της Γενεύης ανήκουν σε συμπατριώτες μας.
Ανάμεσά τους, ένας «μάγος» -όπως θα τον αποκαλούσαν τα παιδιά που σώζει- της Καρδιοχειρουργικής, ο Αυξέντιος Καλαγκός (δυστυχώς δεν τον συναντήσαμε γιατί έλειπε σε ταξίδι), ο οποίος ένα χρόνο πριν πέταξε με ιδιωτικό αεροπλάνο που του παραχωρήθηκε στη Σερβία, για να σώσει, μέσα σε λίγες ώρες, ένα κοριτσάκι. Οι φωτογραφίες που στη συνέχεια πέρασαν στον ελβετικό Τύπο και στο Διαδίκτυο δείχνουν τη μικρή Νταϊάνα, με ροζ φόρεμα να συναντά -εκτός χειρουργείου αυτή τη φορά- τον άνθρωπο που της χάρισε ξανά το χαμόγελο και πιασμένοι από το χέρι να περπατούν.
Στο πανεπιστήμιο και στο πολυτεχνείο της Λωζάννης συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με αυτό στη Γενεύη: Ελληνες πρυτανεύουν στην έρευνα και στις σημαντικότερες διευθύνσεις. Στo φιλελληνικό τοπίο της χώρας των 8 εκατομμυρίων κατοίκων ζουν περίπου 11.000 ομογενείς· οι περισσότεροι (7.000) στη Ζυρίχη. Και, βέβαια, οι ελληνικές κοινότητες και οι σύλλογοι των ομογενών είναι μοιρασμένοι σε όλες τις μεγάλες πόλεις.
Σύλλογοι Ελλήνων και Φιλελλήνων
Στη Γενεύη και στη Λωζάννη των Ελλήνων δραστηριοποιούνται οι εξής σύλλογοι: η Ελληνική Κοινότητα Γενεύης, που ιδρύθηκε το 1962 από τον Ιωάννη Λάτση, ο Σύλλογος Ελλήνων Γενεύης, η Ελληνική ΕΣΤΙΑ Λωζάννης, ο Σύλλογος Ελληνίδων Κυριών και ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος Γενεύης Jean-Gabriel Eynard - μια οργάνωση που η ιστορία της πάει αρκετά πίσω, γύρω στο 1919, σε ένα γκρουπ Γενοβέζων και Ελλήνων συγκεντρωμένων, αρχικά, γύρω από τον ιστορικό και δημοσιογράφο Edouard Chapuisat. Η association ανέδειξε την ιδέα του ελληνισμού με σημαντικές εκδηλώσεις, όπως και τον φιλελληνισμό, γι' αυτό της δόθηκε συμβολικά το όνομα του φιλέλληνα Jean-Gabriel Enuard και σήμερα μετράει πάνω από 400 μέλη φιλέλληνες και Ελληνες. Kι ακόμη ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος «Η Φιλία» και ο Ελληνοελβετικός Σύλλογος Λωζάννης, που ιδρύθηκε στο 1919 με πρόεδρο τον γιατρό Francis Messerli και με σκοπό να ενισχύσει τις σχέσεις φιλίας ανάμεσα στην Ελλάδα και το καντόνι του Vaud.
Yπάρχουν επίσης το Ιδρυμα Αλληλεγγύης Λωζάννης, ο Διεθνής Σύλλογος Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, η Επιτροπή Ελλήνων Επιστημόνων Ευρώπης, η Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Γενεύης, η Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Λωζάννης. Και βέβαια, το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα του Ορθοδόξου Κέντρου του Chambessy. Ατυπα, αλλά με ιδιαίτερη δημιουργικότητα και ζωντάνια δραστηριοποιούνται η Θεατρική Ομάδα και ο Σύλλογος Βιβλιόφιλων Κυριών.
--------------------------------------------------------------------------------
Carnet de route, σκηνή πρώτη
Το Coppet είναι ένα χωριουδάκι λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Γενεύης. «Θα πάρετε την κατεύθυνση «sur le lac» κι όταν πλησιάσετε, θα δείτε το Chateau de Coppet» ήταν οι οδηγίες της κυρίας Εμπειρίκου, λίγο πριν πετάξουμε από την Αθήνα για Ελβετία. Κατευθείαν από το αεροδρόμιο για το Coppet. Μια διάλεξη εκεί είναι η αφορμή για την πρώτη συνάντησή μας με ορισμένους Ελληνες της Γενεύης, που από θέση αποτελούν έναν πιο «κλειστό κύκλο» ανθρώπων, αφοσιωμένων στο κοινό τους ενδιαφέρον: τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά.
Η Μαρία Εμπειρίκου, η Ντόροθυ Λάτση, η Αλεξάνδρα Πεταλά, η Εμμα Αντωνάτου, η Μαρία Λιβανού - Cattaui, είναι οι κυρίες που δραστηριοποιούνται στη σημαντική αυτή οργάνωση, έργο της οποίας είναι η οικονομική υποστήριξη της Μονής του Σινά, για τη συντήρηση των ανεκτίμητων εικόνων και χειρογράφων της, όπως και η διάδοση της πολιτιστικής της κληρονομιάς. Ανάμεσα στα μέλη της assοciation είναι ένας από τους φημισμένους ελληνιστές του ευρωπαϊκού χώρου, ο Bertrand Bouvier, ενώ πρόεδρός της, ο καθηγητής Charles Mela (διευθυντής του σπουδαιότερου μουσείου της Γενεύης, της Fondation Martin Bodmair) και αντιπρόεδρος η κυρία Εμπειρίκου, σύζυγος του Γιώργου Εμπειρίκου, με την οποία στο δείπνο συζητούμε για την οργάνωση.
Καθώς αποχαιρετούμε τον πύργο του Coppet συναντάμε στην πόρτα, ένα από τα χαρακτηριστικότερα ζευγάρια της ελληνικής παροικίας, τον κύριο και την κυρία Μολοκότου. Ο εργοστασιάρχης που τα προϊόντα του («μαλλιά Μολοκότου») σφράγισαν την ελληνική καθημερινότητα τριών δεκαετιών πριν, προσφέρεται να μας καθοδηγήσει έως το κέντρο της πόλης, στην προξενική κατοικία. Εκεί, όπου στη διάρκεια όλης της παραμονής μας, φιλοξενηθήκαμε υποδειγματικά, από την πρόξενο της Ελλάδας στη Γενεύη, κυρία Τερέζα Αγγελάτου...
Η Ελβετική Συνομοσπονδία, των 8 εκατομμυρίων κατοίκων, με πρωτεύουσά της τη Βέρνη, διοικητικά χωρίζεται σε 19 καντόνια και 6 ημικαντόνια. H Γενεύη είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονιού, με 180.000 κατοίκους, και έδρα διεθνών οργανισμών, όπως η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία του ΟΗΕ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Ερυθρός Σταυρός, ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας και ο Διεθνής Οργανισμός Εμπορίου.
Eίναι πατρίδα του φιλoσόφου Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, του οικονομολόγου Παρέττο, του ποιητή Βριντέλ, του Ραμύζ και του Λε Κορμπυζιέ, του Κλέε και του Τζιακομέτι. Σ' αυτό το οροπέδιο της αλπικής ζώνης (2.100 υψόμετρο) συγκεντρώνεται η βιομηχανική ζωή της Ελβετίας - άλλωστε η ανθούσα οικονομία της χώρας, που αποκαλoύμε «παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο», βασίζεται, εκτός από το τραπεζικό της σύστημα, στο εμπόριο και τη βιομηχανία της.
--------------------------------------------------------------------------------
To δείπνο των επιστημόνων
Στη δεξίωση που παρέθεσε η πρόξενος της Ελλάδας στη Γενεύη, Τερέζα Αγγελάτου, προς τιμήν του «Κ», παρευρέθησαν εκλεκτά μέλη της ελληνικής παροικίας της πόλης αλλά και τρεις διακεκριμένοι επιστήμονες που ζουν στη Λωζάννη: οι κύριοι Καρκαγιάννης, Ψάλτης και Στεργιόπουλος. Στη φωτογραφία, οι επιστήμονες της παρέας στάθηκαν απέναντι στο φακό μας σ' ένα« δείπνο» που δεν είχε μαθητές - παρά μόνον δασκάλους... Aπό αριστερά, καθήμενοι: Γιώργος Καρκαγιάννης - Καρδιολογία, Θανάσης Χαλαζονίτης - Μοριακή Βιολογία, Στυλιανός Αντωναράκης - Γενετική, Aναστάσιος Σπηλιόπουλος - Θωρακοχειρουργική, Λεωνίδας Ζωγράφος - Οφθαλμολογία και όρθιοι: Παντελής Γιαννακόπουλος - Ψυχιατρική, Νίκος Στεργιόπουλος - Ιατρική Τεχνολογία, Δημήτρης Ψάλτης - Οπτική, Φώτης Μπερής - Αιματολογία.
--------------------------------------------------------------------------------
H καρδιά της Oρθοδοξίας χτυπάει στο Chambesy
Το Chambesy, ένα όμορφο προάστιο γειτνιάζει με τη «διεθνή περιοχή» της Γενεύης, όπου είναι εγκατεστημένες πρεσβείες και οργανισμοί. Και το Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου -ό,τι οραματίστηκε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας- δεσπόζει. Η ίδρυσή του, πριν από 40 χρόνια, σήμαινε την πραγματοποίηση μιας προσδοκίας: την εκτός Φαναρίου δημιουργία πατριαρχικής Στέγης, ως προέκταση της δράσης του, σε έδαφος ευρωπαϊκό και ιδιαίτερα στην ελβετική επικράτεια, εκεί όπου εδρεύει το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, στο οποίο, από την πρώτη μέρα της ίδρυσής του, το 1948, το Οικουμενικό Πατριαρχείο συμμετείχε με μόνιμο αντιπρόσωπό του.
Το Ορθόδοξο Κέντρο στο Chambesy διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στον διαχριστιανικό διάλογο. Τα πρώτα γραφεία του, εκεί όπου τώρα στεγάζονται οι διοικητικές του υπηρεσίες, αγοράστηκαν από προσφορές, κυρίως, του εφοπλιστή Γεώργιου Λαιμού και των Θεόδωρου Λαγώνικου και Ομήρου Πιζάνη - αργότερα, οι κτιριακές εγκαταστάσεις επεκτάθηκαν με το Ινστιτούτο Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθοδόξου Θεολογίας (φωτό).
Σε απόσταση αναπνοής, ο ναός του Αγίου Παύλου είναι το σημείο της κυριακάτικης συνάντησης των Ελλήνων της Γενεύης. Ο θεμέλιος λίθος του μπήκε στις 3 Ιουλίου του 1966. Οι τοιχογραφίες είναι του Ράλλη Κοψίδη και τον ναό περιβάλλουν η Κρύπτη της Αγίας Αικατερίνης και το Παρεκκλήσι της Αναστάσεως.
--------------------------------------------------------------------------------
ΤΕΡΕΖΑ ΑΓΓΕΛΑΤΟΥ
Πρόξενος της Ελλάδας στη Γενεύη από το 2007
ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΙΑΜΕΣΗΣ
Aναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Εθνη
«Οι Ελληνες εδώ είναι χαμηλών τόνων, δεν «διαφημίζονται» »
Φανταστείτε ότι το προξενείο είναι σαν ένα μικρό κράτος», απαντά η Τερέζα Αγγελάτου όταν της ζητώ να περιγράψει τα καθήκοντά της. «Από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές πάντως, είναι η ιθαγένεια. Να σου λέει κάποιος ότι έχει ρίζα ελληνική, να προσκομίζει ένα πάκο εγγράφων για να το αποδείξει και εσύ να πρέπει να συμπληρώσεις τα κομματάκια ενός παζλ...». Σ' αυτό, άλλωστε, τη βοηθούν και οι σπουδές της στα Μαθηματικά, που της έδωσαν τη λογική και το πρακτικό πνεύμα της μαθηματικής σκέψης, προτού δώσει εξετάσεις στο υπουργείο Εξωτερικών (το 1984) και φοιτήσει στη Διπλωματική Ακαδημία.
Με τον σύζυγό της Μιχάλη Διάμεση, έχουν κοινή προσωπική και διπλωματική ζωή, δύο παιδιά, τον Δημήτρη 22 και την Αννα 20 ετών και παράλληλες θέσεις στα διάφορα πόστα. Το δικό της πρώτο πόστο ήταν στην πρεσβεία της Ρουμανίας, επί Τσαουσέσκου - έφτασαν χειμώνα του '88 με ένα παιδί δύο ετών και ένα μωρό δύο μηνών. «Ηταν η χειρότερη εποχή στη Ρουμανία... Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα έλειπαν όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα: σούπερ μάρκετ, τρεχούμενο καθαρό νερό, θέρμανση, ηλεκτρικό. Κι επειδή ήμασταν νέοι, στο ξεκίνημά μας, εκτιμήσαμε αυτά που είχαμε. Οταν επισκεφθήκαμε μετά πολλούς μήνες την Ελλάδα, μπαίνοντας είδα φως -κάτι που στη Ρουμανία δεν υπήρχε, λόγω έλλειψης ηλεκτρικού- και τότε ένιωσα την επιθυμία να φιλήσω το ελληνικό έδαφος».
Ο Μιχάλης Διάμεσης διετέλεσε αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος στον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) στο Μόντρεαλ. Ακολούθησαν πόστα στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα, στο Βέλγιο και, κατόπιν, η θέση του γενικού προξένου στο Γιοχάνεσμπουργκ. Την ίδια εποχή, 1999 - 2003, η Τερέζα Αγγελάτου αναλαμβάνει ως επιτετραμμένη στην Πρεσβεία της Πραιτώριας. Αμφότεροι θυμούνται με συγκίνηση και υπερηφάνεια τη γνωριμία τους με τον Νέλσον Μαντέλα. «Είναι μια προσωπικότητα που σε συναρπάζει, έστω κι αν σου πει καλημέρα. Και σήμερα, που έχει αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική, αποτελεί παράγοντα σταθερότητας».
Η Τερέζα Αγγελάτου υπηρετεί ως πρόξενος στη Γενεύη από πέρυσι, έπειτα από τρία χρόνια στην Αθήνα, ως διπλωματική σύμβουλος του τότε υπουργού Ανάπτυξης Δημ. Σιούφα. Σ' αυτή την αποστολή μας στάθηκε σαν φίλη - κι ακόμη παραπάνω. Η προξενική κατοικία έγινε η «βάση» μας, η φιλοξενία και η αμεσότητα της ίδιας και του συζύγου της μας έκανε να νιώσουμε οικεία από την πρώτη στιγμή, ενώ η «φιλική συνάντηση» που οργάνωσε για εμάς στο σπίτι της, με 50 Ελληνες της παροικίας, αποτυπώθηκε στη μνήμη όλων μας ως ένα γεγονός μοναδικό. Της ζητώ να περιγράψει τα «ειδικά» ποιοτικά χαρακτηριστικά των εδώ Ελλήνων. «Εδώ, οι Ελληνες δεν είναι οργανωμένοι με τον παραδοσιακό τρόπο σε επίπεδο Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού, με ομοσπονδία και παραδοσιακές κοινότητες, είτε ελληνικές είτε εθνικοτοπικές. Υπάρχει μια κοινότητα, υπάρχουν πολύ δραστήριοι σύλλογοι, αλλά το σύνολο των ανθρώπων είναι συγκεκριμένου βιοτικού και επιστημονικού επιπέδου και όλοι τους διακριτικοί, χαμηλών τόνων. Κυρίως οι επιχειρηματίες και οι τραπεζίτες. Δεν θέλουν τη «διαφήμιση». Από την άλλη, τους Ελληνες τους σέβονται πολύ στην Ελβετία, βρισκόμαστε σε ένα άκρως φιλελληνικό περιβάλλον. Επαιξε μεγάλο ρόλο και η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας».
Η Ελληνική Αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Εθνη στεγάζεται στους δύο πρώτους ορόφους της Προξενικής Κατοικίας, τη rue Leman, και έχει περίπου 20 εργαζόμενους, διπλωματικούς, εμπειρογνώμονες, διοικητικούς υπαλλήλους. Η πολύπτυχη δραστηριότητα του Μιχάλη Διάμεση, ως αναπληρωτή Μονίμου Αντιπροσώπου, περιλαμβάνει τα ανθρώπινα δικαιώματα ( «30 εβδομάδες το χρόνο κάνουμε συναντήσεις για εστίες κρίσεων όπως η Μιανμάρ, το Θιβέτ, η Παλαιστίνη» λέει ο ίδιος), τον αφοπλισμό, την επαφή με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, τη Διεθνή Οργάνωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Η Τερέζα Αγγελάτου και ο Μιχάλης Διάμεσης θα συμφωνήσουν ότι η διπλωματική καριέρα είναι δύσκολη. «Είμαστε ξένοι παντού, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Από την άλλη πλευρά δεν προλαβαίνεις να μπεις στο «κλίμα» της μονοτονίας· - φεύγεις. Οι καλές φιλίες, πάντως, γίνονται στα δύσκολα πόστα. Συνήθως, αποκτάμε πολλούς γνωστούς που «μας αγαπούν» μέχρι τη στιγμή που θα μάθουν ότι «είμαστε υπό μετακίνηση» - μετά μας ξεχνούν. Τότε, την όποια απογοήτευση την αποφεύγεις εάν είσαι ρεαλιστής και ξέρεις πού πατάς. Εχει σημασία να γνωρίζεις ποιοι σε κάνουν παρέα γιατί τους αρέσεις σαν χαρακτήρας και ποιοι, διότι εκείνη τη στιγμή έχεις ένα πλεονέκτημα έναντι των άλλων».
Η ΠΡΟΞΕΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ
Το διατηρητέο κτίριο της οδού Leman 4, σε μια πάροδο της παραλιακής quai Mont Blanc, κτίσθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και πέρασε σαν κληροδότημα στο ελληνικό Δημόσιο μετά το θάνατο της ιδιοκτήτριας, Φωτιάδη. Σήμερα στεγάζει τα Γραφεία της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Γενεύη και την Προξενική Κατοικία. Εχει πανέμορφη θέα στη λίμνη από τα μπαλκόνια του, αλλά και από τα παράθυρα ενός πυργίσκου που υπάρχει στη μια γωνία του. Το κτίριο ανακαινίστηκε ριζικά το 2003 - 2005 από το αρχιτεκτονικό γραφείο του Δημήτρη Δημητριάδη, ανέκτησε την παλιά του αίγλη και αποτελεί μια κομψή ελληνική παρουσία στο κέντρο της Γενεύης.
--------------------------------------------------------------------------------
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΙΤΑΡΗΣ
Πρέσβης της Ελλάδας στην Ελβετία
«Η Ελβετία είναι φιλελληνική!»
Ο Κωσταντίνος Τριτάρης με τη σύζυγό του, δικηγόρο Λίνα Τριτάρη -είναι μαζί από τη Νομική της Αθήνας-, ταξίδεψαν για ένα βράδυ στη Γενεύη, ώστε να παραστούν στη δεξίωση που οργάνωσε η Ελληνίδα πρόξενος σε 50 Ελληνες της Γενεύης και της Λωζάννης, για χάρη της δημοσιογραφικής αποστολής μας. Με μια σημαντική διπλωματική πορεία που αρχίζει το 1976, ο Ελληνας πρέσβης έχει περάσει από καίρια πόστα, όπως οι πρεσβείες της Ελλάδας στη Μόσχα, στο Καζακστάν, στη Λευκωσία, στη Γερμανία και, εδώ κι ένα χρόνο, στη Βέρνη - όπου ο ίδιος ήταν πρέσβης επίσης το διάστημα '81 - '84.
«Ο Ελληνισμός της Γενεύης και της Λωζάννης είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να επιδείξει ο Ελληνισμός της Διασποράς. Ως εκ τούτου, βρίσκομαι σε ένα προνομιούχο πόστο!», θα πει με υπερηφάνεια. «Στην Ελβετία, όπου και να σταθεί κανείς, από τη μια άκρη μέχρι την άλλη, αισθάνεται ότι βρίσκεται, όχι απλά σε ένα φιλικό, αλλά σε ένα ιδιαίτερα φιλελληνικό περιβάλλον». Η παρουσία των Ελλήνων είναι έντονη και στα δύο... άκρα - αλλά με ιστορικές διαφορές. «Στη γερμανόφωνη, βόρεια Ελβετία, έχουμε μια ισχυρή κοινότητα περίπου 7.000 Ελλήνων, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονται από τους παλιούς μετανάστες - η δεύτερη όμως και η τρίτη γενιά έχει σπουδάσει και κατέχει κυρίως θέσεις σε επιχειρήσεις. Στη γαλλόφωνη Ελβετία, η σύνθεση της ομογένειας είναι ιστορικά εντελώς διαφορετική, ειδικότερα εδώ στη Γενεύη, οι άνθρωποι που ήρθαν πριν από πολλά χρόνια, ήταν εύποροι Ελληνες που εγκατέστησαν τις επιχειρήσεις τους και καταξιώθηκαν».
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
Ο οικουμενικός ιεράρχης
Επ' ευκαιρία της επετείου της γεννήσεώς σας, Σεβασμιώτατε, επιθυμώ να εκφράσω κυρίως τη βαθιά μου ευγνωμοσύνη ή, ακριβέστερα, τη βαθιά ευγνωμοσύνη όλων μας γι' αυτό το οποίο είσθε και ό,τι κάμνετε για μας, για τον χριστιανικό κόσμο, ως διάκονος του Κυρίου, ως διαπρεπής εκκλησιαστικός άνδρας, ως φίλος». Αυτή είναι η πρώτη παράγραφος μιας συγκλονιστικής επιστολής, που ο Πάπας Βενέδικτος 16ος διάβασε, ως Καρδινάλιος Joseph Ratzinger, απευθυνόμενος στον αγαπημένο του φίλο, Μητροπολίτη Ελβετίας Δαμασκηνό, για τα γενέθλια των 60 χρόνων του.
Από τότε πέρασαν δώδεκα χρόνια. Οι συνθήκες διαφοροποιήθηκαν. Ο Πάπας Βενέδικτος, βέβαια, φοράει πάντα τον επιστήθιο Σταυρό που του χάρισε ο Ελληνας Ιεράρχης -ήταν του πατέρα του- και ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Δαμασκηνός Παπανδρέου -από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης Ορθοδοξίας, με έργο οικουμενικής σημασίας- κατοικεί στο λιτότατο διαμέρισμά του, στον 8ο όροφο ενός κεντρικού κτιρίου της Γενεύης. Οι οδηγίες ήταν σαφείς: θα με δεχθεί στις 11 π.μ, μόνη, χωρίς τον φωτογράφο και η παραμονή μου θα διαρκέσει 20 λεπτά. Στέκεται όρθιος για λίγο, επιβλητικός, αψεγάδιαστα ντυμένος, μου δίνει ένα βαρύ τόμο «χαριστήρια έκδοση» προς εκείνον. «Eδώ θα με γνωρίσετε», λέει.
Hγετική προσωπικότητα της σύγχρονης Oρθοδοξίας - με ρόλο και πολιτικό, όμως; «Kαι τα δύο: Eκκλησία και Πολιτική, δηλαδή Oικουμένη», διευκρινίζει. Στην πολύχρονη διαδρομή του προσπάθησε να κάνει «ό,τι ήταν δυνατόν, έχοντας ένα ρόλο στον διορθόδοξο και διαθρησκειακό διάλογο και δημιουργώντας το Ορθόδοξο Κέντρο στο Chambesy. Εκανα τόσα, που δόξα τω Θεώ, είμαι ικανοποιημένος». Oσο για το μέλλον; O ιεράρχης που προώθησε τον Oρθόδοξο Διάλογο με το Iσλάμ πριν από 20 χρόνια κι έκανε πέντε Ακαδημαϊκές Διασκέψεις με τους Εβραίους είναι σαφής: «Θέλω να δω μια προσέγγιση και μια αλληλοκατανόηση των Εκκλησιών και των Θρησκειών. Aναφέρομαι στη φιλία που τον συνδέει με τον Πάπα Bενέδικτο 16ο. Είναι συγκλονιστικές οι επιστολές που ο Bενέδικτος του έχει στείλει, όπως αυτό το απόσπασμα: « …από τη στιγμή της αφίξεώς σας στα μαθήματά μου, η Ορθοδοξία έπαψε να είναι μία απουσία, κάτι το απλώς ιστορικό, έγινε μία ζώσα πραγματικότητα, παρούσα σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, το οποίο έγινε αμέσως φίλος μου. Επισήμως ήμουν εγώ ο Καθηγητής, ο διδάσκαλος, και σεις ο μαθητής. Στα πλαίσια της φιλίας που εδημιουργήθη, έμαθα τελικά τη μεγάλη αυτή πραγματικότητα, που είναι η Ορθόδοξος Εκκλησία».
«Ηταν καθηγητής μου το 1960, όταν έκανα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο πανεπιστήμιο της Βόννης, από τότε συνδέομαι μαζί του πολύ στενά», θυμάται ο Mητροπολίτης Aδριανουπόλεως. «Αυτό το βιβλίο που βλέπετε εκεί (δείχνει στο τραπεζάκι), ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ», μου το έστειλε πρόσφατα, με αφιέρωσή του. Είναι φιλέλληνας και πιστεύω πως θα βοηθήσει στην προσέγγιση της Oρθόδοξης και της Pωμαιοκαθολικής Eκκλησίας. Εύχομαι και εμείς να ανταποκριθούμε. »
Aυτή είναι και η γενική θεώρησή του των πραγμάτων: «Να διατηρώ την αισιοδοξία μου για την περαιτέρω προώθηση των σχέσεων τον Ορθόδοξων Εκκλησιών και των διαθρησκειακών διαλόγων». «Ολα αυτά τα χρόνια, του ενεργού ρόλου σας ως Μητροπολίτη Ελβετίας, στις πολύπτυχες αυτές καταστάσεις, υπήρξε κάτι που να σας φόβισε έντονα;», τον ρωτώ λίγο πριν λήξει το 20λεπτο που έχω στη διάθεσή μου. «Θα προτιμήσω να σιωπήσω εδώ», απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη. «Θα ήθελα να πω πολλά πράγματα, αλλά δυστυχώς δεν πρέπει να τα πω»...
--------------------------------------------------------------------------------
Μάθημα Αρχαίων Eλληνικών στο College Sismondi
«Η ιστορία μου με τα Αρχαία Ελληνικά είναι μεγάλη ιστορία… δεν θα σας την πω. Οσο για τη μάθηση της ελληνικής λογοτεχνίας, με παρακίνησε ένας καθηγητής μου. Εκτοτε ήθελα να βρίσκομαι κοντά στην πηγή των πραγμάτων και ασχολήθηκα με τη Γλωσσολογία, τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά». Με αυτά τα λόγια, θα μας συστηθεί ο καθηγητής Morard, ο Ελβετός φιλόλογος που τέσσερις φορές την εβδομάδα, επιδιώκει να «εμπνεύσει» στα παιδιά της τάξης του, τη γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Στο ελβετικό λύκειο, το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών είναι προαιρετικό και στη συγκεκριμένη τάξη του λυκείου Sismondi, το παρακολουθούν οκτώ παιδιά. Ζητήσαμε να τα γνωρίσουμε και να ακούσουμε από το στόμα τους γιατί το επέλεξαν:
Katerina Soldanova «Τα Αρχαία Ελληνικά με γοητεύουν. Είναι σαν να παίζεις το παχνίδι του κρυμμένου θησαυρού».
Αλεξία Campagnolo «Η ιστορία και η μυθολογία με βοηθούν στη μετάφραση, τα Αρχαία μου δίνουν μια άλλη διάσταση».
Zelic Kossler «Θα σπουδάσω Ιστορία και θέλω να ξέρω Αρχαία Ελληνικά».
Sara Gisselbaek «Ενδιαφέρουσα γλώσσα τα Αρχαία Ελληνικά. Με παρακίνησαν οι γονείς μου να τα γνωρίσω, γιατί τα έχουν κι οι ίδιοι σπουδάσει».
Cloe Girardier «Είναι η σπουδαιότερη γλώσσα. Με συναρπάζει η ετυμολογία των λέξεων».
Καμέλια Menassa «Εχω ενδιαφέρον για τις αρχαίες γλώσσες και τα Ελληνικά με βοηθούν να γνωρίσω καλύτερα το ελληνικό πνεύμα. Ο πατέρας μου μιλάει Αρχαία Ελληνικά. Τα Νέα Ελληνικά τα βρίσκω πιο δύσκολα, έχουν άλλη προφορά».
Laure Bolli «Τα Αρχαία Ελληνικά είναι φιλοσοφία».
Theo Kummer «Είναι εργαλείο για την αρχαιολογία που θα σπουδάσω και η φαντασία των αρχαίων Ελλήνων στις ιστορίες που έγραφαν, είναι συναρπαστική!»
--------------------------------------------------------------------------------
«Tο ελβετικό σύστημα υγείας είναι... αχτύπητο!»
Eλληνες γιατροί στο Πανεπιστημιακό Nοσοκομείο Γενεύης
Γιάννης Κατερίνης: Ειδικεύεται στην εσωτερική παθολογία και είναι ήδη επιμελητής. Ηρθε στην Ελβετία το 2002 και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη το 2006. Προς το παρόν, δεν σκέφτεται να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Γιώργος Σγουρός: Απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Πάτρας, βρίσκεται πέντε χρόνια στη Γενεύη και κάνει ειδικότητα στην ακτινολογία, όπως και η σύζυγός του, αυστριακής καταγωγής. Επειτα από δύο - τρία χρόνια θέλουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα, αν και... «το ελβετικό σύστημα υγείας -μια νοσοκόμα για κάθε έναν ή το πολύ δύο ασθενείς- είναι... αχτύπητο!».
Περικλής Μακρυθανάσης: Κάνει ειδικότητα Κλινικής Γενετικής, κοντά στον γενετιστή Στ. Αντωναράκη. Ζει εδώ με τη σύζυγό του, ειδικευόμενη στην Παιδιατρική.
Αγγελική Αιλιανού: Είναι στη Γενεύη από τον Οκτώβριο του 2007 και κάνει ειδικότητα στην ακτινολογία.
Ελενα Μεμή: Ηρθε τον περασμένο Νοέμβριο και ειδικεύεται στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, στο πλαίσιο της ενδοκρινολογίας.
Μαρία Κωστάκη: Ειδικεύεται στη δερματολογία και ήρθε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο στη Γενεύη.
--------------------------------------------------------------------------------
Με το μέλλον στα χέρια τους
Aνερχόμενα στελέχη σε ελβετικές επιχειρήσεις
Η Χριστίνα Θεοφιλίδη εργάζεται σε ελβετική τράπεζα. Είναι 26 χρόνων, γεννημένη στην Ελβετία από Ελληνες γονείς και σπούδασε Οικονομικά στο Παρίσι (Paris 1 Pantheon) και στη Γενεύη.
Η Κατερίνα Αιναλή εργάζεται ως Donor Relations Support Officer στο External Relations Departement του Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ). Είναι δυόμισι χρόνια στη Γενεύη.
Ο Κωνσταντίνος Καμπέρης είναι Chef de Partie, στο Four Seasons Hotel des Bergues. Ηρθε στη Γενεύη πριν από ένα χρόνο.
Η Μαρίλια Τόμπρα εργάζεται στα Headquarters της Procter and Gamble στη Γενεύη. Είναι Assistant Brand Manager (ABM) στο σχεδιασμό στρατηγικής για τα προϊόντα της Wella Professional Color στη Ρωσία και στη Γερμανία.
Η Τζούλια Παπαδάκη είναι στη Γενεύη από τον Σεπτέμβριο του 2007 και ασχολείται με τις Πολιτικές Επιστήμες.
Ο Γιώργος Πετμεζάκης ήρθε πριν από 18 μήνες στη Γενεύη, ως διπλωματικός υπάλληλος στο Ελληνικό Προξενείο.
Η Ελένη Παπαδάκη εργάζεται στην Ελβετία εδώ και ένα χρόνο. Είναι δικηγόρος.
Η 27χρονη δημοσιογράφος Ελλη Τζόγαλη γεννήθηκε στη Γενεύη και σπούδασε στην Ελβετία.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΙΤΣΟΣ
Βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος στο Καντόνι Νεσατέλ
«Η πολιτική δεν χρειάζεται μόνο συναίνεση α λα... ελβετικά, αλλά και αγώνες»
Στα 27 της, η Χριστίνα συνδυάζει την πολιτική με την εργασία της και τα ενδιαφέροντά της με τρόπο που σε κάνει να αναρωτιέσαι πώς τα καταφέρνει όλα... Με σπουδές στη γαλλική λογοτεχνία, στη δημοσιογραφία και στην επικοινωνία και μάστερ στο μάρκετινγκ, στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, εδώ και δύο χρόνια εργάζεται ως ανεξάρτητη επαγγελματίας στην επικοινωνία, διδάσκει γαλλική φιλολογία σε λύκειο, δουλεύει ως βοηθός ενός βουλευτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην Εθνική Βουλή, στη Βέρνη, ενώ το 2005, σε ηλικία μόλις 24 ετών, εξελέγη και η ίδια στη Βουλή του Καντονίου της Γενεύης, που είναι το δεύτερο επίπεδο πολιτικής εκπροσώπησης στην Ελβετία (Εθνική Βουλή - Καντόνι - Δήμος). Είναι μέλος του Δικτύου Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης, της Διακοινοβουλευτικής Ενωσης των απανταχού Ελλήνων και αντιπρόεδρος της επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Και μέσα σ' όλα αυτά, γράφει, διατηρεί blog, ασχολείται με το θέατρο, χορεύει, παίζει στο πιάνο τη «Νυκτερινή Ν. 21» του Σοπέν που είναι το αγαπημένο της κομμάτι... Ακούγοντάς την, διαισθάνεται κάποιος τη φλόγα που την ώθησε να συμμετέχει στα κοινά - ήταν δεκατριών ετών όταν πρωτοεξελέγη στη Βουλή Νέων της πόλης της. Μαζί όμως και κάποια απογοήτευση από την πολιτική, όπως την αντιλαμβανόμαστε...
«Μεγάλωσα στο κέντρο της Ευρώπης, αλλά κράτησα πάντα μέσα μου την Ελλάδα, επειδή εκεί πηγαίναμε διακοπές, εκεί τραγουδούσε ο παππούς μου, εκεί φυσούσε, εκεί άνοιγε η καρδιά μου στο φως και στη θάλασσά της, εκεί ζούσαν τα όνειρά μου κι εκεί ερωτεύτηκα για πρώτη φορά», λέει η Χριστίνα, που γεννήθηκε στην Ελβετία -οι γονείς της εγκαταστάθηκαν εκεί το 1972- και πήρε την ελβετική υπηκοότητα όταν ήταν επτά ετών. «Ο Ρίτσος, ο Μαγιακόφσκι και ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα είναι τα πρόσωπα που δεν έπαψαν ποτέ να μου δίνουν έμπνευση. Η ποίηση είναι για μένα η μοναδική αλήθεια. Το ενδιαφέρον για την πολιτική είναι οικογενειακό… Ο θείος μου συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Ο αδελφός μου είναι μέλος του Κόμματος των Πρασίνων, ενώ εγώ του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Δεν αισθάνομαι όμως περιορισμένη. Οταν μια ιδέα μου αρέσει, δεν έχω κανένα πρόβλημα να την ψηφίσω και να την στηρίξω, ανεξάρτητα από ποιο κόμμα προέρχεται».
Η Χριστίνα δεν κρύβει την απογοήτευσή της από την πραγματικότητα, αλλά δεν την αφήνει να «σκοτώσει» τα ιδανικά της. «Μέσα μου ξέρω ότι πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν εάν τα προσπαθήσουμε. Γι' αυτό πιστεύω ακόμα σε μιαν άλλη, καινούργια κοινωνία, ανθρώπινη, οικολογική, στην οποία θα υπάρχει ισότητα - ο καθένας να έχει τις ίδιες ευκαιρίες και ας μη διαθέτει ούτε χρήματα ούτε γνωριμίες. Πιστεύω σε μια κοινωνία στην οποία θα υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των κρατών, των πολιτισμών, των ανδρών και των γυναικών, των νέων και των μεγαλύτερων. Η πολιτική είναι πράξεις, αλλά και ιδέες. Δεν χρειάζεται μόνο «συναίνεση α λα ελβετικά», απαιτεί κι έναν αγώνα στη δυσκολία, για μια ιδέα στην οποία δεν συμφωνούμε εντελώς, αλλά που δίνει ζωή και μας φέρνει κοντά στο στόχο μας».
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΚΗΣ
Αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης της εταιρείας λογισμικού ΤΕΜΕΝΟS, με 600 πελάτες - τράπεζες σε 130 χώρες
Mια ζωή σαν μυθιστόρημα
Ο τύπος του μοιάζει κομμένος και ραμμένος για βιβλίο, ενώ η ζωή του θα γινόταν άνετα σενάριο. Είναι ο ορισμός του αυτοδημιούργητου Ελληνα του εξωτερικού: αγόρασε μια εταιρεία χρεοκοπημένη και την απογείωσε. Η TEMENOS, αντικείμενο της οποίας είναι το λογισμικό τραπεζών, απολαμβάνει σήμερα διεθνές κύρος, διαθέτει 43 γραφεία σε όλο τον κόσμο, απασχολεί 2.500 υπαλλήλους και έχει 600 πελάτες - τράπεζες σε 130 χώρες. Και ο Γιώργος Κούκης είναι πανταχού παρών. Κάνει κάπου 180 πτήσεις τον χρόνο. Το απόγευμα του ραντεβού μας, στα κεντρικά της Γενεύης, είχε μόλις φτάσει απ' την Ινδία όπου πήγε για να μεθοδεύσει την επέκταση της εταιρείας, που απασχολούσε ήδη 1.000 εργαζομένους. Δύο μέρες μετά θα έφευγε για Σαουδική Αραβία, όπου μια νέα τράπεζα με 4 δισ. κεφάλαιο είχε αγοράσει συστήματα δικά του. «Η εταιρεία που βλέπετε κάνει 330 εκατ. δολάρια κύκλο εργασιών τον χρόνο. Οταν την αγόρασα ήταν χρεοκοπημένη και τώρα είναι κορυφαία στον κόσμο -πήραμε βραβείο για το καλύτερο λογισμικό προϊόν και έχουμε πελάτες τις πιο σημαντικές διεθνώς τράπεζες».
Ο αξιοπρόσεκτος αυτός Ελληνας επιχειρηματίας της Γενεύης, που έχει βοηθήσει -όπως συζητούν και ο ίδιος επιβεβαιώνει- πολλά Ελληνόπουλα να πάνε σχολείο, μετά να σπουδάσουν και σε άλλα τόσα έχει δώσει δουλειά, έφυγε από την πατρίδα το 1969. Κατάγεται από τη Χαλκίδα κι έκτοτε γυρίζει σχεδόν κάθε μήνα στην Ελλάδα για να δει τη μητέρα του, που είναι 94 χρόνων! « «Μα δεν φοβάσαι, κάθε τόσο στα αεροπλάνα», με ρωτάει εκείνη. «Eάν σταματήσει τι θα γίνει; » Θα προσγειωθούμε κάθετα, της απαντώ!»
Λογιστής, με δικό του γραφείο στη Ρόδο, απόφοιτος της Ανωτάτης Εμπορικής, ο κ. Κούκης γνώρισε και ερωτεύτηκε τη γυναίκα του, η οποία δούλευε στον τουρισμό κι όταν εκείνη έπρεπε να μετακομίσει με τους γονείς της στο Βέλγιο την ακολούθησε. «Εμεινα τρεις μήνες, δεν άντεξα περισσότερο, έβρεχε κάθε μέρα και η Ελλάδα μού έλειπε. Φύγαμε στο Λονδίνο, όπου εγώ έπλενα πιάτα σε εστιατόρια και η γυναίκα μου δούλευε σαν σερβιτόρα, αλλά τα χρήματα που βγάζαμε ήταν αρκετά μόνο για το ενοίκιο ενός μικρού δωματίου και τα εισιτήρια του μετρό. Εκείνη την εποχή χρειαζόσουν άδεια εργασίας, που δεν μπορούσαμε να την πάρουμε. Εμεναν δύο χώρες που δέχονταν τότε μετανάστες, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Πήγαμε στην Αυστραλία που είχε… θάλασσες κι ακρογιαλιές! Δεν είχαμε κανέναν, ούτε γνωστούς ούτε συγγενείς και η γυναίκα μου ήταν έγκυος δύο μηνών, στην πρώτη μας κόρη. »
Με 70 λίρες έφτασαν στο Σίδνεϊ. Την τρίτη εβδομάδα τούς είχαν μείνει 5 λίρες, που τις αλλάξανε για 10 αυστραλέζικα δολάρια, σε μικρά κέρματα ώστε να τηλεφωνούν από τους τηλεφωνικούς θαλάμους για δουλειά. Η γυναίκα του βρήκε πρώτη δουλειά, ως γραμματέας κι εκείνος μια βδομάδα μετά σε λογιστικό γραφείο. Αμείβονταν με 38 και 42 δολάρια αντίστοιχα, την εβδομάδα. Ταυτόχρονα, ο Γιώργος Κούκης πήγαινε στο πανεπιστήμιο για να μάθει τη γλώσσα κι όταν, τρία χρόνια μετά, γεννήθηκε και το δεύτερο παιδί τους, έπιασε ξανά βραδινή δουλειά, ως σερβιτόρος. «Διάβαζα δύο με πέντε το πρωί. Εμαθα να μην κοιμάμαι, με βοήθησε η φύση μου σε αυτό. Μου αρέσει το βράδυ και τότε μου έρχονται οι καλύτερες ιδέες». Γι' αυτό και κοιμάται ανά δύο ημέρες, πέντε με έξι ώρες, όπως μας είπε.
Η πρώτη του επαφή με τα ηλεκτρονικά συστήματα έγινε γύρω στο 1973, όταν εργαζόταν στην αεροπορική εταιρεία της Αυστραλίας. «Η αμερικανική εταιρεία που μας προμήθευε τα κομπιούτερ της, άνοιξε αντιπροσωπεία στο Σίδνεϊ και μου έκανε πρόταση να εργαστώ. Πήγα σαν υπάλληλος και σε δύο χρόνια έγινα γενικός διευθυντής - ο πρώτος μη Αμερικανός μάνατζερ στην εταιρεία! Εκεί έμαθα καλά για software. Μου άρεσε».
Το 1986 ο Γ. Κούκης άνοιξε με έναν φίλο του τη δική τους εταιρεία και το '88 γνώρισαν στο Hong Kong έναν Αμερικανό χρηματοδότη, ο οποίος τους παρείχε τα κεφάλαια για να αγοράσουν στην Ελβετία μια εταιρεία με ηλεκτρονικά συστήματα για τράπεζες, που είχαν φτιάξει πέντε εξειδικευμένοι επιστήμονες. «Είχα κάνει έρευνα και είχα μάθει ότι το σύστημά τους ήταν το καλύτερο, ήταν εξαιρετικοί μηχανικοί, αλλά όχι καλοί μπίζνεσμαν. Ετσι έχασαν την εταιρεία». Εκείνος, από την άλλη, όχι απλώς τη βοήθησε να σταθεί στα πόδια της, αλλά την απογείωσε. «Για να καταλάβετε, επτά χρόνια αργότερα απ' όταν την αγοράσαμε, η εταιρεία έφτασε στο χρηματιστήριο το 1,4 δισ. ελβετικά φράγκα και σήμερα φτάνει τα 2,5 δισ. ελβετικά φράγκα - πάμε πολύ καλά και συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε. Δυστυχώς, όμως, σήμερα τα χρηματιστήρια έχουν γίνει καζίνο».
Ποια είναι όμως η βασική αρχή ενός τόσο επιτυχημένου επιχειρηματία; «Οταν υπογράφει ένας πελάτης δεν το βλέπω μόνο σαν χρήματα, αλλά σαν μια δήλωση εμπιστοσύνης στο πρόσωπό μου και στην εταιρεία μου. Η ευθύνη είναι τεράστια, γιατί αν το σύστημα πάψει να λειτουργεί, η τράπεζα θα χαθεί. Γι' αυτό λέω στους ανθρώπους μου να θυμούνται πάντα τον τίτλο της εταιρείας -το «τέμενος» προστατεύει- και να κάνουμε δουλειές με ξεχωριστό τρόπο, να έχουμε ανάστημα!»
Tα μυστικά της επιτυχίας του
Να διαλέξεις κάτι για το οποίο να έχεις πάθος και να το κάνεις όσο καλύτερα μπορείς.
Ποτέ μην κάνεις στόχο τα λεφτά. Τα λεφτά είναι εξουσία, είναι δύναμη, αλλά διαφθείρουν όταν δεν έχεις όνειρα...
Μην παντρευτείς κάποιον μόνο για τα λεφτά του, θα κλειστείς σε μια αιώνια φυλακή. Να είσαι ελεύθερος και να μην ακούς κανέναν.
Ακολούθησε τη μοίρα σου. Να είσαι ευτυχισμένος που είσαι ζωντανός…
Οποιος δεν έχει λεφτά, ονειρεύεται λεφτά, αλλά τα λεφτά είναι μεγάλος μπελάς. Σε κάνουν να ασχολείσαι με αυτά και σε απομακρύνουν από την ομορφιά.
Να κάνεις πάντα αυτό που πιστεύεις, ο περισσότεροι γύρω σου θα σου μιλήσουν για ό,τι δεν μπορείς να κάνεις - εμένα, πέντε ειδικοί μου είπαν να μην κάνω αυτή την εταιρεία. Αλλά στις μπίζνες πρέπει να είσαι και λίγο τρελός…
Να τολμάς -εγώ δεν έχω φοβίες- και να ξέρεις ότι όσο πιο πολλά λεφτά χαλάς, τόσο πιο πολλά θα σου έρχονται!
--------------------------------------------------------------------------------
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΓΕΝΕΥΗΣ
«Μας λείπει το κέφι, το τσαγανό που έχουμε εμείς και δεν το έχουν οι Ελβετοί…»
Εκείνο το πρωί, ο «Ελληνας par exellence» Κωσταντίνος Καβάφης «πέρασε» ανάμεσά μας, σαν ριπή αέρα από ανοιχτό παράθυρο: «…κανένας άλλος καμωμένος σαν εμένα / βέβαια θα φανεί κ' ελεύθερα θα κάμει». Το ποίημά του «Τα κρυμμένα» απαγγέλθηκε ως αισθαντική αρχή μιας διάλεξης για τον Αλεξανδρινό ποιητή, που ένωσε για ένα πρωινό περισσότερες από 35 διαφορετικές γυναίκες. Οι «Βιβλιόφιλες», όταν ολοκληρώνεται η παρουσίαση του βιβλίου που έχουν επιλέξει, είναι μια πολύβουη ολοζώντανη παρέα. Με οικοδέσποινα τη Σοφία Καφαντάρη αυτή τη φορά, στο όμορφο σπίτι της στο Cologny, φιλοξενήθηκαν όλες οι γυναίκες του Λογοτεχνικού Κύκλου Ελληνίδων Γενεύης, που μετράει ήδη 12 χρόνια παρουσίας, με υπεύθυνη συντονισμού την κυρία Βάντα Chuard-Πιτσιλαδή. «Σε κάθε συνάντησή μας, μια κυρία έχει την ευθύνη της παρουσίασης ενός λογοτεχνικού έργου», μας εξηγεί η ίδια, που είναι ψυχολόγος και ζει στην Ελβετία τα τελευταία 40 χρόνια.
Η Αταλάντη μιλάει με απερίγραπτη λεπτότητα, η Σοφία είναι πανέμορφη, η Γιάννα και η Τούλη εξαιρετικές - παντρεύτηκαν Ελβετούς-, η Γρηγορία απέριττη, η Βάντα λυρική, η Κάκια δυναμική, η Σούλα η «δασκάλα με τα χρυσά μάτια», όπως την αποκαλούν, η Ρέα διεισδυτική, η Γιούλα ιδεολόγος, η Γεωργία οργανωτική, η Δέσποινα δοτική… Ολες τους είναι νέες γυναίκες κι έχουν από δύο έως τέσσερα παιδιά. Οι συναντήσεις των «Βιβλιόφιλων» είναι μηνιαίες και αποτελούν για εκείνες «μια αναβάπτιση σε καθετί ελληνικό, μια γιορτή που μας τονώνει και μας κάνει πλουσιότερες, πιο σίγουρες ότι συμμετέχουμε στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα». «Καλλιεργούμε την ποιότητα της ελληνικότητάς μας» εξηγεί η Βάντα Chuard «κι αυτό είναι πολύτιμο για εμάς τις ίδιες και για την οικογένεια, καθοριστικά δε χρήσιμο σε μεικτούς γάμους και σε ανθρώπους που απουσιάζουν δεκαετίες από την Ελλάδα».
Από τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Τσίρκα, στην «Αναλαμπή» του Θέμελη, από τη «Γυφτοπούλα» του Παπαδιαμάντη, στη «Μητέρα του Σκύλου» του Μάτεσι, από το «Δυο φορές Ελληνας» του Κουμανταρέα και την «Αγγελίνα» του Κασόλα, στην «Ιστορία Αγάπης» του Βασιλικού και το «Γιατί η Ελλάδα» της Jacqueline de Romilly, οι Βιβλιόφιλες της Γενεύης ξεφύλλισαν και ανέλυσαν στα χρόνια που πέρασαν 120 έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας!
Η Τερέζα Αγγελάτου, η πρόξενος της Ελλάδας, είναι κοντά τους, η Γρηγορία Αντωναράκη -η πρώτη που μας μίλησε για τις «Βιβλιόφιλες» -, η Ελένη Λαναρά, η Ρέα Πουρνάρα, η Λίτσα Μασαούτη και η Θεοδώρα Πέτσου. Κι ακόμα, η φωτογράφος Βάνα Καραμαούνα, η Μαρία Στίκα, εκπρόσωπος Τύπου της ελληνικής αντιπροσωπείας στα Ηνωμένα Εθνη, η Γιάννα Μegevant, η Τούλη Rimer, η Ελλη Troendle, η Κάκια Τσουραπά, η Ελένη Μολοκότου, η Νάντια Weinberg, η Αθηνά Φωκιάδη, η Mαρίκα Βλαστού, η Θεανώ Πλότα, η Νόη Κυρίτση, η Σούλα Δρίζου, η Αριστέα Beaud-Bovy, η Μαρία Παπαδάκη Besuchet, η Αννα Vuilleumier, η Μαρίνα Μάγγη, η Αταλάντη Moquette Χατζηπατέρα… και τόσες άλλες. Η κυρία Ελένη Panchaud, χαρακτηριστική Ελληνίδα της Λωζάννης, και πρόσωπο τιμώμενο από τις «Βιβλιόφιλες» για τη συνεπή παρουσία της, ήρθε στην Ελβετία το 1961. Μιλάει για την κοινότητα των Ελλήνων σαν να είναι οικογένειά της, όπως και για την επιδίωξη όλων να διατηρήσουν ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα.
«Μέσα από τον κύκλο», συμπληρώνει η Σοφία Καφαντάρη, «γνωρίζουμε η μία την άλλη και ενωνόμαστε. Επειδή εδώ δεν έχουμε τους γονείς μας, τις αδελφές, τους συγγενείς μας νιώθουμε σαν να είμαστε μια οικογένεια». Η Ρίτα Ntinervil, που ασχολείται με την ιριδολογία, ήρθε στη Γενεύη με τον διπλωμάτη σύζυγό της και δεν αποχωρίζεται με τίποτα την πόλη. «Αγάπησα τους ανθρώπους της, που είναι ευθείς» λέει.
Η Εφη Θεοχαροπούλου, πρόεδρος του Σύλλογου Ελληνίδων Κυριών Γενεύης, που φέτος γιορτάζει τα 50 του χρόνια, μιλάει για την ίδρυσή του. «Η ιδέα γεννήθηκε όταν τρεις κυρίες, εδώ στη Γενεύη, έκαναν σκοπό τους να βοηθήσουν τους Ελληνες που ήταν αιχμάλωτοι σε διάφορα μέρη. Η Αμαλία Κολοκοτρώνη ήταν επί σειράν ετών η πρόεδρος. Είμαστε 118 μέλη εγγεγραμμένα, αλλά μαζί με τους φίλους συνδρομητές φτάνουμε τα 190». Η Μαρίκα Βλαστού είναι από τα ενεργά μέλη του Συλλόγου Κυριών. «Ο σύλλογός μας, ο πιο παραδοσιακός της Γενεύης, αποτελεί έναν ισχυρό συνδετικό κρίκο» τονίζει. «Τα παιδιά μας δεν ξέρω εάν θα ακολουθήσουν τα ίχνη μας. Γεννήθηκαν εδώ, μεγάλωσαν βέβαια με τα έθιμά μας, αλλά είναι η νέα γενιά…» Η Σοφία μας συνοδεύει στην πόρτα. «Η Γενεύη είναι ένα όμορφο χωριό», λέει, «με τις ανέσεις μιας μεγαλούπολης. Αυτό όμως που μου λείπει είναι ο καιρός της Ελλάδας και η διασκέδαση· το κέφι, το τσαγανό που έχουμε εμείς και δεν το έχουν οι Ελβετοί…».
Η ΤΑΞΗ ΤΟΥ MICHEL ΛΑΣΗΘΙΩΤΑΚΗ
Μαθαίνοντας Ελληνικά στην Eλβετία
Το πανεπιστήμιο όπου στεγάζεται η Εδρα των Νεοελληνικών Σπουδών βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Βρέχει και, ούτως ή άλλως, δεν είναι δυνατόν να παρκάρεις οπουδήποτε στη Γενεύη - πρέπει να έχεις κάρτα. Ο καθηγητής Μichel Λασηθιωτάκης κατεβαίνει από το γραφείο του, 3 rue de Candolle, με την ομπρέλα στο χέρι. Mας οδηγεί στο πάρκινγκ του πανεπιστημίου, δίνοντας ένα σημείωμα με την υπογραφή και το τμήμα του. Δέκα λεπτά μετά, με φόντο τα βιτρό του μεγάλου παραθύρου, ακουμπισμένοι στα σκόρπια θρανία και φλυαρώντας, οι φοιτητές των νεοελληνικών σπουδών του πανεπιστημίου της Γενεύης διασκεδάζουν με το φακό του «Κ».
Ο Αλέξης παίρνει πρώτος το λόγο: «Οι γονείς μου γεννήθηκαν εδώ. Κι εγώ εδώ θα μείνω για πάντα. Το νιώθω, όμως, φυσικό να κάνω Ελληνικά στο πανεπιστήμιο». Η Λένα θα συμπληρώσει: «Εφόσον δεν ζω στην Ελλάδα τα Ελληνικά μου «πάνε κι έρχονται». Θέλω λοιπόν να δημιουργήσω μια βάση για τη γλώσσα των γονιών μου». Και η Τίφανι θα τονίσει: «Είμαι εδώ για να μην ξεχάσω τα Ελληνικά μου». Ανάμεσά τους, ο καθηγητής με τις βοηθούς του, την εξαιρετική Δανάη Λαζαρίδη, που είναι επιμελήτρια και τη νεότατη Μάρθα Βασιλειάδη, λέκτορα».
Το τμήμα έχει σήμερα περίπου 30 φοιτητές, αλλά ο αριθμός τους αυξομειώνεται. «Μεταξύ των φοιτητών μας είναι παιδιά Ελλήνων που τα ενδιαφέρει να καταλάβουν την ελληνική γλώσσα και να μορφωθούν, αλλά και Ελβετοί, Ιταλοί, μια Σλοβάκα και αρκετοί από τις πρώην ανατολικές χώρες. Η φιλοδοξία μας είναι να βγάζει φιλολόγους. Η αλήθεια είναι ότι όσο κι αν κάνουμε ιστορία και πολιτισμό -δίνουμε βάρος στη νεότερη Ελλάδα- εστιάζουμε στη φιλολογική κατάρτιση, στην ιστορία της γλώσσας και στην τελειοποίηση των Ελληνικών».
Η ιστορία της έδρας των Νεοελληνικών Σπουδών στη Γενεύη ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του '30, όταν ιδρύθηκε με την «προικώα περιουσία» που άφησε στο πανεπιστήμιο ο φιλόλογος και παιδαγωγός Χρίστος Ν. Λαμπράκης. Στη διαθήκη του όριζε ότι οι καθηγητές της έδρας θα εκλέγονται έπειτα από ειδικές σπουδές στην Ελλάδα ως υπότροφοι του κληροδοτήματος. «Πρώτος ανέλαβε ο γνωστός μελετητής του δημοτικού τραγουδιού, Samuel Baud-Bovy», μας ενημερώνει ο κύριος Λασηθιωτάκης, «ο οποίος δίδαξε μέχρι το '58, έπειτα ο καθηγητής Bertrant Bouvier, επίσης λαογράφος, πολύ γνωστός στην Ελλάδα».
Ο κ. Λασηθιωτάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γαλλία. «H μητέρα μου ήταν Γαλλίδα αλλά υπερίσχυσε η ελληνική μου καταγωγή», επισημαίνει. Eκανε τη πτυχιακή του εργασία με τον Κωνσταντίνο Δημαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης και το διδακτορικό του στην Ecole Normale. Ανέλαβε την έδρα των Νεοελληνικών Σπουδών στη Γενεύη το 2001.
Στην παρατήρησή μου πως ο φιλελληνισμός ανθεί στην Ελβετία επισημαίνει: «Ο γαλλόφωνος ελβετικός φιλελληνισμός ξεκινάει τον 16ο αιώνα. Τότε ο Ελληνας καθηγητής, και μάλιστα Κρητικός, ο Φραγκίσκος Πόρτος, ο οποίος είχε γίνει καλβινιστής, κατέφυγε εδώ στη Γενεύη, όπως πολλοί καλβινιστές της Ιταλίας και της Γαλλίας και ανέλαβε την έδρα των Αρχαίων Ελληνικών στη λεγόμενη Ακαδημία του Καλβίνου, που είχε ιδρύσει ο Ιωάννης Καλβίνος, ο ιδρυτής της ελβετικής μεταρρύθμισης στη Γενεύη».
--------------------------------------------------------------------------------
ΕΡΡΙΚΟΣ ΛΥΓΔΟΠΟΥΛΟΣ
Πολιτικός μηχανικός
«Η εθνικότητα εδώ δεν έχει σημασία»
Στην Ελβετία δεν υπήρχε αντίδραση προς τους ξένους. Κανείς δεν μου είπε, δηλαδή, «λέγεσαι Λυγδόπουλος, δεν σου δίνουμε δουλειά». Δεν υπάρχουν ζητήματα εθνικά ούτε θρησκευτικά ούτε γλωσσικά... Με την αξία σου, λοιπόν, εάν είσαι καλός, κατακτάς το πεδίο.» Και ο ίδιος το κατέκτησε. Μεγαλωμένος στο Κουκάκι, πήγε σχολείο στο 6ο Αρρένων και θυμάται που έβλεπε θερινό σινεμά παρέα με τη Νάνα Μούσχουρη στον «Πρωτέα», όπου ο πατέρας της ήταν μηχανικός προβολής! Αφού σπούδασε Μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το '54, ήρθε στο (κορυφαίο) Πολυτεχνείο της Λωζάννης και μετά εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου το '62 άνοιξε το δικό του γραφείο, ενώ δίδαξε για 20 χρόνια στην Τεχνική Σχολή, ως καθηγητής του μπετόν αρμέ.
Συναντηθήκαμε στο ξενοδοχείο Kempinski (το παλαιό Ηilton) ακριβώς γιατί ο κ. Λυγδόπουλος, από τους παλαιότερους των Ελλήνων της Γενεύης, είναι εκείνος που το έχτισε! Το 1975 μπήκαν τα θεμέλια, η κατασκευή του κόστισε 400 εκατ. ελβετικά φράγκα και ολοκληρώθηκε σε τρία χρόνια. «Θεωρήθηκε τότε μεγάλο έργο. Εχουμε τέσσερα πατώματα κάτω από τη λίμνη που είναι το πάρκινγκ και οκτώ ορόφους - μας δείχνει καθώς ανεβαίνουμε με το γυάλινο ασανσέρ. Η ανακαίνισή του, ως Kempinski, έγινε το 2006 - 2007, όλες οι πλάκες από τη μεριά της λίμνης κόπηκαν και τοποθετήσαμε νέες κολόνες για να στηρίξουμε την ανακαίνιση και τις μεταλλικές μαρκίζες». Το γραφείο του αναλαμβάνει πολλά μεγάλα έργα. «Με ζητούν πολύ, διότι ξέρουν ότι δεν είμαι έμπορος. Είμαι επιστήμονας μελετητής, εντοδολόχος εκείνου που κάνει το έργο - κάνω τη στατική μελέτη που με ενδιαφέρει να είναι όσο καλύτερη από απόψεως resistence, τα σχέδια και την επίβλεψη του έργου. Κι επιπλέον, δεν με ενδιαφέρουν τα μυστικά κανενός ιδιοκτήτη»
--------------------------------------------------------------------------------
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΑΝΙΗΛ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ
Αρχιτέκτονες
Oι εμπνευστές του «ανοιxτού» σχολείου
Η αύξηση του πληθυσμού στο προάστιο Pregny-Chambesy τα τελευταία χρόνια οδήγησε στην ανάγκη κατασκευής ενός νέου σχολικού συγκροτήματος. Το σχολείο αυτό, που θεωρείται από τις πρωτοποριακές κτιριακές κατασκευές στην Ελβετία, είναι έργο των δύο Ελλήνων αρχιτεκτόνων: του Δημήτρη Δημητριάδη και του Δημήτρη Παπαδανιήλ.
«Στο νέο αυτό συγκρότημα, μεταξύ του σχολικού κτιρίου και της κοινοτικής αίθουσας, δημιουργείται ένας ευρύτερος χώρος ο οποίος χρησιμεύει είτε σαν σχολικό προαύλιο είτε σαν χώρος εκδηλώσεων», μας ξεναγεί ο κ. Παπαδανιήλ. «Σε συνδυασμό, δε, με το παρακείμενο, δημοτικό πάρκο, γίνεται ένα μέρος συγκέντρωσης και αναψυχής των κατοίκων». «Μια από τις προτεραιότητες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης του κτιρίου είναι να μπορεί το παιδί να αντιλαμβάνεται τον χώρο στις τρεις διαστάσεις του», συνεχίζει ο κ. Δημητριάδης. «Και αυτό επιτυγχάνεται με πλούσια οπτική επαφή τόσο μεταξύ των χώρων στο εσωτερικό του κτιρίου, όσο και μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων».
Οι τάξεις (τέσσερις ανά όροφο) επικοινωνούν μεταξύ τους δίνοντας τη δυνατότητα στους δασκάλους να πραγματοποιούν από κοινού διδασκαλία εφόσον το επιθυμούν. Επίσης, υπάρχει βεράντα σε όλο το μήκος του κτιρίου που επιτρέπει μαθήματα σε ανοιχτό χώρο. Οι εγκατάστασεις θέρμανσης και αερισμού είναι βασισμένες στη λογική της εξοικονόμησης ενέργειας. «Αυτό επέτρεψε, μας λένε οι αρχιτέκτονες, να μειωθούν στο ήμισυ οι διαστάσεις των θερμαντικών σωμάτων και να ελαττωθεί σημαντικά η ενεργειακή κατανάλωση, πράγμα το οποίο αποτελούσε επίσης μία από τις προτεραιότητες κατά τον σχεδιασμό του κτιρίου».
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΕΡΗ
Ο Φώτης Μπερής είναι διευθυντής της Αιματολογικής Κλινικής και των Εργαστηρίων Ερευναςτου Νοσοκομείου της Γενεύης από το 1995, επίσης και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου. Πρόσφατα τιμήθηκε με το μετάλλιο του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.Μας υποδέχθηκε με τη σύζυγό του Μαρία, το γιο του Νίκο και τις κόρες τους, Ιλεάννα και Μαρία - Χριστίνα.
«Θέλουμε οι κόρες μας να αποκτήσουν συνείδηση ελληνική»
Η Μαρία έφτιαξε σούπα με γαρίδες και ένα εξαιρετικό ψάρι. Για επιδόρπιο, μάνγκο παγωτό. Τα κορίτσια βοηθούν τη μητέρα τους στο σερβίρισμα και ο «πατερούλης», όπως εκείνη τον αποκαλεί, επιμελείται το κρασί. Ο Φώτης Μπερής, ο αιματολόγος της Γενεύης που «σώζει ζωές» κατά τα λεγόμενα όλων, είναι ένας εμφανώς καλλιεργημένος άνθρωπος, που μιλάει σιγά κι επιστημονικά αλλά κάθε τόσο, έχει να σου κάνει μια παρατήρηση ζωής, που δεν την περιμένεις.
Κρατάει στο σπίτι του τη «Κόρη των Αθηνών» του Βάσου Φαληρέα, έργο που είχε ο πατέρας του στο ιατρείο του και το χάρισε σ' εκείνον, όταν τα πράγματα έδειχναν πια ότι ο γιος του θα παραμείνει στη Γενεύη.
Αθήνα 1975. Η χούντα μόλις έχει πέσει και η ελβετική κυβέρνηση -κάτι σαν δώρο στην ταλαιπωρημένη Ελλάδα- προκηρύσσει τρεις υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές. Ο νεαρός Φώτης, τελειόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας, συμπληρώνει το έντυπο στην πρεσβεία. Η υποτροφία που θα κερδίσει θα τον φέρει στην Ελβετία, ανοίγοντας το μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του.
Την ίδια περίπου εποχή, σε μια διαφορετική σελίδα, εγγράφεται η εξής ιστορία: ο πρόεδρος τότε Εφετών Ελλάδας Βασίλης Κίντζιος -φίλος του Καζαντζάκη, του Σικελιανού, του Γεωργίου Παπανδρέου- δεν δέχεται να δικάσει τη χούντα, από την οποία καταδιώχθηκε, γιατί δηλώνει ότι «δεν θα είναι αμερόληπτος» και τη θέση του παίρνει ο δικαστής και φίλος του, Γιάννης Ντεγιάννης. Η Μαρία, κόρη του Κίντζιου, φεύγει για σπουδές στο Λονδίνο. «Ο πατέρας μου είχε συμβάλει στη δικτύωση της αντιστασιακής οργάνωσης του ΠΑΚ κατά τη διάρκεια της χούντας. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια με έντονη ελληνική συνείδηση. Και θέλω τα παιδιά μου να την αποκτήσουν επίσης».
Η Ιλεάννα και η Μαρία - Χριστίνα, οι κόρες τους, παρακολουθούν ανελλιπώς μαθήματα στο ελληνικό σχολείο κάθε Τετάρτη απόγευμα, το μόνο που δεν λειτουργεί το ελβετικό σχολείο, χάνοντας συναντήσεις με φίλους, γενέθλια, κινηματογράφο, σπορ... «Δίχως άλλο, ζουν και μορφώνονται στο ελβετικό περιβάλλον, όμως στο σπίτι τους βιώνουν την ελληνικότητα των γονιών τους. Δεν παραλείψαμε ποτέ τα έθιμά μας, δεν περιορίσαμε ούτε μια στιγμή τις αναφορές μας στα ελληνικά πράγματα. Κι επειδή η γλώσσα επικοινωνίας είναι η γλώσσα η ψυχολογική, θέλω τα κορίτσια μας, τη στιγμή που τις βαραίνει κάτι, να το εκφράζουν στην ελληνική γλώσσα», λέει η Μαρία, που άφησε τη θέση της στον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας για να δώσει προτεραιότητα στις κόρες της. Την ίδια ώρα, ο σύζυγός της εκδίδει στην Ευρώπη το αμερικανικό περιοδικό έρευνας Seminars in Hematology, διευθύνει το Ιδρυμα Peter Anton & Anna Katharina Miescher για την Ερευνα στην Αιματολογία και παραμένει στην αιχμή της διεθνούς αιματολογικής έρευνας. «Τα τελευταία νέα από την έρευνά μας έχουν να κάνουν με τα νοσήματα της αιμοσφαιρίνης, που μαστίζουν την Ελλάδα», λέει. «Ούτε στην Ελβετία δεν υπήρχε εργαστήριο σαν αυτό που ίδρυσα εδώ, στη Γενεύη, για τις αιμοσφαιρινοπάθειες. Τότε έφυγα ένα διάστημα στην Αμερική, όπου ασχολήθηκα με τη μοριακή βιολογία σε μια προσπάθεια προγενετικής διαγνώσεώς του. Φιλοδοξούμε να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα θεραπεύουμε τη νόσο με ένα χαπάκι».
--------------------------------------------------------------------------------
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΛΤΗΣ
Κοσμήτορας του Πανεπιστημίου της Λωζάννης, ερευνητής στον τομέα της Οπτικής
« «Χωρέσαμε» εκατοντάδες μικροσκόπια σ' ένα τσιπάκι!»
Καθισμένοι στο «Βeau Rivage», από τα παλαιότερα ξενοδοχεία (1865) της πόλης, συζητάμε με τον Ελληνα καθηγητή Δημήτρη Ψάλτη για τη συμβολή του σε μια ασύλληπτη κατάκτηση: ένα ολόκληρο βιοχημικό εργαστήριο χώρεσε σε ένα τσιπάκι! «Και τώρα δημιουργούμε μικροσκόπια και φασματοσκόπια λέιζερ μέσα στο ίδιο τσιπάκι. Δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, αλλά ήδη όλες οι διάσημες εταιρείες του χώρου, μας πλησιάζουν για να το αγοράσουν».
Η Οπτική είναι ένας τομέας με καταπληκτική δυναμική που ανοίγει νέες προοπτικές ακόμη και στην αντιμετώπιση σοβαρότατων ασθενειών. «Οι φυσικοί και οι μηχανικοί θέλουν να καταλάβουν πώς δουλεύει ο κόσμος. Οι βιολόγοι θέλουν να μάθουν πώς δουλεύει η ζωή. Εμείς παίρνουμε αυτό που ήδη ξέρουν οι φυσικοί και οι βιολόγοι για να φτιάξουμε κάτι καινούργιο» λέει ο Δημήτρης Ψάλτης. Ο ίδιος μετράει 27 χρόνια διδασκαλίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, το ξακουστό Caltech, ως ηλεκτρολόγος - μηχανολόγος ειδικευμένος στην Οπτική (ήταν οι μεταπτυχιακές του σπουδές), σημαντικές έρευνες στο Carnegie-Melon University (1974 - 1980) και πάνω από 400 δημοσιεύσεις. Ωστόσο, κάποτε, η διάλεξη ενός διάσημου επιστήμονα και κατοπινού του φίλου, του Τζον Χόπφιλντ, άλλαξε την τροχιά της καριέρας του. «Οταν άκουσα τον Χόπφιλντ να μιλάει για το πώς θα συσχετίσουμε και θα ολοκληρώσουμε τις μνήμες που έχουμε, φτιάχνοντας υπολογιστές που να βασίζονται στο μοντέλο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου, εντυπωσιάστηκα. Αλλαξα κατεύθυνση και για μια δεκαετία ασχολήθηκα ερευνητικά με τους υπολογιστές, τις μνήμες, την ολογραφία και βέβαια την Οπτική. Πρόσφατα πετύχαμε να «συμπιέσουμε» ένα μικροσκόπιο σε ένα τσιπάκι. Σε αυτό βάζεις τα κύτταρα που θέλεις να αναλύσεις. Καθώς περνούν μέσα από τη συσκευή, παράγουν μια εικόνα που αυτόματα προβάλλεται στο κομπιούτερ». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, εκεί που για μια ανάλυση θα χρειάζονταν εκατοντάδες μικροσκόπια, η διαδικασία να γίνεται πολύ πιο φθηνή και γρήγορη.
Ένας επιστήμονας, κατά τον Ελληνα ερευνητή, νιώθει πραγματική ικανοποίηση, όταν δει κάτι που είχε σκεφτεί να δουλεύει. Και τι απαιτεί η έρευνα από τον ίδιο τον επιστήμονα; «Το πάθος. Να μη σκέφτεσαι τίποτε άλλο και να ασχολείσαι μόνο με αυτό, κάτι σαν εμμονή. Το καλό βέβαια με την ακαδημαϊκή καριέρα και την έρευνα είναι ότι η δουλειά σου είναι το χόμπι σου και το χόμπι σου είναι η δουλειά».
--------------------------------------------------------------------------------
ΑΝΑΣTΑΣΙΟΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Διευθυντής Τμήματος Θωρακοχειρουργικής στην Clinique des Grangettes
«Δεν φταίμε εμείς που δεν γυρίσαμε στην Ελλάδα»
Κάποτε, ο Αναστάσιος Σπηλιόπουλος συναντήθηκε με τον αείμνηστο πολιτικό Θανάση Κανελλόπουλο, όταν ο τελευταίος είχε μεταβεί στη Γενεύη για λόγους ιατρικούς. «Ηταν ένας πανέξυπνος άνθρωπος, που μιλούσε πολλές γλώσσες», θυμάται ο ίδιος. «Με ρώτησε, λοιπόν, γιατί δεν επιστρέφω στη χώρα μας; Και τότε, του απάντησα: «Μήπως φταίτε εσείς οι πολιτικοί που δεν γυρίσαμε ποτέ στην Ελλάδα; Εγώ δεν ήθελα να μείνω υποχρεωτικά εδώ, αλλά μου προσέφεραν αυτό που κανείς δεν μου πρότεινε στη χώρα μου, παρά τις προσπάθειες που έκανα... Ξέρετε, στα 30 μου, ήμουν ήδη υπεύθυνος του τομέα μεταμοσχεύσεως νεφρών στο Νοσοκομείο της Γενεύης και στα 37 μου ανέπτυξα για πρώτη φορά στην Ελβετία το Πρόγραμμα Μεταμοσχεύσεως Πνευμόνων».
Ο καθηγητής, που όταν έκανε το διδακτορικό του στο Μονπελιέ ήταν δεν ήταν 24 ετών, συνταξιοδοτήθηκε πριν από δύο χρόνια, μετά μία τριακονταετία από το Νοσοκομείο της Γενεύης, όπου διετέλεσε διευθυντής της Θωρακοχειρουργικής. Ακόμη χειρουργεί εκεί, τα δύσκολα περιστατικά. Στο ενεργητικό του, έχει 500 μεταμοσχεύσεις νεφρών και 147 μεταμοσχεύσεις πνευμόνων, με αρχική εκείνη το 1993, όταν ήταν διευθυντής της Πανεπιστημιακής Κλινικής. «Εχω περάσει περισσότερες ώρες στο χειρουργείο, παρά στο κρεβάτι μου…».
--------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Διευθυντής των τμημάτων Ψυχιατρικής και Γηριατρικής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης, καθηγητής της Ψυχιατρικής στα Πανεπιστήμια Γενεύης και Λωζάννης
Ο Ελληνας που ψυχαναλύει τους Ελβετούς
Με περγαμηνές από τις ΗΠΑ και το Λονδίνο, έχοντας τελειώσει την Ιατρική της Αθήνας, πρωτοήλθε το '89 στην Ελβετία για να κάνει ένα μέρος της ειδικότητάς του. Eζησε δύο χρόνια στο Παρίσι και επέστρεψε μόνιμα στη Γενεύη το 1996. Με την ειδικότητα του ψυχιάτρου και ψυχοθεραπευτή, με προσανατολισμό στις γεροντικές άνοιες, θα μας δώσει μια φράση-κλειδί για την κατανομή των κακών και καλών αναμνήσεων: «Η νευροβιολογία ενδιαφερόταν έως τώρα για την απώλεια μνήμης, τα τελευταία χρόνια όμως υπάρχει ερευνητικό ενδιαφέρον για τη νευροβιολογία της λήθης. Ξέρουμε πια ότι το να ξεχάσει κανείς είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, αναγκαίο για να μπορέσει να επιβιώσει». Ο 43χρονος καθηγητής της Ψυχιατρικής τιμήθηκε φέτος με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα. «Η δουλειά του ψυχοθεραπευτή», λέει «δεν είναι ούτε να δίνει κατευθύνσεις που απλώς και μόνο θα ενισχύσουν το «εγώ» του άλλου ούτε να έχει ρόλο ιερέα, θέτοντας απαγορεύσεις αλλά να βρίσκεται κοντά στον ασθενή, να ακολουθεί τα βήματά του, να καταλαβαίνει ακριβώς τι του συμβαίνει και να του δίνει ένα βλέμμα από έξω, για ό,τι εκείνος ζει - σε ένα πλαίσιο προστασίας και εμπιστοσύνης.
--------------------------------------------------------------------------------
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ
Διευθυντής στο Οφθαλμολογικό Κέντρο Jules Gonin της Λωζάννης. Τιμήθηκε φέτος από την ελληνική πολιτεία με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα
Διευθύνει τη μεγαλύτερη οφθαλμολογική κλινική της Ελβετίας, μία από τις λίγες στον κόσμο που ειδικεύονται στην οφθαλμολογική ογκολογία, και βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας της γενετικής οφθαλμολογίας. «Σκοπός μας είναι να παρέμβουμε στα πάσχοντα γονίδια ώστε να αντιμετωπίσουμε κληρονομικής φύσεως οφθαλμολογικές παθήσεις. Τα εργαστήριά μας είναι από τα πλέον προηγμένα στην Ευρώπη», λέει ο Λεωνίδας Ζωγράφος.
Γεννημένος στην Κωσταντινούπολη, σπούδασε στην Αθήνα και έκανε την ειδικότητά του στη Λωζάννη. «Ηρθα για μια τετραετία και αφού τελείωσα είπα να καθίσω λίγο ακόμα. Αυτός ο... παραπανίσιος χρόνος συνεχίζει έως σήμερα, τριάντα χρόνια» ! Σεμνότατος άνθρωπος, ολιγόλογος, «Ελληνας της διασποράς», όπως αυτοπροσδιορίζεται: «Οι Κωσταντινουπολίτες, οι Αλεξανδρινοί, οι προερχόμενοι από την Οδησσό, οι παλιοί Σμυρνιοί, όλοι οι Ελληνες που κατάγονταν από τις κοσμοπολίτικες πρωτεύουσες της Ανατολής, έχουμε τα ίδια χαρακτηριστικά. Μια μειονότητα που συνυπήρχε με άλλες μειονότητες και έφτιαξε ένα τρόπο ζωής, που μας επέτρεπε να «επιπλεύσουμε» »...
--------------------------------------------------------------------------------
ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΣΕΣΜΕΛΗΣ
Επικεφαλής της Επιστημονικής Ομάδας για τους Ανιχνευτές στο CERN και Σύμβουλος του διευθυντή του CERN για θέματα διεθνών σχέσεων
«Η ελληνικότητα είναι έμπνευση»
Είναι από τους τυχερούς, που με τα εργαλεία της επιστήμης διερευνούν τα μυστικά του σύμπαντος. «Προσπαθούμε να καταλάβουμε το σύμπαν και αυτό ανήκει σε όλους, όχι μόνο σ' εμάς τους φυσικούς», μας λέει. Η ομάδα που ο ίδιος διευθύνει, σχεδιάζει και κατασκευάζει τις «Ζώνες Πειραμάτων» εκεί ακριβώς που γίνονται τα μεγάλα πειράματα με τους ανιχνευτές γύρω από τον Επιταχυντή. Διεθνούς εμβέλειας επιστήμονας, ανήκει στους εκλεκτούς της έρευνας που πρώτοι θα μάθουν εάν υπάρχει ή όχι το λεγόμενο «σωματίδιο του Θεού», το σωματίδιο Higgs, που θα δώσει απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αυστραλία, ο Μανώλης Τσεσμελής έφτασε στην Ελβετία το '89 σαν φοιτητής και το '93 εντάχθηκε στο μόνιμο επιστημονικό προσωπικό του CERN, ανήκοντας στο 10% των φυσικών του Κέντρου, καθώς οι υπόλοιποι είναι μηχανικοί, τεχνικοί, διοικητικοί - 2.600 στο σύνολό τους και 9.000 συνεργάτες από όλο τον κόσμο. «Οταν φέρνω φοιτητές εδώ, τους λέω να αφήσουν τα διαβατήριά τους στην είσοδο, να ξεχάσουν δηλαδή από πού προέρχονται και να δουλέψουν όλοι μαζί γιατί υπάρχει ο κοινός σκοπός της επιστήμης».
Μπορεί στην επιστημονική έρευνα τα διαβατήρια να μένουν στην... είσοδο, ο Μανώλης Τσεσμελής, όμως, θυμάται τους γονείς του να λένε πάντα: «πρώτα απ' όλα είσαι Ελληνας». «Οπου και να πηγαίνω νιώθω Ελληνας - το βλέπω σε ό,τι κάνω, σε ό,τι σκέφτομαι, έχω τα γνωρίσματα του Ελληνα». Και τι σημαίνει αυτό; «Οτι έχω, πέρα από την κουλτούρα, έναν τρόπο να συμπεριφέρομαι. Οτι θέλω να βοηθάω τους άλλους. Δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη «φιλότιμο» δεν υπάρχει στα Aγγλικά. Η ελληνικότητα για μένα είναι έμπνευση».
--------------------------------------------------------------------------------
ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ANTΩΝΑΡΑΚΗΣ
Διευθυντής του τμήματος Γενετικής στο Νοσοκομείο της Γενεύης, καθηγητής της Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης
Ο «χαρτογράφος» του DNA
«Xαρτογραφεί» τη ζωή, σε ένα από τα κορυφαία εργαστήρια Γενετικής της Ευρώπης. Διαθέτει την αυτοπεποίθηση του σημαντικού επιστήμονα, τη διορατικότητα του χαρισματικού ανθρώπου και τη γενναιοδωρία εκείνου που αντιλαμβάνεται τη ζωή με φιλοσοφημένο τρόπο. Ο δρ Στυλιανός Αντωναράκης είναι ο ερευνητής που χαρτογράφησε το χρωμόσωμα 21 (υπεύθυνο για το σύνδρομο Down), που συνέβαλε στην ανάγνωση του DNA του χρωμοσώματος και κλωνοποίησε το μεγαλύτερο μέρος των γονιδίων του. Με λίγα λόγια, το «διάβασμα» του χρωμοσώματος 21 (που είναι το 1% του γονιδιώματος, με 30 εκατομμύρια γράμματα) συντονίστηκε από τον Ελληνα ερευνητή, αποτελώντας μέρος του διεθνούς Genome Project, το οποίο άρχισε το 1990, διαρκώντας 14 χρόνια και κοστίζοντας 3 δισ. ευρώ.
Το εργαστήριο του Ελληνα επιστήμονα, στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, χρηματοδοτείται περίπου με τρία εκατομμύρια ευρώ το χρόνο από το Εθνικό Συμβούλιο της Ερευνας στην Ελβετία, από την Ευρωπαϊκή Ενωση και από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Υγείας (ΝΙΗ). Ο διεθνούς φήμης γενετιστής παρατηρεί τις γονιδιακές όψεις της ζωής, όπως την ακατέργαστη επιφάνεια ενός κρυστάλλου. Και μπορεί να διαβλέπει -σαν σύγχρονος περίπου... μάγος- τη φυσική πορεία ενός ανθρώπου. «Ο γενετιστής ανοίγει ένα παράθυρο στη ζωή σας, που εσείς ποτέ δεν φανταστήκατε, και η πράξη αυτή τον καθιστά γνώστη… κατά τι παραπάνω της ζωής σας, από εσάς…»
Η εντυπωσιακή αφοσίωσή του στην επιστήμη του και την έρευνα, πάντως, δεν έχει επηρεάσει την πολύτιμη σχέση του με την οικογένειά του - τη σύντροφο της ζωής του καθηγήτρια Γρηγορία Αντωναράκη και τα τέσσερα παιδιά του.
ΠΑΤΗΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΕΤΣΗΣ
O θεματοφύλακας της φαναριώτικης παράδοσης
Στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, ο Μ. Πρωτοπρεσβύτερος δρ Γεώργιος Τσέτσης, ήταν ο τρίτος κατά σειράν αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μετά τον Μητροπολίτη Μελίτης Ιάκωβο και τον Επίσκοπο Μελόης Αιμιλιανό, τον οποίο διαδέχθηκε το 1985. Προσωπικότητα έντονη, με σύγχρονη σκέψη και σημαντικό θεολογικό έργο, έμεινε 15 χρόνια στο Συμβούλιο. Στην ενορία της Μητρόπολης Ελβετίας όποιον κι αν ρωτήσεις σήμερα, θα τον αποκαλέσει «πνευματικό πατέρα του».
Σε μια φιλική συζήτηση, και στην αναφορά της πολύπτυχης δραστηριότητας του κ. Σπύρου Λάτση, ως αντιπρόεδρου στο Δ.Σ. του Ορθόδοξου Κέντρου, το όνομα του πατήρ Γεώργιου, ακούστηκε πάλι, ως «δασκάλου» με σημαντική πνευματική επιρροή στον Ελληνα επιχειρηματία. Ο ίδιος τι απαντά σε αυτό; «Δεν ξέρω, ποιοι το ανέφεραν, καλοσύνη τους, αλλά δεν θα το σχολιάσω. Ο κύριος Λάτσης είναι αξιόλογη προσωπικότητα, αγαπά την Εκκλησία. Δεν ανήκει στην κατηγορία του κλασικού θρησκευόμενου αλλά είναι με άλλον τρόπο, πολύ κοντά στην Εκκλησία: την ενισχύει, την βοηθάει πρακτικά. Αυτό που κάνει μέσω της συζύγου του, Δωροθέας, με το Φιλανθρωπικό Ιδρυμα, είναι έργο ζωής που δεν πράττει κανείς εύκολα - μόνο στην Αμερική μπορείς να δεις τέτοιου είδους γενναιοδωρία».
Η κοινωνία των Ελλήνων της Γενεύης διατηρεί, για τον πατέρα Γεώργιο, τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, ακόμη και στον χώρο της Εκκλησίας. «…και στον τρόπο των εκδηλώσεών τους στον εκκλησιαστικό χώρο - η ησυχία, η τάξη, ο σεβασμός, η λειτουργία, η ψαλμωδία, η όλη κοινοτική ζωή διαφέρει κατά πολύ από μια κλασική ενορία της διασποράς. Ισως συντείνει σε αυτό ότι ο Ναός είναι Πατριαρχικό Σταυροπήγιο, ανήκει δηλαδή απευθείας στο Πατριαρχείο, εκφράζει κάτι άλλο. Η Μεγάλη Εβδομάδα εδώ είναι ανεπανάληπτη».
Με το Οικουμενικό Πατριαρχείο το κανάλι επικοινωνίας είναι ανοιχτό επί 24ώρου βάσεως και ο π. Γεώργιος θεωρείται «θεματοφύλακας της φαναριώτικης παράδοσης». «Στο Φανάρι εκλείπουν οι φανφαρονισμοί και οι πολλές επιδείξεις», λέει ο ίδιος. «Ο φαναριωτισμός είναι τρόπος ζωής, τρόπος υπάρξεως και συμπεριφοράς. Είναι μια σχολή»...
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΙΜΟΠΟΥΛΟΣ
Ενας Ελληνας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών
Αναπληρωτής γενικός γραμματέας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών είναι η θεσμική θέση που κατέχει ο Γεώργιος Λαιμόπουλος, από το 1999, στον Διεθνή Οργανισμό που αντιπροσωπεύει 350 Εκκλησίες (προτεσταντικές, αγγλικανικές, ορθόδοξες και αρχαίες ανατολικές) και 600 εκατ. πιστούς.
Ηρθε στην Ελβετία το 1973 για μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Bossey και στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Ανήκει στη γενιά των Κωνσταντινουπολιτών που έζησαν τον επίλογο της Σχολής της Χάλκης και η ζωή τους διαμορφώθηκε σε απόλυτη συνάφεια με την Οικουμενικότητα του Πατριαρχείου. Με σημαντικότερο καθήκον του τον διαθρησκευτικό διάλογο, ο διακεκριμένος θεολόγος ζει μόνιμα στη Γενεύη με την οικογένειά του, τη γυναίκα του Δέσποινα -το γένος Κοβούσογλου- καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας και στέλεχος του Κολεγίου Madame de Stael και τους δύο γιους του Χαραλάμπη (1986) και Αλέξανδρο (1989), που γεννήθηκαν στην Ελβετία και σήμερα είναι φοιτητές.
--------------------------------------------------------------------------------
ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΤΗΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ
«Σε 23 χρόνια έχουμε μοιράσει 2.100.000 φράγκα»
Το Ορθόδοξο Φιλανθρωπικό Ιδρυμα, που δημιουργήθηκε το 1984 από τον τότε Μητροπολίτη Ελβετίας Δαμασκηνό και σήμερα είναι υπό την αιγίδα του διαδόχου του, κ. Ιερεμία, καλύπτει τις ανάγκες των Ορθοδόξων της Ελβετίας, ανεξαρτήτως εθνικότητας. «Είναι ένας οργανισμός, του οποίου η σύνθεση αντανακλά την υπερεθνική ταυτότητα της Ιεράς Μητρόπολης Ελβετίας. Στην αρχή μάλιστα, οι πρώτες αιτήσεις που είχαμε, στην πλειοψηφία τους δεν ήταν Ελληνες, αλλά Ορθόδοξοι, από ανατολικές χώρες - μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε μόνο για τη Γενεύη, αλλά για όλη την Ελβετία. Εχουμε περιπτώσεις από Γερμανο-Ελβετία, παιδιά μεταναστών εργατών που μένουν μόνα τους και αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Πέρα όμως από το οικονομικό, προσπαθούμε να τους δώσουμε και ψυχολογική υποστήριξη», λέει η γραμματέας του Ιδρύματος Γιούλα Θεοφιλίδου.
Τα έσοδα του ιδρύματος προέρχονται από ένα soiree de gala που διοργανώνει κάθε δύο χρόνια. «Το Πάσχα στέλνουμε, επίσης, σε όλους τους Ορθοδόξους της Ελβετίας ένα φακελάκι μπογιά και ο καθένας δίνει ό,τι νομίζει. Αυτό αποδίδει περίπου 15 - 20 χιλιάδες φράγκα. Στον 15ο χορό μας μαζέψαμε 410 χιλιάδες φράγκα. Συνολικά στα 23 χρόνια μας έχουμε μοιράσει δύο εκατομμύρια εκατό χιλιάδες φράγκα», συμπληρώνει η ταμίας Γεωργία Βατσικούρα.
Το σημαντικό έργο του Ιδρύματος απευθύνεται στους αδύναμους - ηλικιωμένους, άνεργους, φοιτητές, οικογένειες που έχουν ανάγκη. Ο τρόπος λειτουργίας του, με μια αμεσότητα στις καταστάσεις, πιο προσωπικά και όχι γραφειοκρατικά, το καθιστά ένα καταφύγιο, εκεί που η επίσημη κρατική αρωγή απουσιάζει. Γι' αυτό, κοινωνικές υπηρεσίες διαφόρων Καντονιών απευθύνονται για την αντιμετώπιση μεμονωμένων περιπτώσεων. «Η αλληλεγγύη σας είναι πολύτιμη για όλες αυτές τις ορθόδοξες οικογένειες», σημειώνει στο έντυπο του Ιδρύματος η πρόεδρος Δωροθέα Λάτση «οι οποίες ευρισκόμενες σε αδιέξοδο ενισχύθηκαν ηθικώς και οικονομικώς από το Ιδρυμά μας».
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΟΥΡΑΠΑΣ
Αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης της Procter & Gamble, κλάδος προϊόντων οικιακού καθαρισμού
«Η Γενεύη είναι καταπληκτική για την οικογένεια»
Πολυταξιδεμένος (τις μισές εργάσιμες μέρες του χρόνου κινείται μεταξύ Ευρώπης, Αμερικής και Ιαπωνίας) είναι ο Γ. Τσουραπάς. Κατά κάποιο τρόπο… «μπαίνει» καθημερινά και στο σπίτι μας μέσω των προϊόντων της εταιρείας που διεθνώς εκπροσωπεί. Κάποια από αυτά έχουν πίσω τους ιστορία δεκαετιών, καθώς η αμερικάνικη αυτή εταιρεία δημιουργήθηκε στο Σινσινάτι πριν από 180 χρόνια.
Χημικός μηχανικός, με μεταπτυχιακές σπουδές, ο Ελληνας επιστήμονας πέρασε στην όχθη του management μετά την εμπειρία του στο τμήμα παραγωγής. «Η φιλοσοφία μιας εταιρείας καταναλωτικών προϊόντων που είναι πρώτη στον κόσμο ως προς το ανθρώπινο δυναμικό της, είναι ότι όλοι ξεκινούν από το χαμηλό επίπεδο και εξελίσσονται», λέει. Από την Αθήνα έφυγε ως γενικός διευθυντής της Procter στην Ελλάδα και στα μέσα της δεκαετίας του '90 παρέμεινε τρία χρόνια στα ερευνητικά κέντρα της εταιρείας στις Βρυξέλλες, ως διευθυντής μάρκετινγκ για τα απορρυπαντικά στην Ευρώπη. Στην Ελβετία ήρθε πριν από δύο χρόνια, έχοντας ήδη 21 χρόνια εμπειρίας στην εταιρεία. «Η λογική της Procter είναι ότι κάθε στέλεχος που προσδοκά να ανέβει, πρέπει να έχει διαφορετικές εμπειρίες είτε από διάφορες χώρες είτε από την ανάπτυξη διαφόρων προϊόντων, την καινοτομία, τη διαφήμιση, την ανάπτυξη της εικόνας του προϊόντος».
Πώς του φαίνεται η καθημερινή ζωή στη Γενεύη; «Η πόλη διευκολύνει αυτούς που ταξιδεύουν γιατί είναι μικρή και το αεροδρόμιο εύκολα προσβάσιμο. Επίσης, είναι καταπληκτικό μέρος για την οικογένεια, (είναι παντρεμένος με την Kάκια) τα παιδιά είναι ευτυχισμένα γιατί υπάρχουν ιδανικές συνθήκες περιβάλλοντος και εκπαίδευσης».
--------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΡΙΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ
Αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης της Procter & Gamble
«Οι Ελληνες στο εξωτερικό ζουν για να δουλεύουν»
Είναι ο άνθρωπος που κινεί στην αγορά της Ευρώπης ένα από τα δημοφιλέστερα προϊόντα: τα Pampers! Αντιπρόεδρος Δυτικής Ευρώπης στην Procter & Gamble, με έδρα τη Γενεύη, ο Πάρις Καφαντάρης είναι υπεύθυνος για τη στρατηγική και την οργάνωση μιας πολυεθνικής που βρίσκεται σε 120 κράτη με δημοφιλή προϊόντα όπως Crest, Pantene, Ariel. «Είναι μια εταιρεία που πιστεύει στην καινοτομία και στο να προσφέρει στον καταναλωτή μία αξία που να αξίζει τα λεφτά της», λέει ο ίδιος.
Μεγάλωσε στον Καναδά έως τα 14 χρόνια του, «που ο πατέρας μας έφερε στην Ελλάδα». Πήγε σχολείο στο ACS, έπαιζε μπάσκετ και παραλίγο να σπουδάσει Ιατρική στο Mc Gill όπου είχε γίνει δεκτός. Τον κέρδισε τελικά ο αθλητισμός και στη συνέχεια οι business. Το '85 μπήκε στην Procter και ξεκίνησε σταδιοδρομία ανόδου και μετακινήσεων - Ελλάδα, Ιταλία, πίσω στην Ελλάδα όπου παντρεύτηκε τη σύζυγό του Σοφία, στη συνέχεια στην Αγγλία. Το '98 ανέλαβε γενικός διευθυντής της Procter στην Ελλάδα και ένα χρόνο μετά τα κεντρικά ευρωπαϊκά γραφεία της εταιρείας στην Ελβετία. «Στην Ελλάδα ήμουν χαρούμενος, αλλά θεωρώ ότι δεν ήταν λάθος απόφαση, γιατί εδώ ζούμε πολύ καλά». Και δεν είναι... μόνοι. «Στην εταιρεία εργάζονται αρκετοί Ελληνες. Ετσι έχουμε έναν ωραίο κοινωνικό κύκλο. Η Γενεύη έχει επίσης μεγάλη και ποιοτική κοινότητα Ελλήνων. Τα σχολεία είναι πολύ καλά· τα παιδιά μας είναι 11 και 9 χρόνων και μιλάνε σχεδόν τρεις γλώσσες. Η ζωή είναι ήρεμη. Πάντως, η διασκέδαση που υπάρχει στην Ελλάδα, ούτε κατά διάνοια δεν υπάρχει εδώ κι αυτό μας λείπει. Οι Ελληνες στο εξωτερικό ζουν για να δουλεύουν. Οι έξοδοί μας είναι… από σπίτι σε σπίτι, σε εστιατόρια -που όσο κι αν ακούγεται περίεργο, τα ωραία κλείνουν το Σαββατοκύριακο!- ή σε κάποιο κλαμπ.»
Oλα αυτά έχουν, όμως, ημερομηνία λήξεως. «Οταν τα παιδιά φύγουνε για τα πανεπιστήμια, θα τα μαζέψουμε κι εμείς για την Ελλάδα» !
ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΙΜΟΣ
Διευθυντής Tομέα Παραγώγων επενδυτικής τράπεζας του ομίλου Rothschild
«Oι Eλβετοί έχουν έντονη την αίσθηση του καθήκοντος»
Hρθε στην Ελβετία 19 χρόνων για να κάνει επέμβαση στο πόδι και ο γιος του γείτονά του τον έκανε να γνωρίσει το πανεπιστήμιο της Λωζάννης. Εκεί ο Κώστας Λαιμός σπούδασε οικονομικά και στη συνέχεια δούλεψε για ένα χρόνο στη Γενεύη στον Ομιλο Rothschild. «Είμαι διευθυντής στον Tομέα των Παραγώγων που είναι ένα μέσο κάλυψης χρηματοοικονομικών κινδύνων - ο ελληνικός όρος είναι «αντιστάθμιση χρηματοοικονομικών κινδύνων» και είναι ένας τομέας που χρειάζεται αρκετά μαθηματικά».
Tο μεταπτυχιακό που έκανε αποδείχθηκε «κλειδί» για την είσοδό του στο Group Rothscild. «Δεν υπήρχαν πολλοί με αυτή την εξειδίκευση. Το '95 που ξεκίνησα, τα πράγματα ήταν δυσκολότερα απ' ό,τι σήμερα. Τότε, όταν ήσουν ξένος, χρειαζόταν να αποδείξεις ότι είσαι ικανός για μια θέση εργασίας και διαθέτεις τα αντίστοιχα προσόντα».
Σήμερα, είναι ο μοναδικός Ελληνας στο επίπεδο της επενδυτικής τράπεζας. «Η τράπεζα ανήκει στο Group Rothschild. Είναι το LCF Rothscild, το οποίο έχει παρουσία σε όλη την Ευρώπη, στη Ν. Αμερική και σε Ασία - Κίνα, την Ταϊβάν και το Χονγκ - Κονγκ. Τη συγκεκριμένη εταιρεία τη δημιούργησε το 1989 ο πατέρας Rothischild για τον γιο του Benjamin στον καινούργιο τότε τομέα των Παραγώγων. Ετσι, ο γιος Rothischild ήταν καθημερινά μαζί μας έως το '98, εκπαιδευόταν κατά κάποιον τρόπο κι ο ίδιος, όντας διευθύνων».
Πιστεύει ότι δεν είναι μόνο το επίπεδο της επαγγελματικής ζωής καλό στη Γενεύη: «Υπάρχει οργάνωση στην καθημερινότητα. Οι συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες είναι εύκολες, τα σχολεία για τα παιδιά είναι πολύ καλά. Στην Ελλάδα έχουμε διάφορα κλισέ στο μυαλό μας, ότι π.χ. στην Ελβετία κάνουμε σκι και τρώμε σοκολάτες. Στην πραγματικότητα, εδώ οι άνθρωποι δουλεύουν πολύ, κοιμούνται και ξυπνούν νωρίς. Υπάρχει ανεπτυγμένη η αίσθηση του καθήκοντος και λιγότερο η λογική του «έξω καρδιά». Αυτό είναι κάτι που λείπει - το βρίσκουμε όμως πηγαίνοντας στην Ελλάδα».
--------------------------------------------------------------------------------
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ
Διευθυντής Εσωτερικού Ελέγχου EFG Group
«Eδώ το κράτος λειτουργεί «ρολόι». Mέχρις εκνευρισμού!»
Από το γραφείο του στον 8ο όροφο, ο Παναγιώτης Πουρνάρας μας δείχνει το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Γενεύης (σήμερα χώρος τέχνης), ακριβώς απέναντι από το κτίριο του Ομίλου EFG, στο quai du Seujet. Το ΕFG Group, που ανήκει κατά το μεγαλύτερο μέρος στον Σπύρο Λάτση, είναι ο τρίτος σημαντικότερος τραπεζικός οργανισμός στην Ελβετία, και έχει δύο θυγατρικές - την EFG International, που καλύπτει το κομμάτι του Global Private Banking κι έχει παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες και την EFG Eurobank, με παρουσία σε επτά χώρες και 20.000 υπαλλήλους. Ο Παναγιώτης Πουρνάρας, στέλεχος εδώ και εννέα χρόνια, ταξιδεύει το 80% του χρόνου του.
Από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές, ξεκίνησε την καριέρα του σε μια μεγάλη πολυεθνική και στη συνέχεια βρέθηκε στη Γενεύη, από μια… αγγελία! «Την είδα και λέω, δεν το δοκιμάζω; Εστειλα το βιογραφικό μου και βρέθηκα εδώ». Hρθε αρχικά μόνος του και τέσσερα χρόνια μετά, ακολούθησε η γυναίκα του Ρέα με τα δύο παιδιά τους.
Παρατηρεί ότι ο μέσος Ελβετός δεν ζει καλύτερα από τον αντίστοιχο Ελληνα. «Τα σπίτια τους, ας πούμε, δεν έχουν σχέση με τα δικά μας, δεν βρίσκεις ούτε με παρκέ ούτε με γρανίτες… Η ζωή τους έχει την τάξη, την καθαριότητα, την ευγένεια, που δεν έχουμε στην Ελλάδα, αλλά λείπει η ζεστασιά των ανθρώπων. Στο ασανσέρ το πρωί, σου λένε οκτώ φορές «καλημέρα». Στην Ελλάδα δεν θα σου πει μάλλον κανείς. Εάν όμως λιποθυμήσεις μέσα στο ασανσέρ, ο Ελβετός θα σε αφήσει και θα φύγει. Ο Ελληνας θα σε σηκώσει, θα σε πάει στο νοσοκομείο, θα πληρώσει το ταξί… Ετσι εννοώ τις διαφορές». Και οι Ελληνες της Γενεύης; «Συνδετικός κρίκος είναι η Εκκλησία στο Chambesy. Το Πάσχα, κλείνει όλος ο δρόμος, συναντάς τόσους Ελληνες, όσους δεν έχεις ξαναδεί» !
Oσο για το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ελβετίας; «Tόσα χρόνια εδώ, δεν έχω πάει ποτέ σε δημόσια υπηρεσία, με το ταχυδρομείο και τηλεφωνικά διεκπεραιώνεις οτιδήποτε, ούτε τους βλέπεις ούτε σε βλέπουν. Λειτουργεί ρολόι το κράτος. Mέχρις εκνευρισμού καμιά φορά» !
--------------------------------------------------------------------------------
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ ΜΟΛΟΚΟΤΟΥ
Το νήμα της ζωής τους
Ενα «μικρό, μικρότατο» χώρο με παρακάλεσε να «καταλάβει» σ' αυτό το αφιέρωμα ο Μιχάλης Μολοκότος, λίγο μετά τη φωτογράφιση που διέκοψε στην απογευματινή του βόλτα στη λίμνη Leman, με την αγαπημένη του σύζυγο Ελένη. «Αποφάσισα να σας μιλήσω γιατί με προκαλέσατε με τον τρόπο σας και δεν θα ήθελα να χωριστούμε δίχως να σας δώσω αυτό που μου ζητήσατε, όμως, μην απασχολήσετε ιδιαίτερα το γραπτό σας με το παρελθόν….» Από το «παρελθόν» αυτό έμεινε ένα από τα πιο επιτυχημένα σλόγκαν στην ιστορία του ελληνικού εμπορίου ( «Ο καθένας το πλεκτό του / με μαλλιά Μολοκότου» ) και αμέτρητα εργόχειρα καμωμένα με μεράκι, χάρη σε μια οικογενειακή επιχείρηση που, από το 1930 έως το 1992 «ήταν κοντά και υπηρέτησε την Ελληνίδα νοικοκυρά», όπως λέει ο ίδιος.
Ο πατέρας του, δύο φορές πρόσφυγας (από την Ανατολική Θράκη στην Κωνσταντινούπολη και εν συνεχεία στην Αθήνα) ασχολιόταν με το μικρό εμπόριο, «τα ψιλικά». «Στο Παγκράτι στήθηκε μια οικιακή βιοτεχνία το '30 -εγώ ήμουν μόλις ενός έτους- και ύστερα από πολλή προσπάθεια, φτιάξαμε μια μεγαλύτερη μονάδα στις Τρεις Γέφυρες, το '50. Εγώ μπήκα στην εργασία γύρω στο '55, πέρασα στη σκιά του πατέρα αφού τελείωσα τις εγκύκλιες σπουδές μου. Δεν έχω ανωτέρα μόρφωση κατ' αρχήν, αλλά έχω εμπειρία σημαντική και με τη γερμανική μου παιδεία, βοήθησα στην ανάπτυξη της βιομηχανίας μας στη γερμανική αγορά - με την οποία είχε συναλλαγές ο πατέρας. Στο εργοστάσιο, φτάσαμε το μέγιστο των υπαλλήλων το 1980, τότε είχαμε γύρω στους 500 εργαζομένους ».
Το ζητούμενο για τα «Μαλλιά Μολοκότου» ήταν η σταθερή ποιότητα. Οι πρώτες ύλες εισάγονταν από τη Ν. Αφρική, τη Ν. Αμερική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Ενεργό συμμετοχή είχε και η κυρία Ελένη Μολοκότου, που δεν αρκέστηκε στο να φτιάχνει πλεκτά για τα δύο παιδιά τους... «Ασχολήθηκε με το έτοιμο πλεκτό, κάναμε και πολύ πετυχημένες εξαγωγές, αλλά ήρθε ο ωκεανός των ετοίμων ενδυμάτων από την Κίνα και την Ασία και δεν μας επέτρεψε να συνεχίσουμε». Το '92 έκλεισε το εργοστάσιο, «λόγω του άνισου αγώνα της αμοιβής» με τις φθηνές χώρες. «Διότι η κλωστοϋφαντουργία, πρέπει να ξέρετε, είναι εργατοχώρος. Και θέλει καλό προσωπικό. Για να επεξεργαστεί στα διάφορα στάδια της παραγωγής η πρώτη ύλη, απαιτείται μια ευαισθησία στην επιδερμίδα των τριών δακτύλων. Κι αν δεν την είχαν εντελώς, οι εργαζόμενοι, γιατί προέρχονταν εκείνα τα δύσκολα χρόνια από αγροτικές περιοχές και τα χέρια τους ήταν λιγάκι άγρια, με το καιρό μαλάκωναν και την αποκτούσαν. Η μονιμότητα του προσωπικού που είχαμε απέδωσε μέχρι το '92 που αντέξαμε».
Το ζεύγος Μολοκότου ήρθε στη Γενεύη γιατί η μητέρα της Ελένης, εγκατεστημένη εκεί προ πεντηκονταετίας, ήταν σε προχωρημένη ηλικία και «νιώθαμε βαθιά υποχρέωση να είμαστε κοντά της». «Υπήρχε βέβαια εδώ ένα μικρό προγεφύρωμα συγγενικού περιβάλλοντος της πεθεράς μου. Η ίδια εχειρίζετο την γαλλική γλώσσα, αλλά της άρεσε και όλο το σκηνικό εδώ, έτσι έκλεισε τα μάτια της στη Γενεύη. Κι εμείς νιώθουμε ότι η φιλοξενία που μας δίνει αυτός ο τόπος είναι αξιόλογη και το εκτιμάμε. Μας αρέσει η ησυχία, η οργάνωση, ο προκαθορισμένος ρυθμός - έτσι νιώθεις ότι η ζωή δεν έχει πολλά σκαμπανεβάσματα. Η πόλη είναι ήρεμη. Ο καθένας μας ζει στον κόσμο του, με τα βιβλία του, τη μουσική του, το περιβάλλον που έχει δημιουργήσει»...
--------------------------------------------------------------------------------
ΑΤΑΛΑΝΤΗ ΧΑΤΖΗΠΑΤΕΡΑ - MOQUETTE
Ιστορικός Τέχνης, Μέλος του Δ.Σ. του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος
«Με τίποτε δεν ήθελα να ζήσω εδώ. Αλλά...»
Η κόρη του αείμνηστου Γιάννη Χατζηπατέρα -επί 18 χρόνια προέδρου των Ελλήνων εφοπλιστών στο Λονδίνο- θυμάται τον εαυτό της να τον παρακαλάει, σε μία από τις επισκέψεις τους στην Ελβετία για δουλειές: «Οπου θέλετε στον κόσμο να ζήσω... μόνον όχι στη Γενεύη!» Δεν είχε φανταστεί τη συνέχεια...
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Λονδίνο, σπούδασε Αρχαία Ελληνικά και φιλοσοφία στο King's College. Στα 25 της μετακόμισε στον Καναδά, λόγω της δουλειάς του ολλανδοκαναδικής καταγωγής, τραπεζικού το επάγγελμα, συζύγου της Μάικ Μοκέτ. Είχε ήδη αποκτήσει την πρώτη κόρη της Χριστιάνα, η οποία, όταν εγκαταστάθηκαν στη Γενεύη, ήταν 14 ετών και τα αδέλφια της, η Ιλεάνα 13 ετών και ο Τζον Κρίστιαν 10 ετών. Κι επειδή «τρία παιδιά δεν ήταν... αρκετά, αποφάσισα να κάνω κάτι ακόμη», λέει η Αταλάντη. Εκανε λοιπόν μάστερ στην Ιστορία της Τέχνης - παραδίδει μάλιστα και μαθήματα, στο υπέροχο σπίτι - αγροικία της στο προάστιο του Petit Vallon.
Οταν εγκαταστάθηκαν στην Ελβετία, ήταν «ανοιχτή η αγκαλιά» του Συλλόγου Ελληνίδων Κυριών, με πρόεδρό της, τότε, τη Μαρίνα Manghi - έγινε από τις πρώτες της φίλες. «Τότε ζούσε η μεγάλη κυρία Αμαλία Κολοκοτρώνη, η οποία ήταν θεία μου εξ αγχιστείας, με έβαλε αμέσως στην ελληνική παροικία. Μου έλεγε, «τα παιδιά σου πρέπει να πάρουν Ελληνες, να μην πάρουν ξένους». «Μα εγώ πήρα ξένο», της θύμιζα. «Ε! ο Μάικ είναι άλλο…», απαντούσε.
Η ίδια είναι μέλος του Δ.Σ. του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος και συνέβαλε στην ίδρυση στη Γενεύη του παραρτήματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
Eλληνας ωρολογοποιός στην Eλβετία!
Η οικογένειά του είχε παράδοση στην τέχνη της ωρολογοποιίας.
Ο παππούς του ήταν ο κατασκευαστής των ρολογιών Singer στην Πόλη - ως εκ τούτου ο πατέρας του Λέανδρος τον έστειλε για σπουδές ωρολογοποιίας στην Ελβετία. O ίδιος, νεαρός ακόμη, έφτιαξε ρολόγια που βραβεύτηκαν. Oπως εκείνα του '88: το ένα είχε στο καντράν του χαραγμένη τη λίμνη και τον πίδακα της Γενεύης, ενώ 12 μνημεία της πόλης ήταν οι αριθμοί του, και το δεύτερο είχε στο επίκεντρο το κτίριο των Ην. Εθνών! Αργότερα, ασχολήθηκε με το εμπόριο και την εκτίμηση των πολύτιμων λίθων. Συνάντησε αρκετές δυσκολίες να δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση. «Ομως, όταν εργάζεσαι σοβαρά και με επιμονή συνήθως πετυχαίνεις - δεν έχεις κι άλλη επιλογή». Στράφηκε στον τομέα των πολυτίμων λίθων και των κοσμημάτων την εποχή που τα μηχανικά ρολόγια είχαν σημαντική πτώση, γιατί είχαν κυκλοφορήσει τα ηλεκτρονικά. «Τώρα είναι πάλι της μόδας το περίπλοκο μηχανικό ρολόι και το ρολόι-κόσμημα, που ευφυώς οι Ελβετοί προωθούν στην παγκόσμια αγορά.» Ο κ. Γραμματόπουλος μοιράζεται τα μυστικά του πολύτιμου κόσμου των λίθων με τη σύζυγό του Αννα.
--------------------------------------------------------------------------------
ΜAPIA & ΜΑΤΤΕΟ CAMPAGNOLO
H Nαξιώτισσα και ο Bενετσιάνος
Ο Μatteo είναι Βενετσιάνος και Γενοβέζος. Η Μαρία είναι Ελληνίδα, κατάγεται από τη Νάξο - απ' όπου πέρασαν οι Βενετσιάνοι κι έτσι θεωρεί ότι έχει «κοινό τόπο» επικοινωνίας με τον σύντροφό της, με τον οποίο γνωρίστηκαν στην Αθήνα. «Με πήρε... λάφυρο ο Μatteo και με έφερε εδώ το '85. Η μητέρα του είναι αδελφή του Ελβετού νεοελληνιστή Bertrand Bouvier που είναι «sujet apart» («ξεχωριστό κεφάλαιο»)». Σήμερα, οι δυο τους δουλεύουν στο Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας (εκείνος επιμελητής του Νομισματικού Τμήματος και η αρχαιολόγος Μαρία επιστημονική του συνεργάτις), ενώ η κόρη τους διδάσκεται Αρχαία Ελληνικά στο Λύκειο. «Εχω ένα ακαταμάχητο πάθος για την αρχαία Ελλάδα», ομολογεί ο Matteo που σπούδασε φιλοσοφία, ιστορία και λογοτεχνία. Ο πατέρας μου, Ουμπέρτο Καμπανιόλο, ήταν πολιτειολόγος και λάτρης του Πλάτωνα».
--------------------------------------------------------------------------------
Ρεμπέτικα στο πυρηνικό καταφύγιο
Oνόμασαν την κομπανία τους «Ρεμπετεκέ», από τις λέξεις ρεμπέτικο και τεκές. Ο Γρηγόρης Αντωναράκης είναι οδοντίατρος και κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Oρθοδοντική. Παίζει μπαγλαμά.
Ο Νώντας Ξυγαλάς έχει μόλις δημιουργήσει μια εταιρεία που πουλάει οικολογικό χαρτί και ο Ηλίας Russbach εργάζεται για το TSR (Τelevision Suisse Romande). Παίζουν κιθάρα και μπουζούκι, αντίστοιχα.
Eίναι αυτοδίδακτοι και κατά καιρούς δίνουν και συναυλίες, σε ξένο και σε ελληνικό κοινό. «Τα ρεμπέτικα ήταν ένας τρόπος για να έρθουμε σε επαφή με τις ρίζες μας», λέει ο Ηλίας. «Aλλά μάς «έδεσαν» και σαν παρέα. Ολοι μας τα πρωτοακούσαμε από τους γονείς μας. Παίζουμε μόνον τα ''απαγορευμένα'' ρεμπέτικα, γιατί αυτά είναι τα γνήσια».
Οι Ρεμπέτες της Γενεύης έχουν… καλλιτεχνικό στέκι τους ένα πυρηνικό καταφύγιο -το νοίκιασαν σε πολύ χαμηλή τιμή- κάτω από ένα σχολείο! Εκεί τραγουδούν Βαμβάκαρη, Παπάζογλου και Mπάτη και οι φωνές τους αντηχούν στα... καντόνια!
--------------------------------------------------------------------------------
Mαθητές και τραπεζίτες στη δημόσια ανάγνωση της Iλιάδας
Kάθε δύο χρόνια, για δύο εικοσιτετράωρα, η Γενεύη παραδίδεται στον Ομηρο, με την Lecture Publique, τη δημόσια ανάγνωση, άλλοτε της Οδύσσειας, άλλοτε της Ιλιάδας. Επί δύο μέρες, Ελληνες και Ελβετοί, καλλιτέχνες και τραπεζίτες, πολιτικοί και μαθητές, έρχονται για να αναγνώσουν το ρόλο τους στα Γαλλικά. Οι ομάδες, που καθεμιά ερμηνεύει αντίστοιχα κεφάλαια του κειμένου, εναλλάσσονται στη διάρκεια της μέρας, ανά μισή ώρα, έτσι προχωράει η ανάγνωση. Βρεθήκαμε σε μια φωτεινή, κυκλική αίθουσα του Conservatoire της Γενεύης. Οι πρώτοι μετέχοντες πήραν τη θέση τους - στην ταμπέλα κάθε αναλογίου αναγράφεται ο ρόλος τους: Zeus, Ector, Kalchas, Athena, Idomeneas, Agamnenon…
O Στέφανος ήρθε με την τάξη του να διαβάσει σαν Εκτορας: «Eίμαι Ελληνας», μας λέει στα... Γαλλικά. «Δεν μιλώ τα Νέα Ελληνικά, αλλά με ενδιαφέρει ο ελληνικός πολιτισμός». Ο Eλβετός καθηγητής Αndre Ηurste, κάτοχος της έδρας των Αρχαίων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης θαυμάζει τα παιδιά που κατέκλυσαν την αίθουσα. «Είναι η νέα γενιά των φιλελλήνων. Βέβαια, ανάμεσά σας έχετε έναν βουλευτή του καντονιού, έναν δικηγόρο, έναν επιχειρηματία, έναν τραπεζίτη…» Oσο για τον ίδιο; «Είμαι ερωτευμένος με την Ελλάδα. Tη θεωρώ πατρίδα μου!»
--------------------------------------------------------------------------------
NADIA WEINBERG- BRAUNSCHWEIG
Ελληνοαμερικανίδα λυρική τραγουδίστρια
« «Πιο σιγά» μου λέει ο άνδρας μου. Μα στην Ελλάδα φωνάζουμε!»
Η Νάντια μιλάει δυνατά! Eχει μια θεατρικότητα στη συμπεριφορά της και έντονο ταμπεραμέντο. Της αρέσει ο... σαματάς, οι καβγάδες, ό,τι μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα. Τα μεταφράζει σε ζωντάνια, σε έκφραση, σε πάθος. «Τρελαίνομαι όταν κορνάρουν στην Αθήνα, μου λείπει τόσο εδώ αυτή η ενέργεια, ο παλμός, οι φωνές! Οταν είμαι στο αυτοκίνητο και κορνάρω, νιώθω χαρά απερίγραπτη» !
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αμερική «σε ένα σπίτι γεμάτο Ελλάδα». Σπούδασε θέατρο και τραγούδι και έκτοτε δίνει ρεσιτάλ σε μουσικές σκηνές της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Επί προεδρίας Κλίντον, εμφανίσθηκε στο Καπιτώλιο και ερμήνευσε βυζαντινούς ύμνους, στην επίσημη εκδήλωση προς τιμήν του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.
Από μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Αμερικανό, η Νάντια αποφάσισε στα 22 της χρόνια να ζήσει στην Ελλάδα, μέχρι που, πριν από τέσσερα χρόνια, σε ένα ταξίδι της στο Ισραήλ, γνώρισε τον σύζυγό της, αρχιτέκτονα, επίσης μισό Ελληνα, Ελβετό πολίτη. Εκτοτε μένει στη Λωζάννη, μιλάει Ελληνικά με την πεθερά της και... νοσταλγεί την Ελλάδα. «Ζω σε μια πολύ όμορφη πόλη, κοντά στη λίμνη, όμως ο χαρακτήρας μου δεν ταιριάζει εδώ. Οι άνθρωποι είναι ήπιοι, μιλούν ήρεμα, «πιο σιγά…» μου λέει συνέχεια ο άντρας μου και του απαντώ «στην Ελλάδα μιλάμε δυνατά, γελάμε, φωνάζουμε» !
Η Νάντια είναι λαμπερή τη βραδιά της δεξίωσης στην προξενική κατοικία. Κάθεται στο πιάνο για να φωτογραφηθεί. «Η γιαγιά μου είχε φωνή» λέει. «Ο μπαμπάς μου όμως είναι μεγάλος φιλέλληνας, έχει μεταφράσει Καζαντζάκη. Για μένα η ελληνικότητα είναι φως. Τη δική μου ζωή την φώτισε πάρα πολύ γιατί γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Μίτσιγκαν με τη νοσταλγία της Ελλάδας. Στην πραγματικότητα, είμαι παιδί της ξενιτιάς».
Πηγή: Περιοδικό «Κ»
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_10_11/05/2009_279010
Σχόλια
I thank you for your long post.
Και τώρα τι θα κάνουν οι διπλωμάτες που τα είχαν σχεδιάσει σαν μελλοντικά πόστα τους;
Υπήρχαν και μόνιμοι διοικητικοί υπάλληλοι του ΥΠΕΞ που είχαν κάνει στα πόστα αυτά ή όλη τη σταδιοδρομία τους (π.χ. μία κυρία με ρώσικο επώνυμο ακριβώς για 35 χρόνια, δηλαδή ούτε που είχε πατήσει ποτέ στην Ελλάδα)ή τουλάχιστον από μία δεκαετία στο καθένα (π.χ. μια άλλη κυρία, 10 χρόνια στο Λονδίνο, 10 χρόνια στο Παρίσι και 10 χρόνια στο Σικάγο, σαν αποζημίωση επειδή στην αρχή της σταδιοδρομίας της την είχαν στείλει μόνο για 5 χρόνια στη Βοστώνη).
Ακούγεται ότι οι διπλωμάτες θα υπομείνουν και τα νέα μέτρα καρτερικά, εφόσον τουλάχιστον θα συνεχίσει να ισχύει ότι στους τους κρινόμενους δυσμενώς από το Ανώτατο Υπηρεσιακό Συμβούλιο, δεν θα επιτρέπεται το δικαίωμα ακροάσεως (που προβλέπεται σπό το άρθρο 20 του Συντάγματος) ώστε να μπορέσει ο κρινόμενος να υπερασπίσει τον εαυτό του, από κατηγορίες όπως για το ότι πριν από 30 χρόνια είχε φτερνιστεί αδικαιολόγητα).