Ἡ ἐπανάστασις ἡ ἐδική μας δέν ὁμοιάζει μέ καμμίαν ἀπ’ ὅσες γίνονται τήν σήμερον εἰς τήν Εὐρώπην. Τῆς Εὐρώπης αἱ ἐπαναστάσεις ἐναντίον τῶν διοικήσεών των, εἶναι ἐμφύλιος πόλεμος. Ὁ ἐδικός μας πόλεμος ἦτον ὁ πλέον δίκαιος, ἦτον ἔθνος μέ ἄλλο ἔθνος, ἦτο μέ ἕνα λαόν ὁπού ποτέ δέν ἠθέλησε νά ἀναγνωρισθῆ ὡς τοιοῦτος, οὔτε νά ὁρκισθῆ, παρά μόνον ὅ,τι ἔκαμνε ἡ βία. Οὔτε ὁ σουλτάνος ἠθέλησε ποτέ νά θεωρήση τόν ἑλληνικόν λαόν ὡς λαόν, ἀλλ’ ὡς σκλάβους. Μίαν φοράν, ὅταν ἐπήραμεν τό Ναύπλιον, ἦλθε ὁ Ἅμιλτων νά μέ ἰδῆ. Μοῦ εἶπε ὅτι: «Πρέπει οἱ Ἕλληνες νά ζητήσουν συμβιβασμόν καί ἡ Ἀγγλία νά μεσιτεύση». Ἐγώ τοῦ ἀποκρίθηκα ὅτι: «Αὐτό δέν γίνεται ποτέ, ἐλευθερία ἤ θάνατος. ἐμεῖς, καπετάν Ἅμιλτων, ποτέ συμβιβασμόν δέν ἐκάμαμεν μέ τον Τοῦρκο. ἄλλους ἔκοψε, ἄλλους ἐσκλάβωσε μέ τό σπαθί καί ἄλλοι, καθώς ἐμεῖς, ἐζούσαμεν ἐλεύθεροι ἀπό γενεά εἰς γενεά. Ὁ βασιλεύς μας ἐσκοτώθη, καμμία συνθήκη δέν ἔκαμε. ἡ φρουρά του εἶχε παντοτινόν πόλεμον μέ τους Τούρκους καί δύο φρούρια ἦτον πάντοτε ἀνυπότακτα». Μέ εἶπε: «Ποία εἶναι ἡ βασιλική φρουρά του, ποῖα εἶναι τά φρούρια;». «Ἡ φρουρά του βασιλέως μας εἶναι οἱ λεγόμενοι κλέφτες, τα φρούρια ἡ Μάνη καί τό Σούλι καί τά βουνά». Ἔτσι δέν μέ ὁμίλησε πλέον.
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Διήγησις συμβάντων τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς.
Εἶχα δυό ἀγάλματα περίφημα, μιά γυναίκα κι ἕνα βασιλόπουλο, ἀτόφια – φαίνονταν οἱ φλέβες, τόσην ἐντέλειαν εἶχαν. Ὅταν χάλασαν τόν Πόρο, τά’χαν πάρει κάτι στρατιῶτες, καί στ’ Ἄργος θά τά πουλοῦσαν κάτι Εὐρωπαίων. χίλια τάλαρα γύρευαν. […] Πῆρα τούς στρατιῶτες, τούς μίλησα: «Αὐτά καί δέκα χιλιάδες τάλαρα νά σᾶς δώσουνε, νά μήν τό καταδεχτεῖτε νά βγοῦν ἀπό τήν πατρίδα μας. Γι’αὐτά πολεμήσαμε».
Στρατηγός Μακρυγιάννης, Ἀπομνημονεύματα, 1829-1850
Σχόλια